این روزها یکی از موضوعات مورد توجه شهروندان، به ویژه در فضای مجازی، پوسترهایی است که به قصد ترویج حجاب و در نکوهش بدحجابی، روی تابلوهای شهری دیده می‌شود و زنان را به صندلی، آجیل، آب‌نبات و… تشبیه کرده‌است. “گروه سایبری ترویج حجاب و عفاف” یکی از طراحان این پوسترهاست. اما نخستین سئوالی که اغلب در ذهن مخاطب ایجاد می‌شود این است که طراحان پوسترهای این‌چنینی که یک شبه بیلبوردها و بنرهای شهر را فتح کرده اند به کدام نهاد حکومتی وابسته هستند؟ علی جعفرپیشه مسئول روابط عمومی “ گروه سایبری ترویج حجاب و عفاف” در پاسخ این سئوال به “روز” می‌گوید: “این گروه صد درصد مردم نهاد است وکوچکترین وابستگی به هیچ جایی در نظام ندارد.”
اما طرح‌های یک گروه مردم‌نهاد از چه طریقی از دانشگاه‌ها و فضای عمومی شهری سر درمی‌آورد؟ او پاسخ می‌دهد: “این به دلیل اقبالی است که دانشگاه‌ها و سازمان‌ها از ما داشته‌اند، هیچ سیاست پشت پرده‌ای نیست، همه چیز رو است و مساله پنهانی وجود ندارد. افتخار هم می‌کنیم که کاملا و صد درصد ریشه در دل خود مردم داریم. گروه ما هیچ وابستگی‌ای به نظام و حاکمیت ندارد.”
جعفرپیشه که مدیر هنری این گروه هم هست، می‌گوید: “هزینه‌های طراحی این پوسترها اغلب از سوی مردم و اعضای گروه تامین می‌شود.”
نیکزاد زنگنه، فعال حقوق زنان در ایران پیش‌تر در مصاحبه با روز در خصوص این پوسترها گفته بود: “اگر این پیش فرض را لحاظ نکنیم که پوشش باید اختیاری باشد” و با این رویکرد “خوشبینانه” بحث کنیم که حاکمیت صرفا برای حفظ ارزش‌های عرفی و مذهبی سعی در بازتولید فرهنگ حجاب دارد، باید دید مخاطب چنین تبلیغاتی دقیقا چه کسانی هستند؟ چقدر این تبلیغات می تواند بر چنین مخاطبی موثر باشد و چه واکنشی را ایجاد می کند؟ از سوی دیگر در قبال این همه هزینه و بودجه‌های مالی گزافی که صرف این تبلیغات می شود، چه دستاوردی تا کنون عاید حاکمیت شده است؟
هدف بعدی: راه اندازی گروه بسیج سایبری
یکی از اهداف گروه ترویج و حجاب و عفاف، “امر به معروف و نهی از منکر مجازی” است. چنانچه در وب‌سایت این گروه آمده است: “گروه سایبری ترویج حجاب و عفاف به منظور تعمیم و نشر این فرهنگ ارزنده و تعظیم شعائر الهی در فضای سایبر، در آینده ای نزدیک با راه اندازی پایگاه اختصاصی دریافت گزارشات مردمی و کاربران اینترنتی، اهتمام بر شناسایی و طبقه بندی پایگاه‌هایی را داشته که مطالب و محتوای خارج از شئونات و ضوابط اسلامی منتشر می کنند.”
در ادامه همچنین عنوان شده: “بر این اساس این گروه بر مبنای یکی از رسالت های عظیم فراروی خود و با استفاده از ظرفیت کاربران متعهد و ارزشی اینترنت و با هدف احیای سنت الهی امر به معروف و نهی از منکر، با راه اندازی گروه بسیج سایبری در شبکه اینترنت، قصد بر سالم سازی فضای مجازی و تسلط فضای ارزشی بر آن به زعم خویش و به سهم توان خود دارد.”
