درست در آستانه روزهایی که بازار سینما در ایران گرم است واهالی حرفه‌ای سینما با جشنواره فیلم فجر سرگرم و دل‌خوشند، یک ابتکار از سوی سازمان سینمایی وزارت ارشاد، سایر شهروندان و به خصوص خانواده‌ها را به سالن‌های سینما آورد. استقبالی پرشور از طرح نمایش رایگان فیلم‌ها که به شیشه شکستن و مجروح شدن چند نفر هم منجر شد و باعث شد تا این طرح در نخستین بار اجرا، با موافقت‌ها ومخالفت‌هایی مواجه شود.
“سینما سلام” نام طرحی است که فعلا قرار است دو بار در سال اجرا شود و یک بار در ۲۱ شهریور، روز ملی سینما خواهد بود. حجت‌الله ایوبی، رییس سازمان سینمایی در دفاع از این طرح گفته است: “ممکن است یک خانواده ۶ نفره که هزینه رفتن به سینما را ندارد، در چنین روزی بتواند دست فرزندانش را بگیرند و به سینما بروند. به نظرم مردم دلشان می‌خواهد در یک فضای همایش عمومی و با یک آیین به سینما بروند. به نظرم این اتفاق می‌تواند به مردم کمک کند تا رابطه‌شان را با فیلم و سینما بیشتر کنند.”
او همچنین توضیح داده است: “طرح اصلی من برای «سینما سلام» این نبوده است که فیلم‌هایی که روی پرده هستند نمایش داده شوند. طرح اصلی که در ذهن ما بوده و به آن رسیدیم این است که در سال دو یا هر چند روزی که امکانش هست، ۲ یا ۳ فیلم که اکران نشده‌اند یا در سال‌های دور اکران شده‌اند را به روی پرده بفرستیم تا مردم این روزها را با فیلم‌های جدیدی سر کنند.” اما به دلیل مشکلات فنی موجود، به رایگان کردن تماشای فیلم‌های روی پرده اکتفا شد.
شاید خود پیشنهاد دهندگان این طرح هم انتظار چنین استقبالی را نداشتند، صف‌های طولانی جلوی سینماها در تهران و سایر شهرستان‌ها تشکیل شد و این موج جمعیت تا نیمه شب هم ادامه داشت. مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران و مسوول اجرای طرح، در همان ظهر روز پنج‌شنبه از موج حضور مردمی خبر داد و پیش‌بینی کرد که کار به سانس فوق‌العاده می‌کشد. حبیب ایل‌بیگی همچنین از حضور یک زن کرمانی با چهار فرزند نوجوانش در یکی از سینماهای این شهر خبر داد که برای بار اول به سینما می‌آمدند!
مدیر سینما پردیس آزادی هم در همان ساعات عنوان کرده بود که صاحبان سینما روز راحتی در پیش ندارند و باید در هر ساعت منتظر اتفاقی در سینماها باشند. رضا سعیدی‌پور گفته بود: “با توجه به استقبال مردم از صبح، فکر می‌کنم این استقبال تا شب به حد انفجار برسد.”
همچنین گزارش شد که به دلیل استقبال بسیار زیاد مردم از سینما شکوفه، تردد در بخشی از میدان شهدا با مشکل مواجه شد. علی سرتیپی، یکی از مالکان این سینما هم در توصیف استقبال مردم گفت: “از ۹ صبح با استقبال بسیار زیاد مردم روبرو بوده‌ایم و تمامی نه تنها صندلی تمامی سانس‌ها پر بودند، بلکه بسیاری از مردم روی پله‌ها نشستند.”
او ادامه داد: “ ما فعلا مجبور شده‌ایم کرکره‌های سینما را پایین بکشیم و علاقه‌مندان را گروه‌گروه و در هر سانس وارد لابی سینما کنیم تا حقی از کسی ضایع نشود؛ اما در هر صورت تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که مردم بتوانند فیلم‌ها را ببینند و راضی از سینما خارج شوند.”
