خریدن زمان ‏‎ ‎تا‎ ‎انتخابات‎ ‎آمریکا

نویسنده

po_memarian_01.jpg

‎ ‎‎ ‎

امید‎ ‎معماریان ‎ ‎

info ‎

‎ ‎

دکتر‎ ‎احمد‎ ‎شیرزاد‎ ‎نماینده‎ ‎مردم‎ ‎درمجلس‎ ‎ششم‎ ‎و‎ ‎استاد‎ ‎دانشگاه‎ ‎در‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎با‎ ‎روز‎ ‎درخصوص‎ ‎ویژگی‎ ‎های‎ ‎پاسخ‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎کشورهای‎ ‎غربی‎ ‎سخن‎ ‎گفته‎ ‎است. به‎ ‎گفته‎ ‎او‎ ‎ایران‎ ‎می کوشد تا با‎ ‎خریدن‎ ‎زمان‎ ‎بتواند‎ ‎در‎ ‎نهایت‎ ‎ازتغییراتی‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎عرصه‎ ‎بین‎ ‎المللی‎ ‎به‎ ‎وجود‎ ‎می‎ ‎آید‎- ‎از‎ ‎جمله‎ ‎تغییرهیات‎ ‎حاکمه‎ ‎آمریکا‎- ‎‏ بهره‎ ‎لازم‎ ‎را‎ ‎ببرد. این‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎خوانید‎. ‎‎ ‎

ahmadshirzad746.jpg

‎ ‎ایران‎ ‎درپاسخ‎ ‎به‎ ‎بسته‎ ‎پیشنهادی‎ ‎غرب‎ ‎مواردی‎ ‎را‎ ‎مطرح‎ ‎کرده‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎اعتقاد خاویر‎ ‎سولانا‎ ‎پاسخی‎ ‎پیچیده‎ ‎است. به‎ ‎صورت‎ ‎کلی‎ ‎آیا‎ ‎جوابی‎ ‎که‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎کشورهای‎ ‎غربی‎ ‎داده‎ ‎است‎ ‎با‎ ‎جواب‎ ‎سالهای‎ ‎گذشته‎ ‎به‎ ‎بسته‎ ‎های‎ ‎مشوق‎ ‎پیشین‎ ‎متفاوت‎ ‎است‎ ‎یا‎ ‎ادامه‎ ‎روند‎ ‎قبلی‎ ‎است؟‎ ‎

‎ ‎ایران‎ ‎نسبت‎ ‎به‎ ‎گذشته‎ ‎نرم‎ ‎تر‎ ‎شده‎ ‎است. به‎ ‎اصطلاح‎ ‎باب‎ ‎گفت‎ ‎و‎ ‎گو‎ ‎را‎ ‎بیش‎ ‎ازگذشته‎ ‎باز‎ ‎کرده‎ ‎است. اینکه‎ ‎ایران‎ ‎مطرح‎ ‎کرده‎ ‎که‎ ‎به تعداد‎ ‎سانتریفوژها‎ ‎اضافه‎ ‎نخواهد‎ ‎شد‎ ‎و گاز‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎آنها‎ ‎تزریق‎ ‎نمی‎ ‎شود،‎ ‎اینها‎ ‎نقطه‎ ‎نظرات‎ ‎جدیدی‎ ‎است. هرچند‎ ‎در‎ ‎مورد‎ ‎اینکه‎ ‎چنین‎ ‎موضوعی‎ ‎به‎ ‎معنای‎ ‎توقف‎ ‎غنی‎ ‎سازی‎ ‎است‎ ‎یا‎ ‎نه‎ ‎اختلاف‎ ‎نظر‎ ‎وجود‎ ‎دارد. اما‎ ‎مسلما‎ ‎ایران‎ ‎از‎ ‎موضع‎ ‎ملایم‎ ‎تری‎ ‎نسبت‎ ‎به‎ ‎گذشته‎ ‎صحبت‎ ‎می‎ ‎کند.‏‎ ‎هرچند‎ ‎یک‎ ‎موضع‎ ‎سیاسی‎ ‎ابهام‎ ‎را‎ ‎درپیش‎ ‎گرفته‎ ‎تا‎ ‎هم‎ ‎بتواند‎ ‎فرصت‎ ‎بخرد‎ ‎و‎ ‎هم‎ ‎موقعیت‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎آنچه‎ ‎که‎ ‎هست‎ ‎دشوار‎ ‎تر‎ ‎نکند. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎شرایط‎ ‎کنونی‎ ‎این‎ ‎زمان‎ ‎خریدن‎ ‎به‎ ‎چه‎ ‎معنی‎ ‎است؟‎ ‎زمان‎ ‎را‎ ‎درواقع‎ ‎برای‎ ‎چه‎ ‎بخرد؟‎ ‎

