قطعنامه پنجم شورای امنیت در راه است؟

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» درخواست فوری آژانس انرژی اتمی

هم‌زمان با نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یوکیو آمانو، مدیر کل این نهاد خواستار آن شد که جمهوری اسلامی هر چه زودتر امکان دسترسی بازرسان این نهاد به تاسیسات پارچین را فراهم کند. جمهوری‌اسلامی پیش از این و در پاسخ به درخواست‌های آژانس گفته بود که پارچین یک تاسیسات نظامی است و بازرسی آن امکان ندارد.

در همین حال هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، تعیین ضرب‌الاجل برای ایران درباره برنامه هسته‌ای را تکذیب کرده و میت رامنی، کاندیدای جمهوری‌خواهان برای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اما از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و عدم توقف آن، به عنوان بزرگ‌ترین شکست اوباما در عرصه دیپلماسی یاد کرده است. سلامیا ا

کشورهای غربی، جمهوری اسلامی را متهم کرده‌اند که در تاسیسات پارچین آزمایش‌های تسلیحاتی هسته‌ای انجام داده و برای اینکه ماهواره‌ها قادر به تصویربرداری از این تاسیسات نباشند، آن را استتار کرده است. پیش از این نیز اعلام شده بود که جمهوری اسلامی پاکسازی این منطقه را شروع کرده و اکنون در مراحل پایانی است.

جمهوری اسلامی اما این اتهام را رد کرده و گفته است که پارچین منطقه‌ای نظامی است و بازرسی از آن در چارچوب توافق‌های دوجانبه با آژانس نیست. علی اصغر سلطانیه، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس در این زمینه گفته است: “باید ملاحظات امنیت ملی ایران در درخواست های مطرح شده در نظر گرفته شود تا چارچوبی بدست آید که همه طرفها وظیفه و محدوده خود را بدانند”.

سلطانیه در واکنش به نمایش تصاویر مربوط به پارچین افزوده است که “استناد صرف به یک سری تصاویر از بالا یا تصاویر ماهواره ای، برای فعالیت حرفه ای آژانس روش قابل قبولی نیست”؛ به گفته وی “فعالیتهایی که ادعا می شود در حریم این نقاط شناسایی شده اند، هیچ ارتباطی با تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی ندارند”.

خردادماه گذشته، آمانو اعلام کرده بود که آژانس گزارش‌ها و تصاویری ماهواره‌ای در اختیار دارد که نشان می‌دهد در پارچین فعالیت‌هایی از جمله شستشوی ساختمان‌ها، خاکبرداری و تخریب ساختمان‌ها در جریان بوده است.

نشست اخیر شورای حکام از آن جهت اهمیت دارد که ممکن است این نشست مقدمه‌ای برای صدور پنجمین قطعنامه شورای امنیت علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی باشد. خبرگزاری‌ها نوشته‌اند که کشورهای غربی قصد دارند تمامی اعضای این شورا از جمله چین و روسیه را متقاعد کنند تا قطعنامه جدیدی به تصویب برسانند و این قطعنامه احتمالاً به شورای امنیت نیز ارجاع داده شود. خبرگزاری فرانسه به نقل از  دیپلمات‌های غربی نوشته است  که آن‌ها امید دارند در این نشست با رسیدن به اجماع در مورد افزایش فشارها بر جمهوری اسلامی، اسرائیل متقاعد شود که رویکرد دیپلماتیک هم‌چنان بر اقدام نظامی ارجحیت دارد.

شاید به دلیل همین حساسیت باشد که قرار است فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی با حضور در این نشست سخنرانی ‌کند.

شورای امنیت سازمان ملل تاکنون چهار قطعنامه تحریمی علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به تصویب رسانده‌است و قدرت‌های غربی هم‌اینک گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته‌ای  را دلیلی برای افزودن بر این تحریم‌ها می‌دانند.

آژانس در تازه‌ترین گزارش خود که روز نهم شهریور منتشر شد ضمن تأکید بر “دو برابر شدن تعداد سانتریفوژهای تأسیسات فردو”، بار دیگر اعلام کرد که شواهد نشان می‌دهد “جمهوری اسلامی در منطقه نظامی پارچین عملیات پاکسازی” انجام داده‌است.

جمهوری اسلامی در واکنش به گزارش تازه آژانس خواستار مشاهده اسنادی شده‌است که “مبنای نگرانی‌های آژانس هستند”، اما آژانس اتمی می‌گوید نمی تواند این اسناد را به دلیل محرمانه بودن در اختیار ایران قرار بگیرد.

 در تحولی دیگر، هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، گفته است که هیچ گونه ضرب الاجلی برای جمهوری اسلامی در نظر گرفته نشده و به باور واشینگتن، گفت و گو هنوز هم بهترین شیوه برای بازداشتن جمهوری اسلامی از پرداختن به تولید سلاح هسته ای است. وی اضافه کرده است: “ اسراییل بیشتر مشتاق پاسخی سریع است چرا که خود را هدف اصلی تهدیدها می بیند، ولی ما متقاعد شده ایم که برای تمرکز بر تحریم ها، زمان بیشتری وجود دارد تا از این راه، هر آنچه را که در توان داریم جهت واداشتن حکومت ایران به گفت و گوهای توام با حسن نیت به کار گیریم”.

اما میت رامنی، کاندیدای جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، از پرونده هسته ای جمهوری اسلامی به عنوان بزرگ ترین شکست پرونده کاری باراک اوباما یاد کرده و گفته است: “ «بزرگ ترین خطری که در برابر آمریکا و جهان است، همچنان یک ایرانِ هسته ای است”. وی همچنین اضافه کرده که اوباما در نحوه رسیدگی به خطرات ناشی از برنامه هسته ای جمهوری اسلامی موفق نبوده، خواهان مذاکره بدون پیش شرط با محمود احمدی نژاد شده و در برقراری تحریم های فلج کننده علیه اقتصاد ایران تأخیر داشته است.