تشکیل پلیس آب و واردات آب

نویسنده
فیروزه متین

» تهران در آستانه وضعیت قرمز

همزمان با اعلام وضعیت قرمز آب در استان تهران، برخی مقامات دولتی از مجلس شورای اسلامی خواستند واردات آب از دیگر کشورها را در دستور کار قرار دهد.

همزمان، وزارت نیرو نیز به فکر راه اندازی “پلیس آب” افتاده و از دیروز دور جدید قطع آب مشترکان پرمصرف در استان اصفهان که این روزها شاهد تنش های منطقه ای با استان یزد در خصوص آب شرب و کشاورزی بوده، هم آغاز شده است.

دو روز قبل حمیدرضا جانباز، مشاور وزیر نیرو و مدیرعامل آبفای کشور در یک نشست خبری از نزدیک شدن پایتخت به “وضعیت قرمز” بحران آب خبر داده بود.

او گفته بود: “در صورت عدم بارندگی مناسب و صرفه‌جویی جدی از سوی شهروندان تهرانی، پایتخت در پاییز امسال به وضعیت قرمز آبی نزدیک خواهد شد. چالش‌های تامین و توزیع آب به قدری زیاد است که همه باید در مدیریت آن سهیم باشند. ایران در یک شرایط سخت کم آبی قرار گرفته و اطلاعات اقلیم نشان می‌دهد ایران در یک دوره ۳۰ ساله خشکسالی قرار دارد و باید در تمامی‌بخش‌ها فعالیت‌ها با موضوعات منطبق بر فراوانی و محدودیت‌های آبی باشد”.

وی افزوده: “توسعه شهرها باید منطبق بر طرح‌های جامع تامین آب باشد. مطالعات جامع تامین آب شرب شهرها به شرکت آب و فاضلاب کشور ابلاغ شد و ما در یک افق ۲۵ ساله درباره راهکارهای تامین آب شرب شهرها اقدام خواهیم کرد. در حال حاضر برخی مناطق مانند استان البرز، مشهد، شیراز و اطراف تهران با رشد جمعیتی حدود ۵/۴تا ۶ درصد مواجه است که این موضوع امکان خدمات رسی مناسب را از ما گرفته است. در بخش فاضلاب شهری در یکسال گذشته ۱/۴ درصد رشد داشتیم و ۲ میلیون و ۷۰ هزار انشعاب فاضلاب نیز واگذار شد که نشان‌دهنده رشد ۲۲ درصدی در این بخش است. از قبل نیز اعلام شده بود جیره‌بندی در دستور کار وزارت نیرو نیست و از اواسط آبان ماه امسال به دنبال برنامه ریزی برای تامین آب شرب در سال ۹۴ خواهیم بود”.

جانباز اضافه کرده: “در حال حاضر کلانشهرهایی مانند اصفهان و کرمان در وضعیت قرمز آبی، تهران در وضعیت زرد و برخی کلانشهرها مانند کرج در وضعیت سبز قرار دارند. حجم آب سدهای لار و لتیان در شرق استان تهران در پایین‌ترین سطح سال‌های گذشته قرار دارد و در پاییز امسال اگر بارش‌های مناسب در بالادست سدها نداشته باشیم و همچنین کاهش مصرف جدی از سوی شهروندان تهرانی صورت نگیرد، تهران به وضعیت قرمز آبی نزدیک خواهد شد”.

سخنان این مقام دولتی روز گذشته با بازتاب رسانه ای وسیعی در کشور همراه شد و برخی از روزنامه ها، عناوین اصلی خود را به هشدار دولت در خصوص “وضعیت قرمز” آب اختصاص دادند.