رییس سازمان سینمایی هم از استقبال بسیار زیاد مردمی راضی بود و عنوان کرد که “ صف‌های که امروز برای رفتن به سینما دیده می‌شود به ویژه در مناطق محروم، یک پیام به اهالی سینما دارد و آن این است که شما امیدوار باشید، خلق کنید، بیافرینید و ما هم مشتری کالاهای شما هستیم. “
ایوبی به عدالت فرهنگی به عنوان یکی از شعارهای رئیس جمهوری استناد کرد و گفت: “یکی از مصادیق این عدالت فرهنگی این است که مردم بتوانند به کالاهای مختلف فرهنگی دسترسی داشته باشند. فیلم یک کالای فرهنگی و ملی است که با هزینه همه مردم ساخته می شود. مردم حق دارند از فیلم هایی بپرسند که با هزینه بیت‌المال ساخته می شوند.”
طرحی که با سینماداران هماهنگ نشده بود
اما این حضور پرتعداد مردمی برای حضور رایگان در سینما، منتقدانی هم داشت. به خصوص این که تصاویری از هجوم و کشمکش برای ورود به سینما و یا مجروح شدن عده‌ای از حاضران در رسانه‌ها منتشر شد. دسته اول منتقدان، برخی از اهالی سینما بودند. یکی از انتقادات مشترک این طیف این بود که فروش چند روز قبل و چند روز بعد فیلم‌های درحال اکران سینماها، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
رییس سازمان سینمایی به این انتقاد این گونه پاسخ داده است: “باید دید گزارش سینماداران در روزهای آینده چگونه است. فکر می‌کنم بسیاری از شهرستان‌ها درآمد بوفه امروزشان از درآمد چند هفته سینما کمتر نبوده باشد.”
هادی منبتی، رییس موسسه تصویر شهر هم معتقد بود این روز به جای این که روز “سلام مردم به سینما” باشد، روز “حمله مردم به سینما” بود.
او که مسوولیت پردیس‌های سینمایی تهران را برعهده دارد از این که “هیچ مشورتی با سینماها و پردیس‌های سینمایی نشده است” گله‌مند بود و گفت: “بعید می‌دانم حتی آدم‌هایی که به سینما آمدند، راضی به خانه برگشته باشند. معتقدم در این طرح، کرامت مردم لحاظ نشده بود و تنها خوشحالیم از اینکه در آستانه دهه فجر و جشنواره‌ی فجر به کسی آسیب جدی نرسیده است.”
منبتی از بروز درگیری و حضور ماموران نیروی انتظامی در پردیس‌های رازی و تماشا و شکستن قفل ورودی و شیشه و آسیب‌زدن به بلیط‌فروش هم خبر داده است. به گفته او در پردیس ملت هم گیشه بلیط‌فروشی هشت میلیون‌تومانی را که به تازگی برای جشنواره نصب شده بود، از جا کندند!
مازیار رضاخانی، مدیر پردیس سینمایی ملت در گفت‌وگو با روزنامه شهروند، ضمن تایید خسارت‌های وارد آمده، یک روز قبل از شروع جشنواره فجر را زمان مناسبی برای برگزاری این طرح نمی‌داند و پیشنهاد می‌دهد: “سینما سلام طرح خوبی است، به نظرم باید هر ۶ ماه یک‌بار اجرا شود ولی با برنامه‌ریزی بهتر. مثلا باید از فروش اینترنتی برای اجرای این طرح استفاده کرد. مردم بلیت اینترنتی بخرند و با کد رهگیری به سالن سینما مراجعه کنند و بتوانند سر جایشان بنشینند.”
