در حالی که دولت ترکمنستان قرار دادی چند صد میلیون دلاری با یک شرکت وابسته به سپاه پاسداران را لغو کرده، وزیر راه و شهرسازی گفته ترکمنستان به دنبال قرار داد تازه ای در این خصوص است.
“به هیچ وجه این مساله نکته تازه ای ندارد.” اشاره وزیر راه و شهرسازی دولت احمدی نژاد به لغو یک جانبه قراردادی به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار از سوی ترکمنستان است. علی نیکزاد روز دوشنبه در واکنش به لغو قرارداد همسایه شمالی ایران با جمهوری اسلامی درباره احداث خط راه آهن در این کشور با خبرگزاری فارس گفتگو کرده و گفته است: “یک کشور خارجی قرارداد خود را با یک شرکت ایرانی لغو کرده و به هیچ وجه این مساله نکته تازه ای ندارد.”
روز یکشنبه رسانه های بین المللی به نقل از نئوترانلی، روزنامه دولتی ترکمنستان، گزارش دادند که این کشور قرارداد احداث راه آهن قاره پیمای قزاقستان- ترکمنستان- ایران به ارزش 696 میلیون دلار، معادل 550 میلیون یورورا که با شرکت “پارس انرژی” منعقد شده بود لغو کرده است.
اما دولتی ها می کوشند اوضاع را عادی جلوه دهند؛ در همین راستا است که نیکزاد می گوید: “ممکن است کشور ترکمنستان به دنبال قرارداد تازه ای در این خصوص باشد.”
گرچه دولت احمدی نژاد کوشیده است بگوید لغو قرار داد اخیر میان ترکمنستان و یک “شرکت” عادی بوده است اما بر کسی پوشیده نیست که در کشور تنها شرکت های وابسته به سپاه پاسداران هستند که می توانند قراردادهای خارجی چند صد میلیون دلاری امضا کنند. سایت افشاگر ویکی لیکس پیشتر با انتشار اسنادی ادعا کرده بود “پارس انرژی” به نیروهای نظامی جمهوری اسلامی وابسته است.
لغو قرارداد از سوی دولت ترکمستان پس از آن خبر ساز شده که مقامات و رسانه های نزدیک به حاکمیت پیش و پس از برگزاری اجلاس غیر متعهد ها در تهران ادعا کرده بودند طی این اجلاس با کشورهای عضو رایزنی های اقتصادی خوبی داشته و تحریم های غرب را متزلزل کرده اند.
البته رئیس جمهور ترکمنستان، یکی از کشورهای عضو جنبش غیر متعهد ها که تهران ادعا می کند روابط دوستانه ای با آن دارد گفته است: “شرکت ایرانی به دلایل اقتصادی، قادر به عملی کردن این طرح نیست.”
به نوشته روزنامه رسمی دولت عشق آباد تصمیم به لغو قرارداد مذکور در جلسه هیات وزیران ترکمنستان به ریاست قربان‌قلی بردی محمداف، رئیس جمهور این کشور گرفته شده است.
با این وجود نیکزاد روز گذشته ابراز امیدواری کرد: “من فکر نمی کنم لغو این قرار داد هیچ خللی در احداث راه آهن بین المللی بین ایران و ترکمنستان ایجاد کند و این خط در موعد مقرر افتتاح خواهد شد.”
خط آهن یاد شده موسوم به “مسیر ریلی شمال-جنوب” قرار است خطوط راه آهن قزاقستان در بندر آکتائو واقع در غرب قزاقستان را با گذشتن از بیابان‌های ترکمنستان در امتداد دریای خزر به شمال ایران وصل کند.
قرار بود شرکت پارس انرژی با دریافت وام از بانک توسعه اسلامی بخش هایی از این پروژه را در دست گیرد، اما به نظر می رسد این شرکت در انجام تعهدات خود موفق نبوده است. بانک توسعه اسلامی یکی از موسسات بزرگ مالی توسعه ای بین المللی و از نهادهای تخصصی سازمان کنفرانس اسلامی محسوب می شود که با هدف پیشبرد توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی کشورهای عضو و جوامع مسلمان کشورهای غیر عضو، در سراسر جهان براساس اصول شریعت اسلامی ر تاریخ ۲۰ اکتبر ۱۹۷۵ میلادی از سوی ۲۲ کشور اسلامی و با سرمایه اولیه ۷۵۵ میلیون دینار اسلامی در جده عربستان تاسیس شد و هم اکنون اعضای بانک در برگیرنده ۵۶ کشور از چهار قاره آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکا می‌باشند و سرمایه پذیره‌نویسی شده این بانک در حال حاضر نیز بالغ بر چهارمیلیارد دینار اسلامی است. از این میان، جمهوری اسلامی با پذیره نویسی سهام به ارزش ۷۰۰ میلیون دینار اسلامی، چهارمین سهامدار بزرگ بانک توسعه اسلامی محسوب می گردد.
هنوز مشخص نیست دلیل ناکامی شرکت وابسته به سپاه در قرارداد ساخت راه آهن ارتباطی با وامی داشته که قرار بوده است این بانک به این شرکت اهدا کند یا خیر. جامعه جهانی به دلیل برنامه اتمی جمهوری اسلامی به جز اعمال تحریم ها نفتی، بسیاری از شرکت ها و بانک های وابسته به جمهوری اسلامی را نیز مورد تحریم قرار داده است.
نیکزاد وزیر راه، مسکن و شهرسازی محسوب می شود ولی به گفته کارشناسان از زمان حضورش در دولت در سال ۸۹ به اندازه ای مشغول پروژه های مسکن سازی مورد نظر احمدی نژاد شده که در بخش های راه و جاده سازی عملکرد بسیار ضعیفی داشته است.
همین امر باعث شد تا بهار و تابستان امسال برخی نمایندگان برای استیضاح وی تلاش کنند؛ تلاشی که هنوز به سرانجام نرسیده است.