اما گروه ترویج حجاب عفاف که مرکزش در شهر اصفهان است، توسط چه کسانی تشکیل شده؟ علی جعفرپیشه مدیر روابط عمومی این گروه به روز می‌گوید: “دانشجوها، اساتید دانشگاه، اشخاص حوزوی و… هستند که از شهرهای مختلف از جمله مشهد و تهران و قم با ما در تماس‌اند.”
در وب‌سایت این گروه دعوت به “حضور پارتیزانی و برنامه ریزی شده در فضای مجازی” نیز به عنوان یک هدف ذکر شده است: “کاربران افتخاری متدین و متعهد اینترنت در سایت های مطرح ارتباطات و مراودات مجازی همچون گروه ها و شبکه های سرویس دهنده عمومی - اجتماعی، چت روم ها، اتاق های گفتگوی اینترنتی و… غلبه حضور نیروهای ارزشی در فضای مجازی، تولید محتوای فرهنگی و جهت دهی موثر این پایگاه ها و از سوی دیگر حضور در پایگاه‌های ارزش مدار اینترنتی به منظور تبلیغ، الگوسازی، حمایت و افزایش سطح استفاده کاربران مومن از محتوای مفید و به تبع آن ارتقای رکورد جستجوی مطالب و محتوای ارزشی در موتورهای جستجوی اینترنتی از اقدامات دیگر تعریف شده در این طرح عظیم است.”
جعفرپیشه در همین خصوص به روزنامه هفت‌صبح گفته است: “جزییات نحوه این فعالیت‌ها به زودی منتشر خواهد شد که در تلاش هستیم طبق مواردی که در سایت ذکر شده دسترسی به لینک‌های غیرمجاز را کاهش دهیم. قرار است از همه کاربران ارزشی اینترنت کمک بگیریم و همچنین رنکینگ موتورهای جستجو را جابجا کنیم.”
تشبیه زنان به کالاهای مصرفی
یک صندلی که یک پایه‌اش شکسته و تنها سه پایه دارد به همراه نوشته‌ای که می‌گوید: “زن، بدون حجاب: همچون صندلی است با سه پایه”؛ یا تصویری از مشتی آجیل که در کنارش نوشته شده: “دخترم این یک قانون است، چیزهای با ارزش‌تر پوشش محکم‌تری دارند”.در پوستر دیگر یک آب‌نبات چوبی بدون پوسته محافظ که مگس‌ها در اطرافش جمع شده‌اند، در کنار آب‌نباتی که پوسته‌اش جدا نشده و از گزند حشرات به دور مانده به تصویر کشیده شده و زن بی‌حجاب و با حجاب را به آب‌نبات تشبیه کرده است….
یکی ازمهم‌ترین انتقاداتی که به طرح‌های این‌چنینی وارد شده، تشبیه زنان به یک کالای مصرفی است، نیکزاد زنگنه، فعال حقوق زنان در ایران در همین خصوص به روز گفته بود: “اگر حتی در چارچوب مفهومی حاکمیت بحث کنیم، باز هم تمام بار مسئولیت حفظ امنیت زنان به عهده خود آنهاست، زن‌های بدحجاب باید منتظر باشند که مورد تعرض قرار بگیرند، چون مستحق چنین برخوردی هستند (تبلیغ آجیل یا شکلات) و مردانی هم که به زنان بدحجاب ارتباط برقرار می‌کنند، باید منتظر باشند که آسیب ببیند(اشاره به تبلیغ صندلی).”
این انتقاد را با مسئول روابط عمومی گروه سایبری ترویج عفاف وحجاب در میان می‌گذاریم، جعفرپیشه اما جواب این سئوال را نمی‌دهد، چون: “من باید نظر اعضای گروه را در پاسخ به این سئوالات بدانم، سئوالاتتان را برای ما ایمیل کنید.” مدیر روابط عمومی گروه ترویج حجاب و عفاف اما به ای‌میل‌های مکرر روز پاسخ نمی دهد و تماس‌های تلفنی بعدی هم بی‌جواب ماند.