در همین حال، همچنان رسانه ها و کارشناسان بر پذیرش مسئولیت بحران آب از سوی بخش کشاورزی به دلیل آبیاری غیر استاندارد اراضی زیر کشت تاکید دارند؛ امری که موجب شد تا روز گذشته، موسی رهنمایی، رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور در سخنانی از احتمال واردات آب از کشورهای همسایه خبر دهد.
به نوشته ایسنا، او گفته است: “واردات آب از کشورهای همجوار یکی از راهکارهای جبران کم آبی است که در مجلس مطرح است و با تصویب آن اجرایی خواهد شد. باید قبول کنیم که کشور ما در کمربند خشکی قرار دارد و خشکسالی های پیاپی نیز در سنوات اخیر حکایت از این موضوع دارد باید برنامه های منسجم و مدونی توسط مسئولین بخش کشاورزی استان تهیه و اعلام شود به ویژه باید از روش های کم آبیاری و محصولات کم مصرف در زراعت و باغ‌هایمان بهره ببریم و از توسعه بی رویه کشاورزی خودداری و استفاده بی رویه از آب و خاک را متوقف کنیم”.

سخنان او در حالی مطرح شده که علیرضا پرستار، مدیرکل دفتر امور آب و خاک وزارت کشاورزی، مصرف مردم را عامل بروز بحران آبی دانسته و گفته: “رفع مشکل کم‌آبی در کشور نیازمند مشارکت همگانی و آگاهی بخشی به عموم جامعه است. هنوز بخش زیادی از مردم ما نمی‌دانند که بحران کم‌آبی جدی است و تا آگاهی لازم در این زمینه را نداشته باشند، نمی‌توان انتظار داشت که طرح‌های فرهنگی ویژه اصلاح الگوی مصرف و صرفه‌جویی آب به طور کامل در کشور اجرا شود. نیازمند آمارهای جامع و دقیق از میزان مصرف آب در بخش‌های مختلف به ویژه آب شرب، آب کشاورزی و همچنین صنعتی هستیم تا بتوانیم برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی کنیم. وزارت جهاد کشاورزی طرح‌های متعددی برای کاهش مصرف آب، اصلاح الگوهای مصرف و جلوگیری از هدر رفتن آب دارد که یکی از آنها مربوط به اصلاح سیستم‌های آبیاری کشاورزی است. البته اجرای کامل این طرح‌ها به عزم ملی و مشارکت همگانی نیاز دارد و رسانه‌های کشور باید با اطلا‌ع‌رسانی صحیح و آگاهی بخشی به مردم، شرایط همکاری مردم را برای اجرای طرح‌های فوق فراهم کنند”.

در همین حال، روز گذشته سازمان محیط زیست هم به مسئله بحران آب وارد شد و مسعود باقرزاده کریمی معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌های این سازمان اعلام کرد: “اجرای طرح «پلیس آب» با وزارت نیرو است درواقع این موضوع بر عهده وزارت نیرو بوده است و سازمان محیط زیست بخش ما در این زمینه دخیل نیست. پلیس آب مدیریت و آلودگی آب را تحت نظر قرار می‌دهد.امیدواریم با اجرایی شدن این امر شاهد وضعیت بهتر باشیم”.

تا کنون اما، همه طرح های مورد ادعای دولت درباره مدیریت منابع آب در سطح حرف باقی مانده و به نظر می رسد که دولت همچنان قطع آب مشترکینی را که “پرمصرف” می خواند به عنوان تنها راه حل در دستور کار دارد.

روز گذشته و در پی تشدید بحران بی آبی و تنش های محلی در استان اصفهان، مدیرکل آب این منطقه از قطع مجدد آب مشترکان پرمصرف خبرداد: “با آغاز اجرای طرح قطع انشعابات مشترکین پرمصرف در استان اصفهان تاکنون آب شرب ۱۴۱ مشترک به صورت موقت قطع شده است. از اول تیرماه تاکنون به ۵۳۰ مشترک ویژه که بیش از حد الگو آب مصرف کردند اخطار صادر شد که عمدتاً این مشترکین از آب شرب جهت شستشوی ماشین، فرش، پرکردن استخر و مواردی از این قبیل استفاده می‌کردند. با آغاز اجرای طرح انشعابات مشترکین پرمصرف ۹۹ باغ در سطح استان شناسایی شدند که از آب شرب در استخرها استفاده می‌کردند که اخطار و تذکر لازم به آنها نیز داده شد”.