‎ ‎

سیاست‎ ‎زمان‎ ‎خریدن‎ ‎از‎ ‎ابتدای‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎مد‎ ‎نظر‎ ‎دست اندرکاران‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎ایران‎ ‎بود. رفتارظاهری‎ ‎مقامات‎ ‎ایرانی‎ ‎نشان‎ ‎می‎ ‎دهد‎ ‎امیدوارند تا‎ ‎شاید‎ ‎با‎ ‎تغییر‎ ‎در‎ ‎ادبیات‎ ‎سیاسی‎ ‎کشورهای‎ ‎منطقه‎ ‎و آمریکا‎ ‎شرایطی‎ ‎فراهم‎ ‎شود که‎ ‎فشارهای‎ ‎قبلی‎ ‎بر‎ ‎ایران‎ ‎کاهش‎ ‎پیدا‎ ‎کند‎ ‎و اقدام‎ ‎جدیدی‎ ‎علیه‎ ‎ایران‎ ‎متصور‎ ‎نباشد. مشخصا، تغییر هیات‎ ‎حاکمه‎ ‎در واشنگتن می‎ ‎تواند‎ ‎‎ ‎تحولی‎ ‎را‎ ‎درعرصه‎ ‎جهانی‎ ‎ایجاد‎ ‎کند‎ ‎که‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎روی‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎ایران‎ ‎هم‎ ‎تاثیر‎ ‎گذار‎ ‎باشد. این‎ ‎که‎ ‎حالا‎ ‎تاثیرگذارخواهد‎ ‎بود یا نه، البته ‏‎ ‎موضوع‎ ‎دیگری‎ ‎است. من‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎عنوان‎ ‎یک‎ ‎احتمال‎ ‎درذهن‎ ‎تصمیم‎ ‎گیران‎ ‎ایرانی‎ ‎مطرح‎ ‎می‎ ‎کنم‎ ‎که‎ ‎وضعیت‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎نفع‎ ‎ایران‎ ‎تغییر‎ ‎بدهد. ظاهرا آنان هرچقدر‎ ‎بتوانند‎ ‎استراتژی‎ ‎به‎ ‎تاخیر‎ ‎انداختن‎ ‎فشارها‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎جلو‎ ‎ببرند،‎ ‎این‎ ‎کار‎ ‎را‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دهند. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎آیا‎ ‎اساسادر ایران‎ ‎اجماعی‎ ‎درخصوص‎ ‎پذیرفتن‎ ‎بسته‎ ‎پیشنهادی‎ ‎غرب‎ ‎وجود‎ ‎دارد؟‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎اظهارات‎ ‎اخیر‎ ‎آقای‎ ‎ولایتی‎ ‎مبنی‎ ‎برلزوم‎ ‎پذیرفتن‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎ونقطه‎ ‎نظرات‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎مبنی‎ ‎بر اینکه‎ ‎این‎ ‎سخنان‎ ‎نظر‎ ‎شخصی‎ ‎ایشان‎ ‎بوده‎ ‎است؟‎ ‎

