در حالی که افت شدید بهای نفت در ماه های اخیر،تحقق وعده های اقتصادی دولت را با موانع جدی رو به رو کرده، و در شرایطی که موج تورمی تازه ای در ایران شده، روز گذشته کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران ایران با انتشار گزارشی از نرخ جدید هزینه یک خانوار ۴ نفره خبر داد و رقم آن را ۳.۶ میلیون تومان در ماه اعلام کرد.
این رقم در حالی از سوی یک تشکل دولتی کارگری اعلام شده که مرکز آمار ایران در آبانماه سال جاری در ادعایی که انتقادهای گسترده‌ای را مبنی بر غیر واقعی بودن اعداد و ارقام‌اش در پی داشت، اعلام کرده بود هزینه زندگی ماهیانه یک خانواده شهری تنها یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است.
افزایش این نرخ که اعلام رسمی آن از سال ۸۵ تا کنون متوقف شده در حالیست که شورای عالی کار نیز از دیروز جلسات چانه زنی جهت رسیدن به نرخ دستمزد در سال ۹۴ را آغاز کرده و آنطور که از نتایج اولین جلسه بر می‌آید، امسال سالی سخت‌تر از قبل در انتظار کارگران و مزدبگیران است.
آنطور که سایت فرارو خبر داده، کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران ایران در گزارش‌اش از هزینه‌های جاری یک خانواده ۴ نفره در سال ۹۳، آورده است: “نتایج جدیدترین بررسی های میدانی و مطالعات کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران نشان می دهد هزینه ماهیانه یک خانوار ۴ نفره کارگری در کشور به ۳ میلیون و ۶۰۹ هزار و ۱۹۴ تومان افزایش یافته است. همچنین در صورتی که بخواهیم هزینه ها را به صورت قیمت های دولتی کالاها و اجناس حساب کنیم، هزینه ها از ۳ میلیون و ۱۸۳ هزار و ۴۰۸ تومان در ماه کمتر نخواهد شد”.
این گزارش افزوده است: “به صورت کلی محاسبات صورت گرفته در ۱۲ بخش از خوراکی ها، دخانیات، مسکن، کفش و پوشاک، اثاثیه، بهداشت و درمان، حمل و نقل، ارتباطات، امور فرهنگی و تفریحی، تحصیل، رستوران و هتل و کالاها و خدمات متفرقه صورت گرفت. طبق محاسبات انجام شده هزینه خوراکی یک خانوار ۴ نفره در آذرماه امسال به نرخ های آزاد یک میلیون و ۲۳ هزار و ۵۹۷ تومان و هزینه مربوط به مسکن نیز یک میلیون و ۲۰۱ هزار و ۵۱۳ تومان بوده است. سهم خوراکی ها در سبد هزینه های خانوار کارگری کشور دارای ۲۷.۳۸ درصد، سهم مسکن ۳۲.۸۲ درصد، سهم بهداشت و درمان ۶.۹۸ درصد، حمل و نقل ۹.۸۷ درصد، خرید اثاثیه منزل ۵.۱۳ درصد و کفش و پوشاک نیز ۴.۹۴ درصد است. سهم مابقی اقلام به مراتب کمتر از ارقام ذکر شده است”.
به نوشته فرارو، آخرین محاسبات صورت گرفته از سوی کارگران مربوط به وضعیت هزینه های زندگی کارگران در آبان ماه امسال بوده که به نرخ دولتی ۲ میلیون و ۸۶۸ هزار و ۴۲۴ تومان و به نرخ آزاد نیز ۳ میلیون و ۲۹۸ هزار و ۶۸۸ تومان اعلام شده بود.
به نوشته خبرگزاری های داخلی، این گزارش همزمان با تشکیل اولین نشست شورای عالی کار جهت رسیدن به توافق درباره نرخ دستمزد سال 94 منتشر شده است.
آنطور که خبرگزاری فارس اعلام کرده، روز گذشته اولین نشست شورای عالی کار درباره مزد کارگران نیز برگزار شده ولی نمایندگان کارگری و کارفرمایی نتوانسته اند بر روی عدد خاصی به توافق برسند.
