با وجود تاکید هفته گذشته وزیر ارتباطات مبنی بر اعمال فیلترینگ هوشمند بر یکی از شبکه های اجتماعی و ابراز امیدواری که با اعمال این سانسور، دیگر نیازی به فیلتر کلی شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک و توئیتر نخواهد بود، شامگاه دیشب خبرگزاری های داخلی از دستور مقامات قضایی مبنی بر مسدود شبکه های اجتماعی “واتس آپ”، “لاین” و “تانگو” خبر دادند.
در خبری که خبرگزاری فارس در اینباره منتشر کرده، آمده است: “براساس اطلاعات به دست آمده مشخص شد که مقام قضایی دستور فیلترینگ ۳ نرم افزار پیام رسان را صادر کرده است. براساس این اطلاعات قرار است تا ساعتی دیگر ۳ نرم افزار تانگو، واتس آپ و لاین فیلتر شده تا امکان استفاده از آن فراهم نباشد”.
ساعتی پس از انتشار این خبر، ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت هم به نقل از “یک منبع در کمیته تبیین مصادیق مجرمانه” نوشت: “دستور قضایی، فیلترینگ نرم افزارهای ارتباطی تلفن همراه شامل لاین، واتس آپ و تانگو صادر شده است. این طرح ارتباطی به فیلترینگ هوشمند ندارد و نرم افزارهای یاد شده به طور کامل فیلتر می شوند. خاطر نشان می شود مسئولان وزارت ارتباطات تاکنون اعلام داشته اند که سیاست دولت فیلتر کردن شبکه های اجتماعی نیست بلکه محتوای مجرمانه این شبکه ها باید فیلتر شود”.
انتشار خبر فیلترینگ سه شبکه اجتماعی در حالی دیروز منتشر شد که هفته قبل محمود واعظی وزیر ارتباطات از آغاز اعمال فیلرینگ هوشمند بر روی یک شبکه اجتماعی خبر داده و ابراز امیدواری کرده بود که با این ترفند، فیلتر کلی شبکه های اجتماعی در ایران لغو شود.
محمود واعظی، به روزنامه فرهیختگان گفته بود: “در گذشته اگر در بخشی از یک سایت مصادیق محتوای مجرمانه وجود داشت کل آن سایت مسدود می‌شد. دولت می‌گوید با فیلترینگ هوشمند، سایت‌ها را مسدود نکنیم بلکه بخشی از آن را که محتوای مجرمانه دارد فیلتر کنیم. این نکته مثبتی است”.
او افزوده بود: “ما در اینجا عمل می‌کنیم که ببینیم چه نتیجه‌ای می‌گیریم. اگر نتیجه خوبی داد این کار را در جاهای دیگر هم انجام می‌دهیم.دولت کار خودش را انجام می‌دهد. ما وظیفه نداریم کسی را راضی کنیم. ما در جایی که حوزه عملکردمان است، عمل می‌کنیم”.
او در گفت و گوی دیگری نیز اعلام کرده بود: “در حال حاضر طرح فیلترینگ هوشمند به صورت آزمایشی روی یکی از شبکه‌های اجتماعی در حال اجراست. فاز اول فیلترینگ هوشمند روی شبکه‌ای که بیشترین فشار (برای فیلترینگ) روی آن بود با موفقیت اجرا شد و سعی می‌شود ظرف شش ماه آتی این طرح روی تمام شبکه‌های اجتماعی اجرایی شود”.
محمود واعظی یک ماه پیش هم گفته بود، مرحله اول فیلترینگ هوشمند یک ماهه دیگر اجرا می شود؛ مرحله دوم ۳ ماه بعد و در صورت موفقیت مرحله سوم ۶ ماه بعد اجرا خواهد شد.
همچنین یک ماه پیش دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت وگو با فارس، گفته بود: “پس از اینکه وزارت ارتباطات مهلت چندماهه‌ای را از کارگروه برای هوشمندسازی فیلترینگ درخواست کرد، اخیراً اعلام کرده آمادگی شروع اجرای هوشمندسازی را دارد و از کارگروه تقاضای برگزاری جلسه فوق‌العاده برای رسیدگی به این موضوع را کرده است”.