او در عین حال معتقد است که این استقبال نشان‌دهنده گران بودن قیمت بلیت سینماها نیست: “اکثر کسانی که آمده بودند جزو مشتریان دایمی ما بودند اما به‌طور مثال از چند فیلم روی پرده تنها توانسته بودند ۲ فیلم را خانوادگی ببینند و حالا آمده بودند تا ۳ یا ۴ فیلم دیگر را ببینند. در اینکه واقعا سینما از سبد خانواده حذف شده شکی نیست. اما فکر نمی‌کنم استقبال کم مردم از سینما فقط به خاطر قیمت بلیت باشد. بخشی از استقبالی که از سینما سلام شد به دلیل هیجانی بود که در مردم شکل گرفته بود.”
سیدجمال ساداتیان، تهیه‌کننده سینما هم در یادداشتی برای روزنامه شرق توضیح داد که “این ایده مثل هر ایده‌ای، هم نقاط مثبت دارد و هم جهات منفی. نکته مثبت آن، از این نظر است که مسوولان فعلی سینما قصد دارند به‌طور جدی مشکل مخاطب فیلم‌های ایرانی را حل کنند و با این تمهید علاقه‌مندند مردم به سینماها کشیده شوند… منتها نکته منفی آن این است که قبل از هرچیزی باید روی این مساله کار کارشناسی بیشتری انجام می‌شد و از گروه‌های مختلف اعم از صاحبان سالن سینما و تهیه‌کنندگان مشورت می‌گرفتند.”
به اعتقاد او “هجوم گسترده مردم به سالن‌های سینما را باید به فال نیک گرفت. این حاکی از آن است که رابطه مردم با سینما گرم و صمیمی است؛ به شرط آنکه «ممیزی» اجازه بدهد فیلم‌های موردپسند مردم به نمایش درآیند.”
سینما سلام در فضای مجازی
بازتاب‌های صف بستن ایرانیان برای حضور مجانی در سینماها، در فضای مجازی هم بسیار پررنگ بود و موافقان و مخالفان همچنان به اظهار نظر در این باره مشغولند. از جمله نیما اکبرپور، روزنامه‌نگار در فیس‌بوکش نوشت: “من ترجیح میدم دست و پام توی صف سینمای مجانی بشکنه تا توی صف غذای مجانی”
لیلا ملک‌محمدی دیگر روزنامه‌نگاری است که به این طرح واکنش فیس‌بوکی نشان داده و نوشته است: “ما هم عادت کرده‌ایم مدام بزنیم توی سر خودمان و مردم خودمان را تحقیر کنیم. نمونه‌اش دست به دست‌شدن عکس‌های مردم در یکی دو شهر و کامنت‌های پرسوز و گداز درباره‌ی جهان سومی بودن ما پای عکس‌ها. در جاهای دیگر هم مردم از امکانات رایگان یا تخفیف‌ها استقبال می‌کنند. در نروژ کسانی‌که از یکی از سیستم‌های مخابراتی این کشور استفاده می‌کنند سه‌شنبه‌ها می‌توانند بلیط را نصف قیمت بخرند و به همین دلیل سه‌شنبه‌ها سخت جای خالی در سالن‌ها پیدا می‌شود. چند سال پیش هم دروغ اول آوریل یکی از رسانه‌ها این بود که فروشگاه‌های مشروب‌فروشی قرار است چندساعت مشروب رایگان توزیع کنند و مردم، دو ساعت پیش از بازشدن فروشگاه‌ها، جلوی مشروب‌فروشی‌ها صف کشیده بودند.”
جلال سعیدی هم با انتشار عکس کودک مجروح شده بر اثر ازدحام این طور نوشت: “اشتباه نکنید! این پسر بچه نه قربانی خشونت والدین است نه با کودکان کار و خیابان نسبتی دارد. او حتی از داشتن یک ناپدری شیشه ای که پس از مصرف مواد یه این روز بیاندازدش هم محروم است. او در هنگام هجوم هموطنان آریایی عزیزمان به داخل سینما برای فیض بردن از طرح سلام سینما ( فیلم دیدن مفتکی) در روز پنج شنبه مجروح شده است.”
