ایران و آمریکا: دیپلماسی نرم

نویسنده


امروز بعد از سی سال در ژنو، نمایندگان طراز اول دو کشور ایران و آمریکا، بر سر یک میز نشستند. بطور رسمی قرار است فقط درباره مسائل اتمی بحث شود، اما چنین نخواهد بود.

این آخرین ساحل نجات گفتگو هاست، اما حتی برای خوش بین ترین افراد، که در این میان نباید نام افرادی ک مانند کاندولیزا رایس را از قلم انداخت، این می تواند سر آغاز دوران تازه ای در روابط ایران و آمریکا باشد.

آنچه در گفتگوهای امروز ژنو در نظر گرفته شده است، در واقع گفتگویی بی سابقه طی سی سال گذشته است. این اولین گفتگو از سال 1979 است که با شرکت ویلیام برنز، سومین مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا، و سعید جلیلی، سرپرست تیم گفتگو کننده ایران در مورد مسائل اتمی این کشور، صورت می گیرد.

قرار نیست که در این دیدار ایران و آمریکا گفتگوی دوجانبه داشته باشند. این گفتگو ها توسط خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان گروه 1+5، اداره می شود و قرار است این افراد به دیدگاه های ایران در زمینه بسته پیشنهادی و پیشنهادهای گفتگو کنندگان در مقابل توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران، بپردازد.

اگر همه چیز به پاسخ ایران بستگی داشته باشد، جایی برای خوشحالی نمی ماند. جلیلی، فرد مورد اعتماد رئیس جمهور ایران، محمود احمدی نژاد و مقامات ارشد رژیم ایران، از قبل اعلام کرده است آنها که نمی خواهند حتی برای یک لحظه تولید سوخت اتمی را متوقف کنند. و مانور بزرگ هفته گذشته ایران در خلیج فارس که با پرتاب موشک همراه بود هم کمکی به تعدیل فضای مذاکرات نمی کند.

اما موضوع غیر منتظره از سوی آمریکا و کاندولیزا رایس اعلام شد. نزدیک ترین زن به رئیس جمهور آمریکا، از ملاقات با دیک چینی و بقیه جنگ طلبان دولت آمریکا، پیروزمندانه بیرون آمد و قهرمان دور تازه ای از روابط ایران و آمریکا شد که برای شروع قرار است دفتر نمایندگی آمریکا در تهران، دفتری مشابه با دفتر نمایندگی آمریکا در کوبا، باز شود و پرواز های مستقیم بین دو کشور، از سر گرفته شود.

به همین دلیل براحتی می شود علت حضور ویلیام برنز، مرد سوم وزارت امورخارجه و فرد مورد اعتماد کاندولیزا رایس را در ژنو، فهمید. او قرار است ورق ها را با هم قاطی کند و گروه 1+5 را در سناریویی شریک کند که فرضیات جدید و گسترده تری در آن مطرح است. سناریویی که ایران از آن بدش نمی آید و آن را دست کم نمی گیرد.

سعید جلیلی، گفتگو کننده ارشد ایران، قبل از پرواز به سوئیس اعلام کرد که نباید انتظار تغییر چشمگیری را داشت. او گفت: “اگر آنها با نگاهی سازنده وارد گفتگو شوند و از اشتباهات گذشته بپرهیزند، این احتمال وجود دارد که مذاکراتی خوب و سازنده در پیش داشته باشیم”. منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران هم بوضوح به احتمال تغییر در روابط ایران و آمریکا اشاره کرد. وی گفت: “گمان می کنم که می شود هم درباره گشایش دفتر آمریکا در ایران و هم درباره از سر گیری پرواز های مستقیم بین دو کشور، وارد گفتگو شد”.

برنز درحالی در نشست ژنو شرکت می کند که سولانا و جلیلی باید راه حلی برای مناسب باشند که قادر باشد تا زمانی که دو دشمن بزرگ وارد دور تازه ای از روابط نشده اند، وضعیت را ثابت نگه دارد. تنها راه حل مناسب تا قبل از اجرای پروژه های رایس، تعلیق تحریم های درنظر گرفته شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل بطور موقت و همزمان با توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران خواهد بود. این راه حلی است که در ژنو به آن عنوان “ یخ زدگی دوطرفه” داده اند.

منبع: ایل جورناله، 19 ژوئیه