در حالی که قدرت‌های جهانی برای خلع سلاح شیمیایی دولت بشار اسد به توافق رسیده‌اند٬ یک فرمانده پیشین سپاه پاسداران گفته است که سیاست‌های جمهوری‌اسلامی در حمایت از بشار اسد٬ باعث منفور شدن ایران در میان کشورهای عربی شده است.
حسین علایی٬ فرمانده پیشین سپاه پاسداران٬ پیرامون تحولات رخ داده در سوریه گفته است: “آمریکایی‌ها و روس‌ها به‌دنبال فرمولی برای جایگزینی بشار اسد می‌گردند و حداکثر زمان بقای او را تا انتخابات ۲۰۱۴ ارزیابی می‌کنند… حوادث سوریه فرصتی را برای مداخلات خارجی فراهم کرد و ترکیه و عربستان برای مدیریت تحولات وارد صحنه شدند. آمریکا و اسراییل هم ترجیح می‌دادند تا کشورهای هم‌پیمان خود به تاثیرگذاری در تحولات سوریه مشغول باشند تا نگرانی برای امنیت اسراییل به وجود نیاید”.
وی اضافه کرده است: “وقتی درگیری‌ها توسعه پیدا کرد ایران به‌عنوان دولتی که طرفدار وضع موجود است ظاهر شد و معتقد به برگزاری انتخابات آزاد بدون مداخله خارجی است. علت هم این است که تحلیل جمهوری‌اسلامی بر این قرار گرفته که مساله تحولات در سوریه فقط یک حرکت اجتماعی برای رسیدن به مردمسالاری نیست بلکه به محض اینکه حرکت اعتراضی مردم شروع شد، بازیگران دیگری وارد صحنه تحولات سوریه شدند تا مسایل و منافع خود را حل کنند… متاسفانه مساله سوریه از زمانی که به وجود آمد باعث شد که یک جو ضد ایرانی در بین تمام برخی از مردم جهان عرب ایجاد شود. این سوال همواره مطرح می‌شود که شما معتقد به مردمسالاری هستید چرا از حکومت استبدادی سوریه حمایت می‌کنید؟ این باعث شد بسیاری از کسانی که در سه سال اخیر در تحولات کشورهای عربی نقش داشتند همیشه این سوال را می‌کردند و این باعث شد نفوذ ایران در افکار جهان عرب تا حد زیادی کاهش پیدا کند”.
هم‌زمان حسن روحانی، نسبت به مجهز شدن مخالفان بشار اسد به جنگ‌افزار شیمیایی هشدار داده و آن را بزرگترین خطر برای امنیت خاورمیانه دانسته است: “تسلیح گروه‌های افراطی و تکفیری و بویژه دستیابی این گروه‌ها به سلاح‌های شیمیایی بزرگترین خطر برای صلح و امنیت منطقه است و باید در تمامی طرح‌ها مورد توجه قرار گیرد”. وی بحران سوریه را “فاجعه‌ای انسانی” خوانده و گفته این مساله تنها از “مسیر سیاسی و گفتگو بین دولت سوریه و مخالفان سوری” حل می‌شود: “همه طرف‌های ذی‌نفوذ باید مانند ایران برای تحقق چنین گفتگوی سازنده‌ای کمک کنند”.
پیش از این مسعود جزایری، رئیس ستاد تبلیغات دفاعی سپاه گفته بود که رژیم بشار اسد اگر مورد تهاجم قرار بگیرد به منافع واشنگتن و متحدانش حمله خواهد کرد: “قرائن نشان می‌دهد سوریه در راستای حفظ امنیت ملی چنانچه مورد حمله آمریکا قرار گیرد منافع آمریکا و هم پیمانانش را مورد حمله قرار خواهد داد”.
هفته گذشته آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری‌اسلامی پیرامون موضع آمریکا مقابل سوریه گفته بود: “امیدواریم رویکرد جدید آمریکا در قبال سوریه، جدی و به دور از فریب، و برگشت واقعی از رویکرد خودسرانه و غلط چند هفته اخیر باشد”.
