در حالی که ۶ ماه پیش دستگاه های حکومتی در زمان تصویب تحریم نفتی اروپا، پیش بینی کرده بودند که “ادا و اطوار” اروپا منجر به افزایش بهای نفت تا ۳۰۰ دلار خواهد شد و جمهوری اسلامی از این تحریم به دلیل بالا رفتن درآمد های نفتی اش استقبال می کند، در آخرین ساعات باقی مانده به عملی شدن این تحریم،نفت با کاهش ۴۷ دلاری نسبت به فروردین ماه سالجاری به زیر ۸۰ دلار رسیده و مسئولین هم سکوت کرده اند.
سقوط مقامات و رسانه های حکومتی در برابر سقوط پر شیب بهای نفت در حالی است که برخی سایت های داخلی، گزارش هایی در باره افت ۵۰ میلیارد دلاری درآمد نفتی ایران در سال آتی منتشر کرده اند.
جمهوری اسلامی امیدوار بود با تثبیت بهای نفت در بالای ۱۲۰ دلار، اتحادیه اروپا از اجرای تحریم های نفتی منصرف شود، اما هم اکنون با کاهش قیمت نفت به زیر ۸۰ دلار، در برابر سقوط بهای نفت سکوت کرده است.
ماه گذشته و در حالی که بهای نفت به زیر ۱۰۰ دلار سقوط کرده بود، شمس الدین حسینی، وزیر نفت در مصاحبه با فرید زکریا در شبکه “سی.ان.ان” که مانور خبری وسیعی برای آن در داخل داده شد، گفته بود:“در صورت اعمال تحریم نفتی ایران، بهای نفت به ۱۶۰ دلار خواهد رسید”.
در فروردین ماه نیز سایت رجا نیوز نوشته بود در صورت فشار بر جمهوری اسلامی، نفت ۳۰۰ دلار خواهد شد. این سایت نزدیک به احمدی نژادمدعی شده بود که این تحلیل را یک گروه از محققان روسی ارائه کرده اند.
اما اینک در فاصله ۷۲ ساعت تا اجرای تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا، بهای نفت نه تنها شوک قیمتی نداشته بلکه با شتاب بی سابقه ای در حال سقوط است.
در اینباره، سایت آفتاب خبر داده که در پی انتشار گزارش موسسه نفت آمریکا مبنی بر افزایش غیرمنتظره ذخایر نفت این کشور و کاهش تقاضا، بهای نفت در بازارهای جهانی روزچهارشنبه باز هم کاهش یافت و ۷۹ دلار در هر بشکه معامله شد”.
سایت آفتاب نوشته است:“بهای نفت سبک آمریکا برای تحویل در ماه اوت با ۱۲ سنت افزایش ۷۹ دلار و ۴۸ سنت در هر بشکه معامله شد. قیمت نفت آمریکا روز سه‌شنبه در آخرین تغییر با ۱۵ سنت کاهش به ۷۹ دلار و ۳۶ سنت در هر بشکه رسیده بود. در لندن بهای نفت برنت دریای شمال برای تحویل در ماه اوت با ۱۶ سنت کاهش ۹۲دلار و ۸۶ سنت در هر بشکه معامله شد”.
این گزارش می افزاید:“موسسه نفت آمریکا اواخر روز سه‌شنبه اعلام کرد که ذخایر نفت این کشور هفته گذشته ۵۰۰ هزار بشکه افزایش یافته در حالیکه تحلیلگران کاهش یک میلیون بشکه ای این ذخایر را پیش بینی کرده بودند. در بحبوحه گزارش‌هایی درباره کندی رشد اقتصادی و تقاضای نفت در آمریکا، اروپا و چین، بهای نفت از بشکه‌ای ۱۰۶ دلار در دو ماه گذشته به حدود ۷۹ در هر بشکه(کمترین قیمت هشت ماه اخیر) سقوط کرده است”.
در همینحال، ایسنا نیز اعتراف مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، مبنی بر کاهش ۳۰ درصدی صادرات نفت ایران را بازتاب داده و به نقل از احمد قلعه بانی نوشته است:” واردات نفت چین، هند، کره جنوبی و آفریقای جنوبی از ایران ممکن است در «کوتاه مدت» کاهش پیدا کند البته این کشورها برای تامین نیاز روز افزون خود به انرژی به نفت ایران احتیاج دارند. مرمت و نگهداری دلیل کاهش صادرات نفت ایران است.شاید برنامه‌ریزی برای مرمت میادین طوری بوده که با تحریم‌ها همزمان شود”.
ایسنا افزوده است:“براساس اعلام دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) تولید نفت ایران در ماه مه سه میلیون و ۱۴۰ هزار بشکه در روز بوده است”.
قلعه بانی در حالی مدعی “مرمت و بازسازی” میادین نفتی ایران شده که خبرگزاری مهر گزارش داده است که هم اکنون “توسعه برخی از میادین بزرگ نفت و گاز ایران همچون فاز ۱۱ پارس جنوبی، میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی و پارس شمالی به دلیل تعلل و وقت کشی شرکتهای چینی به حالت تعلیق درآمده است”.