به نوشته رسانه ها، منظور واعظی از “شبکه اجتماعی ای که بیشتر فشار روی آن بود” شبکه اجتماعی “اینستاگرام” بود، چرا که همزمان با اظهارات وی، خبرگزاری فارس اعلام کرد: “در پی آغاز پالایش هوشمند، از اوایل هفته جاری صفحات غیراخلاقی شبکه اجتماعی اینستاگرام فیلتر شده است. این در حالی است دسترسی به دیگر صفحات این شبکه اجتماعی کماکان بدون تغییر امکان پذیر است. با توجه به اینکه اکنون گوشی موبایل در دسترس تمام گروههای سنی قرار دارد و گروههای کم سن و نوجوان از طرفداران پروپاقرص اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هستند، امکانی که خیال والدین را در استفاده فرزندان از این فضا آسوده کند، بسیار ضروری است. از سوی دیگر با موفقیت در دسترسی به امکان مسدودسازی فقط محتوای مجرمانه، نیاز به فیلترکردن کامل ابزارها پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی از بین رفت و همچنان امکان استفاده به جا از این ابزارهای ارتباطی برای کاربران فراهم خواهد بود”.
فیلتر سه شبکه اجتماعی پر مخاطب دیروز درحالی با دستور قضایی آغاز شد که پیش از این تنها فیلتر شبکه “واتس آپ” به تصویب کارگروه مصادیق مجرمانه رسیده بود.
در همین باره، رمضانعلی سبحانی‌فرعضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه گفته: “برای اعمال فیلترینگ بر سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه باید آن را به تصویب برساند و در آخرین جلسه کارگروه هیچ صحبتی از فیلترینگ وایبر مطرح نبود. فیلترینگ واتس‌آپ به تصویب اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه رسیده است. فیلترینگ این نرم‌افزار از گذشته مطرح بوده و به تصویب اعضای کارگروه رسیده است اما دو شبکه تانگو و وایبر هیچگاه مطرح نشده بودند. از گذشته صحبت‌هایی در مورد جایگزینی شبکه‌های اجتماعی ملی به جای شبکه‌های خارجی در کارگروه مطرح بوده است و در حال حاضر نیز وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات با کمک دستگاه‌های دیگر در تلاش است تا به زودی چند شبکه اجتماعی را با سرویس و خدمات بهتر و با کارکرد بومی در اختیار مردم بگذارد تا بتواند به جای استفاده از شبکه‌هایی نظیر واتس‌آپ از آن استفاده کند. موضوع دیگری که مطرح بوده است فیلترینگ هوشمندانه است به طوری که بخشی از نرم‌افزارها و شبکه‌های اجتماعی که مغایر با منافع ملی است فیلتر شوند و نه اینکه به صورت کامل از دسترس خارج گردند”.
عبدالصمد خرم آبادی، رئیس کارگروه مصادیق مجرمانه هم درباره دلیل تصویب فیلتر “واتس آپ” گفته بود: “یکی از دلایل تصویب فیلتر شدن واتس آپ از سوی کارگروه، خرید این نرم افزار توسط «زاکر برگ» مدیر آمریکایی صهیونیستی سایت فیلتر شده فیس بوک است”.
او دولت را هم تهدید کرده و افزوده بود: “خودداری از اجرای تصمیمات کارگروه ومقامات قضایی جرم است و اگر ثابت شود سوء نیتی در عدم اجرای این تصمیم ها وجود دارد، افراد ذیربط قابل تعقیب هستند فعلا در خصوص وایبر تصمیم گیری نشده است هر چند که وایبر هم همه خطرات واتس آپ را دارد”.
گفتنی ست، محسنی اژه ای در شهریور ماه سال جاری در نامه ای به وزیر ارتباطات، یک ماه به وی فرصت داده بود تا نسبت به فیلتر “وایبر”، “واتس آپ” و “تانگو” اقدام کند؛ مهلتی که با طرح موضوع فیلترینگ هوشمند چند ماه تمدید شد اما سرانجام در شامگاه گذشته و آنطور که رسانه های داخلی اعلام کرده اند به پایان رسید.
