جابی واریک
به نظر می‌رسد ایران برای مذاکره مستقیم با آمریکا با مناقشه داخلی روبرو است. رهبران سیاسی کلیدی خواستار مذاکره هستند و تندروها برای توسعه برنامه هسته‌ای فشار می‌آورند.
دولت اوباما خود را برای اولین آزمون سیاسی دور دوم خود آماده می‌کند و پیشنهاد مذاکره دوجانبه را، که امید می‌رود بتواند بن‌بست هسته‌ای با ایران را باز کند و تهدید بروز جنگ در خاورمیانه را از بین ببرد، معلق نگه داشته است.
دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی می‌گویند با اینکه در روزهای اخیر حرف‌های مثبتی از جانب محمود احمدی‌نژاد و دیگر رهبران ارشد شنیده شده، اما ایران هیچ نشانه‌ای مبنی بر قبول پیشنهاد از خود نشان نداده است.
در عوض تحلیلگران اطلاعاتی نشانه‌هایی از ادامه پیشروی در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم می‌بینند و هیچ نرمشی از جانب رهبری ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، که حرف نهایی را مورد مسئله هسته‌ای می‌زند، نشان داده نشده است.
یک نماینده اروپایی به شرط فاش نشدن نامش می‌گوید: “به نظر نمی‌رسد ایرانی‌ها آماده توافق باشند. مقداری تکان خورده‌اند که آن هم به خاطر فشار تحریم‌هاست. اما هیچ اطلاعاتی مبنی بر تغییر آن‌ها به دست ما نرسیده است.”
انتظار می‌رود در گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، که قرار است این هفته منتشر شود، خبرهایی از استقرار سانتریفیوژهای جدید در تاسیسات زیرزمینی فوردو عنوان شود. با اینکه تمام سانتریفیوژها فعال نیستند اما قرار گرفتن در مرحله تکمیل می‌تواند ایران را به صورت بالقوه به در اختیار داشتن توانایی برای ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک کند. فقط بمب‌های زیرزمینی قدرتمند آمریکا می‌تواند این تاسیسات را نابود کند.
تهدید اسرائیل
به نظر می‌رسد مقامات اسرائیلی حمله خود را به تعویق انداخته‌اند، اما بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر این کشور هشدار داده است اگر لازم باشد دولتش برای ممانعت از ایران در دستیابی به سلاح هسته‌ای به تنهایی عمل خواهد کرد.
دنیس راس، مشاور ارشد سابق دولت آمریکا در امور ایران، به تهدید حمله اسرائیل اشاره و پیش‌بینی کرده است که سال ۲۰۱۳ برای ایران سالی سرنوشت‌ساز خواهد بود.
راس روز پنجشنبه در نشستی در زمینه سیاست خاور نزدیک در موسسه واشنگتن گفت: “خواهیم دید که این موضوع بالاخره به جایی می‌رسد؛ یا از طریق دیپلماتیک یا با استفاده از زور.”
وی همچنین به وضعیت اقتصادی ایران اشاره کرد و گفت رهبران ایران باید تصمیم بگیرند که یا مذاکره کنند و یا به سمت فاجعه اقتصادی پیش بروند. در ماه‌های گذشته تحت فشار تحریم‌های غرب ارزش ریال ایران تقریبا نصف شده است.
به گفته مقامات آمریکایی و اروپایی اولین پیشنهادها برای مذاکره دوجانبه در حاشیه مجمع سالانه سازمان ملل عنوان شد و ایران هم نسبت به این پیشنهاد واکنش مثبت نشان داد.
دیپلمات‌ها می‌گویند پیشنهاد هنوز پابرجاست اما هنوز هیچ مذاکره رسمی یا غیررسمی صورت نگرفته و برنامه‌ای هم برای آن پیش بینی نشده است. سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا شایعات مبتنی بر مذاکره خصوصی والری جرت مشاور اوباما با ایرانی‌ها را “مسخره” خواند.
نشانه‌های متناقض از جانب ایران
در ایران بسیاری انتخاب دوباره باراک اوباما را به عنوان فرصتی برای مذاکره با آمریکا و حل کردن مناقشه هسته‌ای قلمداد می‌کنند.
محمود احمدی‌نژاد در سفر اخیر خود به اندونزی موضوع هسته‌ای ایران را سیاسی خواند و عنوان کرد این مسئله از طریق رابطه مستقیم ایران و آمریکا حل خواهد شد. محمدجواد لاریجانی رئیس شورای حقوق بشر ایران و برادر رئیس مجلس هم گفته به نفع ایران است که با آمریکا مذاکره کند.
اما مقامات دیگر هنوز مخالف این موضوع هستند. شخصیت‌های پرنفوذ نظامی نظیر سپاه پاسداران و بسیج و تعدادی از رهبران مذهبی و روحانیون احتمال گفت‌وگو با آمریکا را رد کرده‌اند.
منبع: واشنگتن پست – ۱۳ نوامبر