اشاره وی به سخنان اخیر باراک اوباما٬ رییس‌جمهور آمریکا بود٬ که گفته از کنگره خواسته بود رای‌گیری درباره حمله به سوریه را عقب اندازد تا آمریکا و سازمان ملل متحد به راه‌حل دیپلماتیک روسیه در این باره بپردازند. اوباما در عین حال تاکید کرده است که در صورت به نتیجه نرسیدن این راه‌حل٬ حمله نظامی به سوریه٬ انجام خواهد شد.
پیش از این سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه٬ از دولت سوریه خواسته بود تسلیحات شیمیایی این کشور را به عنوان راهی برای جلوگیری از جنگ در اختیار جامعه بین الملل قرار دهد. پس از پیشنهاد وزیرخارجه روسیه٬ ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه گفت که کشورش حاضر است تولید سلاح های شیمیایی را متوقف کند و مکان نگهداری این سلاح ها را به نمایندگان “سازمان ملل، روسیه و دیگر کشورها” نشان بدهد.
هفته گذشته حسن روحانی در یک برنامه تلویزیونی٬ پیرامون بحران سوریه گفته بود: “سوریه اهمیت ویژه ای برای منطقه دارد. این کشور در خط مقدم مقاومت است. در سوریه شرایط تبدیل به جنگ داخلی شده. در آنجا طائفه‌گری و افراط و تروریسم و مداخله خارجی می بینیم. بخصوص بهانه گیری اخیر آمریکا و حامیانش شروع کردند. ما استفاده از سلاح شیمیایی در هر کشوری در هر شرایط را محکوم می کنیم اما می خواستند به این بهانه جنگی را شروع کنند… اگر جنگی آغاز شود بسیار خطرناک می بینیم و دامن جنگ اول از همه دامن کسانی که جنگ را شروع کردند را می گیرد و ما هم گفته ایم که از ملت سوریه حمایت های نوع‌دوستانه خواهیم کرد”.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه هم درباره حمله احتمالی به سوریه گفته بود: “حمله نظامی در سوریه حتما با حمله نظامی محدود تمام نخواهد شد، یک حرکتی را در جهان اسلام و در منطقه خاورمیانه ایجاد می کند که این حرکت الزاما آمریکا دیگر در اختیارش نیست و این به نفع تندرو هاست، به نفع گروه هایی است که تنش به نفع شان است از طرف دیگر ممکن است بخواهند تغییراتی در توازن قوا در داخل سوریه ایجاد کنند و این به نفع کشورها و گروه هایی است که تا کنون با حمایت های بی دریغشان از افراطیون نتوانستند توازن قوا را در سوریه بر هم بزنند. لذا دنبال بهانه ای می گردند که تغییری در میدان ایجاد کنند، به نظر من همه اینها در پایان روز شکست می خورند زیرا براساس پارادایم غیرکارآمد عمل می کنند”.
او حمله به سوریه را برای اوباما یک “دام” توصیف کرده و گفته: “تندروها دارند دولت آمریکا را وادار به جنگ می کنند و آقای اوباما دارد در یک دامی که چندین گروه با منافع متعارض برای او گسترده اند گرفتار می شود و من فکر می کنم که درایت و عقل سلیم و منافع ایالات متحده آمریکا و منافع آقای اوباما و دولت شان حکم می کند که در این دام نیفتند و تلاش کنند یک راه حل سیاسی برای سوریه پیدا کنند چون جنگ راه حل نیست.”
برخی مقامات جمهوری‌اسلامی٬ پیش از این گفته بودند که در صورت حمله به سوریه٬ منطقه شاهد درگیری‌های زیادی خواهد بود. جعفر شجونی٬ از اعضای جامعه روحانیت مبارز٬ از این جمله بود. او گفته بود در صورت حمله آمریکا به سوریه “از یک طرف روسیه عربستان را خواهد زد و از طرف دیگر هم حزب الله و ایران تل آویو را نشانه می روند… اسرائیل را از روی زمین محو می کنیم آن موقع می خواهم ببینم که آمریکا چکار قرار است بکند؟ بنابراین دولت ما بد‌‌‌ش نمی‌آید که این اتفاق بیفتد اگر چه کشور ما هم در این بین آسیب جدی می بیند اما این قضیه با نابود‌‌‌ی اسرائیل انشا‌الله تمام می شود”.