‎ ‎

به‎ ‎صورت‎ ‎خاص میان دست اندرکاران فعلی پرونده هسته ای و‏‎ ‎گروه‎ ‎هایی‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎گذشته‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎ایران‎ ‎را‎ ‎مدیریت‎ ‎کرده اند‎ ‎مانند‎ ‎آقای‎ ‎روحانی‎ ‎و‎ ‎کلا‎ ‎تیم‎ ‎آقای‎ ‎خاتمی‎ ‎تفاوت‎ ‎جدی‎ ‎وجود‎ ‎دارد. ولی‎ ‎در‎ ‎داخل‎ ‎هیات‎ ‎حاکمه فعلی‏‎ ‎ایران نیز کسانی‎ ‎که‎ ‎درگیر‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎هستند‎ ‎با‎ ‎اختلافاتی‎ ‎مواجهند‎ ‎وآن‎ ‎انسجام‎ ‎و‎ ‎یکپارچگی‎ ‎گذشته‎ ‎کمتر‎ ‎در‎ ‎ارکان‎ ‎نظام‎ ‎مشاهده‎ ‎می‎ ‎شود. ‏در‎ ‎واقع‎ ‎دولت‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎یک‎ ‎اجماع‎ ‎نظری‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎خواهد‎ ‎به‎ ‎دنیا‎ ‎نشان‎ ‎بدهد‎ ‎و مایل است این را به نمایش بگذارد که ‏که‎ ‎با‎ ‎قاطعیت‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎را‎ ‎دنبال‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎و به‎ ‎پیش‎ ‎می‎ ‎برد‎ ‎و گمان‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎با‎ ‎چنین‎ ‎موضعی‎ ‎دشمنان‎ ‎خارجی‎ ‎کوتاه‎ ‎می‎ ‎آیند. اما‎ ‎این‎ ‎اتفاق‎ ‎نیفتاده است. یعنی‎ ‎شرایط، آنچنان‎ ‎که‎ ‎دولت‎ ‎می‎ ‎خواست‎ ‎پیش‎ ‎نرفته است. بلکه‎ ‎به اجماع‎ ‎جهانی‎ ‎علیه‎ ‎ایران‎ ‎دامن‎ ‎زده‎ ‎شده است. طبیعتا‎ ‎بعد‎ ‎ازاین‎ ‎بوده‎ ‎که‎ ‎اختلافاتی‎ ‎بین‎ ‎طبقه‎ ‎حاکم‎ ‎بروز‎ ‎کرده است. کنار‎ ‎کشیدن‎ ‎آقای‎ ‎لاریجانی‎ ‎از‎ ‎پرونده‎ ‎هسته‎ ‎ای، ‏‎ ‎نمونه‎ ‎ای‎ ‎بارز‎ ‎دراین‎ ‎زمینه‎ ‎است. معمولا‎ ‎این‎ ‎مشکل‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎ ‎که دست اندرکاران ‏‎ ‎نمی‎ ‎دانند‎ ‎می‎ ‎خواهند‎ ‎در‎ ‎قدم‎ ‎بعد چه‎ ‎بکنند. ‏‎ ‎مضاف‎ ‎بر‎ ‎اینکه‎ ‎در‎ ‎این‎ ‎زمینه‎ ‎یک‎ ‎سری‎ ‎دیدگاه‎ ‎های‎ ‎ارزشی را‏‎ ‎هم‎ ‎دنبال‎ ‎می‎ ‎کنند. این‎ ‎که تصمیم ‏گیران‎ ‎واقعا‎ ‎بدانند‎ ‎و تصوری‎ ‎داشته‎ ‎باشند‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎گام‎ ‎بعدی‎ ‎چه‎ ‎اتفاقی‎ ‎خواهد‎ ‎افتاد‎ ‎و چه‎ ‎برنامه‎ ‎عمل‎ ‎سیاسی را‏‎ ‎درپیش‎ ‎خواهند‎ ‎داشت‎ ‎عملا‎ ‎کمرنگ‎ ‎است‎ ‎واین‎ ‎ابهام‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎نهایتا‎ ‎به‎ ‎تناقض‎ ‎گویی‎ ‎هم‎ ‎منجر‎ ‎شود. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎اینکه‎ ‎ایران‎ ‎پذیرفته‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎تعداد‎ ‎سانتریفوژهای‎ ‎فعلی‎ ‎اضافه‎ ‎نکند‎ ‎ودر‎ ‎عین‎ ‎حال‎ ‎گازهگزافلوراید‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎درون‎ ‎سانتریفوژهای‎ ‎فعلی‎ ‎تزریق‎ ‎نکند‎ ‎از‎ ‎نظر‎ ‎فنی‎ ‎به‎ ‎چه‎ ‎معنی‎ ‎است؟ ‏‎آیا‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎معنی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ایران‎ ‎غنی‎ ‎سازی‎ ‎را‎ ‎متوقف‎ ‎می ‏کند؟‎ ‎یا‎ ‎حداقل‎ ‎سرعت‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎کاهش‎ ‎می‎ ‎دهد؟‎ ‎

