روسیه با هراس از اینکه از صحنه آینده سیاست خاورمیانه دور بماند در حال ایجاد محور جدیدی با ایران است تا از نفوذ بیشتر نیمکره غربی در منطقه جلوگیری کند.
این محور سه هدف را دنبال می کند: نجات بشار اسد در سوریه، کمک به شیعیان برای سرنگونی حکام سنی در بحرین و مسدود کردن راه حل دو دولت برای مناقشه اسرائیل و فلسطین.
روسیه تا به حال دو قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در باره سوریه را وتو کرده است وتهدید کرده است که قطعنامه ای را که بریتانیا و فرانسه ماه آینده به سازمان ملل ارائه می دهند را نیز وتو خواهد کرد. از سوی دیگر سلاح های روسی تحویل شده به سوریه نیز اخیرا افزایش فوق العاده ای پیدا کرده است.
اتفاقی نیست که اسد حملات خود علیه حمص، ادلب و الزبدانی را یک روز بعد از دیدار سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه از دمشق آغاز کرد.
جمهوری اسلامی نیز حمایت خود را از دیکتاتور سوریه دریغ نکرده است. محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران در ابتدا چندان تمایلی به حمایت از اسد نشان نداد و از “لزوم رعایت حقوق مردم سوریه” سخن گفت؛ ولی کنون به نظر می رسد این نظر توسط علی خامنه ای، رهبر ایران، کنار گذاشته شده است.
روز سه شنبه، احمد وحیدی، وزیر دفاع ایران سوریه را به عنوان “خط مقدم جبهه” توصیف کرد و گفت ایران تسلیم “استکبار جهانی” نمی شود و با ایجاد یک “لبنان دوم” مبارزه می کند.
سرلشگر قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، که مسئول “صدور انقلاب اسلامی” است، ماه گذشته از دمشق دیدار کرد تا حمایت خود را از اسد تحکیم کند. منابع لبنانی گفتند نیروی قدس دو واحد از حزب الله لبنان را تجهیز کرده است تا در سوریه دخالت کنند و اسد را در سرکوب مخالفان یاری کنند.
ایران همچنین کمک های مالی خود را نیز از سوریه دریغ نکرده است و اسد را در برابر تحریم های اروپا علیه بخش نفت این کشور حمایت کرده است.
تهران با معرفی مخالفان رژیم سوریه به عنوان سنی هایی که علیه شیعیان می جنگند، در واقع فرقه علوی اسد را به عنوان شاخه ای از اسلام شیعه معرفی کرده است.
آیت الله احمد خاتمی، یکی از روحانیون هوادار دولت هفته گذشته در خطبه های نماز جمعه گفت اسد در سوریه به دلیل هواداری از حضرت علی، امام اول شیعیان، زیر آتش حملات قرار گرفته است. در واقعیت فرقه علوی هیچ ارتباطی با حضرت علی ندارد و این فرقه نام “علوی” (پیرو علی) را در سال 1930 و در زمان اشغال سوریه توسط فرانسه به عنوان پوشش برای خود برگزید.
در همین حال منافع محور ایران - سوریه در بحرین از لفاظی به عینیت تبدیل شده است. منابع خبری در تهران گفتند روسیه مشاوره در باره درخواست قطعنامه ای برای دخالت سازمان ملل برای پایان دادن به بحران سیاسی بحرین را شروع کرده است (چیزی که روسیه در مورد سوریه آنرا وتو کرد).
بخشی از این مشاوره ملاقاتی بود بین الکساندر زاسبکین، سفیر سوریه در لبنان با هئیتی با مخالفین بحرینی به ریاست جعفر العلوی، از حزب عمل اسلامی شیعه بحرین. کیهان گزارش داد که زاسکبین به فعالین بحرینی گفته است که روسیه “آماده است به مردم بحرین کمک کند تا به خواسته های خود دست یابند.”
تغییر رژیم در بحرین می تواند بخشی از زیان روسیه را در خاورمیانه جبران کند. تغییر رژیم در یوگسلاوی و لیبی، عملا روسیه را از تمام بنادر و “تجهیزات دریایی” خود در دریای مدایترانه، به جز بند سوریه ای تارتوس، محرم ساخته است. (سقوط صدام حسین نیز روسیه را از بندر ام القصر به عنوان نقطه تماسی با خلیج فارس محروم ساخته است.)
روی کار آمدن یک رژیم هودار ایران در بحرین به معنی حذف حضور ناوگان پنجم آمریکا در این کشور خواهد بود. در عوض روسیه می تواند به پایگاه های دریایی در شبه جزیره بحرین دست یابد و در مجاورت میادین نفتی عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی قرار گیرد.
تهران و مسکو همچنین در صدد اخلال در روند سازش میان اسرائیل و فلسطینیان هستند. تهران توافق حماس با سازمان فتح برای تشکیل دولت ائتلافی را محکوم کرد و باعث شد اسماعیل هنیه، رهبر حماس، برای اطمینان دادن به ایران در مورد عدم به رسمیت شناختن اسرائیل، به تهران سفر کند.
بر اساس گزارش رسانه های تهران، رهبر ایران به هنیه گفته است که ایران از راه حل “یک دولت فلسطینی” حمایت می کند که در آن به برخی از یهودیان نیز به عنوان اقلیت حق حضور داده می شود.
بنا بر همین منابع، هنیه نیز گفته است که برای حماس سرزمین فلسطین از “رود اردن تا مدیترانه” گسترش دارد، که به معنی “حذف اسرائیل از روی نقشه” است؛ که مورد نظر خامه ای است.
تحلیگران ایرانی معتقدند محور تهران - مسکو می تواند به ایجاد یک “فضای شیعه در خاورمیانه” منجر شود که در آن بحرین، ایران، عراق، سوریه و لبنان از نفوذ اسلام عرب سنی، به رهبری اخوان المسلمین بر سراسر خاورمیانه، با حمایت آمریکا و اتحادیه اروپا، جلوگیری کند.
منبع: نیویورک پست – 2 مارس 2012