مهر افزوده است:” وقت‌کشی و تاخیر شرکت CNPC چین در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی یکهزار و ۱۰۰ روزه شده و با عدم توسعه این فاز مشترک گازی تاکنون حدود یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار عدم نفع نصیب اقتصاد ایران کرده است. تاخیر و وقت کشی شرکت CNPC چین در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی از مرز یکهزار و ۱۰۰ روز گذشت و این شرکت آسیایی با وجود شتاب در توسعه میادین نفتی عراق اما در ایران هنوز عملیات اجرایی فاز ۱۱ پارس جنوبی را آغاز نکرده است. کارشناسان اقتصادی معتقدند ایران با راه اندازی هر فاز استاندارد پارس جنوبی با ظرفیت تولید روزانه ۵۰میلیون مترمکعب گاز طبیعی و ۷۰ هزار بشکه میعانات گازی روزانه بیش از ۱۰ میلیون دلار درآمد جدید به اقتصادی ملی تزریق خواهد کرد. با این وجود چینی‌ها پس از کنار زدن شرکتهای پتروناس مالزی و توتال فرانسه و امضای قرارداد پنج میلیارد دلاری برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، هنوز عملیات اجرایی این مگا پروژه مشترک گازی در عسلویه را کلید نزده اند”.
از سوی دیگر در حالی که از ۷۲ ساعت دیگر، بزرگترین تحریم بر علیه ایران اجرایی می شود، سایت خبرآنلاین هم از کاهش ۵۰ میلیارد دلاری درآمد ایران به دلیل تحریم و نیز کاهش صادرات خبر داده است.
خبر آنلاین می نویسد:” براساس آمارهای موجود، پیش بینی می شود درآمد نفتی ایران طی سال جاری تا مرز ۵۰ میلیارد دلار کاهش یابد. این درحالی است که سال گذشته درآمد نفتی ایران ۱۱۳ میلیارد دلار اعلام شده بود. دلیل اصلی این امر را باید در کاهش قیمت جهانی نفت جستجو کرد هر چند که عوامل دیگر چون کاهش تولید نفت خام کشور در آن بی تاثیر نخواهد بود.این گزارش براساس میانگین قیمت نفت خام در حدود ۹۵ دلار محاسبه شده و در صورت افزایش قیمت نفت و گذشتن آن از مرز ۱۰۰ دلار می توان امیدوار به افزایش درآمد نفتی کشور در سالجاری بود. با این حال اگر قیمت نفت خام نیز با رشد چشمگیری مواجه شود و نفت تا پایان سال بیش از ۱۰۰ دلار به فروش برسد بازهم درآمد نفتی ایران از ۸۰ میلیارد دلار بالاتر نخواهد رفت که قطعا این رقم با درآمد نفتی ما در سال گذشته بسیار فاصله خواهد داشت.برخی از کارشناسان برهمین اساس از کسری بودجه در دو ماهه پایانی سال جاری ابراز نگرانی می کنند و به نظر می رسد مسوولان از همین روزها باید به فکر ایجاد راهکارهایی برای بوجود نیامدن کسر بودجه باشند. نرخ در نظر گرفته شده در قانون بودجه امسال برای درآمد فروش هر بشکه نفت ۸۹ دلار در نظر گرفته شده است”.
در این شرایط، فردی به نام مهدی محمدی که قبلا در روزنامه کیهان اشتغال داشته و هم اکنون با ۳۴ سال سن به عنوان “دیپلمات عضو تیم مذاکره هسته ای” در روزنامه وطن امروز، متعلق به مهرداد بذرپاش یادداشت می نویسد، مدعی شده که با اعمال تحریم ها “هیچ اتفاقی نمی افتد” و البته “قیمت نفت بالا می رود”.
او می نویسد:” به ۳ دلیل تقریبا قطعی است که تحریم‌های ژوئن و ژوئیه ولو اعلام شود اجرا نخواهد شد. نخست اینکه اجرای سفت و سخت تحریم‌ها احتمالا باعث نابود شدن دورنمای مذاکرات ایران و ۱+۵ خواهد شد. دومین نکته این است که بدون تردید اجرای تحریم‌ها قیمت نفت را بشدت بالا خواهد برد. اگر این نکته را در نظر بگیریم که یکی از مهم‌ترین هدف‌های راهبردی غرب در ماه‌های گذشته ثابت نگه داشتن و بلکه کاهش دادن قیمت نفت بوده، اعمال تحریم‌ها به گونه‌ای که یک شوک جدی به بازار جهانی نفت وارد کند، کاملا خلاف این هدف‌گذاری راهبردی است. با توجه به مشکل عربستان در افزایش تولید و مشکلات کشورهایی مانند عراق، نیجر و لیبی در عرضه استاندارد نفت به بازار، هدف آمریکایی‌ها مبنی بر عادت دادن بازار به کمبود نفت ایران نیز محقق نشده است و به همین دلیل بدون‌تردید قطع خرید نفت از ایران، شوک جدی به بازار وارد خواهد کرد. سومین دلیل هم این است که هم‌اکنون برخی کشورهای غربی بویژه اروپایی‌ها در آستانه سقوط اقتصادی و ورشکستگی مطلق قرار دارند و وارد کردن شوک نفتی به آنها منطقه یورو را به طرز جبران‌ناپذیری به خطر خواهد انداخت”.