‎ ‎

حداقل‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎معناست‎ ‎که‎ ‎ذخایر‎ ‎اورانیوم‎ ‎ایران‎ ‎درحد‎ ‎فعلی‎ ‎باقی‎ ‎خواهد‎ ‎ماند. چرا‎ ‎که‎ ‎درحال‎ ‎حاضر‎ ‎تعداد‎ ‎سانتریفوژها‎ ‎کم‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎فعالیت‎ ‎آنها‎ ‎تا‎ ‎کنون‎ ‎مقادیر‎ ‎اورانیوم‎ ‎غنی‎ ‎شده‎ ‎ذخیره‎ ‎سازی‎ ‎می‎ ‎شود. چون‎ ‎ما‎ ‎الان‎ ‎حلقه‎ ‎های‎ ‎بعدی‎ ‎را‎ ‎برای‎ ‎تهیه‎ ‎سوخت‎ ‎نداریم‎ ‎وعلاوه‎ ‎برآن،‎ ‎این‎ ‎مقادیری‎ ‎که‎ ‎مطرح‎ ‎است‎ ‎برای‎ ‎تهیه‎ ‎سوخت‎ ‎قابل‎ ‎توجه‎ ‎نیست. حتی‎ ‎برای‎ ‎استفاده‎ ‎در‎ ‎نیروگاه‎ ‎بوشهر. ‏‎ ‎پس‎ ‎اورانیوم‎ ‎غنی‎ ‎شده‎ ‎چهار‎ ‎درصد‎ ‎برای‎ ‎آینده‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎معلوم‎ ‎نیست‎ ‎که‎ ‎چه‎ ‎زمانی‎ ‎باشد‎ ‎ذخیره‎ ‎شده‎ ‎است. ‏افزایش‎ ‎میزان‎ ‎ذخایر‎ ‎باعث‎ ‎احساس‎ ‎خطر‎ ‎کشورهای‎ ‎غربی‎ ‎می‎ ‎شود. مثلا درصحبت‎ ‎های‎ ‎اوباما‎ ‎یک‎ ‎بار‎ ‎به‎ ‎ذخیره‎ ‎اورانیوم‎ ‎ایران‎ ‎اشاره‎ ‎شده‎ ‎بود‎ ‎که‎ ‎طبیعتا‎ ‎این‎ ‎احساس‎ ‎خطر‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎موجب‎ ‎تشدید‎ ‎فشار‎ ‎سیاسی‎ ‎بر ایران‏‎ ‎بشود. اینکه‎ ‎حالا‎ ‎غربی ها‏‎ ‎بپذیرند‎ ‎که‎ ‎آنچهایران ‏‎ ‎قبول‎ ‎کرده‎ ‎به‎ ‎معنای‎ ‎قبول‎ ‎تعلیق‎ ‎غنی‎ ‎سازی‎ ‎است‎ ‎یا‎ ‎نه‎ ‎مساله‎ ‎ای‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎باید‎ ‎منتظر‎ ‎آن‎ ‎بود. ‏‎ ‎

‎ ‎‎ ‎آگر‎ ‎قرارباشد‎ ‎یک‎ ‎عدد‎ ‎بدهیم‎ ‎وبگوییم‎ ‎مثلا‎ ‎پیشنهاد‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎معنای‎ ‎تعلیق‎ ‎تا‎ ‎چنین‎ ‎درصدی‎ ‎است، تخمین‎ ‎شما‎ ‎چه‎ ‎عددی‎ ‎خواهد‎ ‎بود؟‎ ‎

‎ ‎

اگربخواهیم‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎خیلی تقریبی‎ ‎عددی‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎این‎ ‎زمینه‎ ‎بیان‎ ‎کنیم،‎ ‎چنین‎ ‎موضعی‎ ‎به آن‏‎ ‎معنی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎تا‎ ۷۰ ‎درصد‎ ‎تعلیق‎ ‎پذیرفته‎ ‎شده‎ ‎است. اما‎ ‎خوب‎ ‎طبعا‎ ‎با‎ ‎آن‎ ‎تعلیقی‎ ‎که‎ ‎اروپایی‎ ‎ها‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎مطرح‎ ‎کرده‎ ‎اند‎ ‎تفاوت‎ ‎دارد.‏‎ ‎چون‎ ‎آنها‎ ‎همان‎ ‎طور‎ ‎که‎ ‎درزمان‎ ‎هیات‎ ‎مذاکره‎ ‎کننده‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎مطرح‎ ‎کرده‎ ‎بودند، حتی‎ ‎خواسته‎ ‎بودند‎ ‎که‎ ‎تولید‎ ‎قطعات‎ ‎سانتریفوژ‎ ‎هم‎ ‎متوقف‎ ‎شود. ‏که‎ ‎درآن‎ ‎زمان‎ ‎ایران‎ ‎اصرار‎ ‎داشت‎ ‎که‎ ‎تعلیق‎ ‎به‎ ‎معنای‎ ‎نصب‎ ‎سانتریفوژهاست‎ ‎و نه‎ ‎تولید‎ ‎آنها. این‎ ‎اختلاف‎ ‎ادامه‎ ‎پیدا‎ ‎کرد‎ ‎تا‎ ‎زمانی‎ ‎که‎ ‎ایران‎ ‎تعلیق‎ ‎را شکست. بنابراین‎ ‎وقتی‎ ‎موضوع‎ ‎تعلیق‎ ‎مطرح‎ ‎شود، می‎ ‎تواند در‏‎ ‎سطوح‎ ‎مختلفی‎ ‎مطرح‎ ‎شود. اگر‎ ‎ایران‎ ‎بخواهد‎ ‎به‎ ‎خواست‎ ‎اروپایی‎ ‎ها‎ ‎وآمریکایی‎ ‎ها‎ ‎جامه‎ ‎عمل‎ ‎بپوشاند، آنها‎ ‎سطوح‎ ‎وسیع‎ ‎تری‎ ‎را‎ ‎مدنظر‎ ‎دارند‎ ‎و‎ ‎اصولا‎ ‎هرنوع‎ ‎فعالیت‎ ‎درزمینه‎ ‎فن‎ ‎آوری‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎را‎ ‎ممنوع‎ ‎می‎ ‎دانند. ‏