محمدرضا بقائیان یک عضو شورای عالی کار در اینباره گفته است: “پیشنهاد نحوه جبران عقب‌ماندگی ۷۰ درصدی مزد کارگران در سه یا چهار سال از مباحث مطرح شده در این نشست بود. جامعه کارگری مشکلات بسیار زیادی دارند که امیدواریم با افزایش حقوق بخش ناچیزی از این مشکلات برطرف شود.البته اعضای شورای عالی کار روی هیچ عدد خاصی توافق نکردند اما یکی از نمایندگان کارفرما عددی را اعلام کرده که نظر دولت و یا شورای عالی کار نیست و تنها این صنف می‌تواند نظرات خود را به نقل از خودشان اعلام کنند”.
او افزوده است:“ امسال طبق بند ۲ ماده ۴۱ قانون کار تنها سبد معیشتی کارگران مورد تاکید جامعه کارگری است، در حالی که هزینه‌های مربوط به درمان، آموزش، دخانیات و تفریح در این سبد معیشتی نیست و امیدواریم کارفرمایان با توجه به مشکلات زیاد جامعه کارگری در مورد حداقل دستمزد عقب‌ماندگی‌های حقوق کارگران را مورد توجه قرار دهند. دستمزد کارگران باید طوری تعیین شود که حداقل سبد معیشتی کارگران را پوشش داده و به همین منظور در حال جمع‌آوری گزارش مربوط به سبد معیشتی کارگران در کل استان‌ها هستیم. فعلاً درباره میزان قدرت خرید کارگران سبد معیشتی، تورم و عقب‌ماندگی‌های سال‌های گذشته در حال رایزنی هستیم”.
گفتنی ست چندی پیش علیرضا محجوب، رئیس تشکیلات حکومتی خانه کارگر اعلام کرده بود که ۹۰ درصد جامعه کارگری در زیر خط فقر زندگی می‌کنند و ۱۰ درصد باقی مانده نیز در معرض سقوط به زیر این خط هستند.
او گفته بود: “شرایط معیشت کارگران در کشور نگران کننده است و با هیچ منطقی نمی توان وضعیت امروز جامعه کارگری را توجیه کرد. هزینه‌های زندگی کارگران بیشتر از درآمد‌هایشان شده است و در عین حال تقاضا برای نیروی کار نیز کاهش یافته که این وضعیت جامعه کارگری را در فقر بیشتری فرو می برد. هم اکنون معیشت ۹۰ درصد جامعه کارگری کشور زیرخط فقر بوده و ۱۰ درصد باقیمانده نیز با خط فقر فاصله چندانی ندارند”.
در همین حال، سایت نامه نیوز در یادداشتی درباره زندگی جامعه کارگری در زیر خط مطلق فقر نوشته است: “باید توجه داشت که بر اساس محاسبات صورت گرفته، حدود ۸۰ درصد درآمد فعلی کارگران برای مسکن هزینه می‌شود و این در شرایطی است که ۴۰ درصد درآمد باید به خوراک خانوار اختصاص یابد و باید به سایر هزینه‌های زندگی همچون پوشاک نیز توجه شود. بر همین اساس یک خانواده ۴ نفری از قشر کارگری برای تامین هزینه‌های خود باید در ماه حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان درآمد داشته باشد و زندگی با درآمد کمتر از این رقم بسیار سخت و امکان پذیر نیست. البته این اعداد در شرایطی مطرح می‌شود که مرکز آمار اخیرا متوسط هزینه خانوار شهری را یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در ماه اعلام کرده است که این آمار نیز نشاندهنده این است که کارگران با دستمزد فعلی نمی توانند هزینه های زندگی خود را تامین کنند”.
اشاره این یادداشت به ادعاهای عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران است که ماه گذشته ادعا کرد: “در بهار ۱۳۹۳ هزینه یک خانوار روستایی ایران ماهانه یک میلیون و ۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان و هزینه یک خانوار شهری ایرانی یک میلیون و ۸۲۲ هزارتومان بوده است که عدد قابل توجهی است”.
با مقایسه آمار مورد ادعای دولت و کانون شورای اسلامی کار تهران مشخص می شود که رقم دولت یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان با نرخ کارگری اختلاف دارد؛ اختلافی که در جلسات چانه زنی شورای عالی کار نیز به محور اصلی بحث‌ها تبدیل خواهد شد.
هم اکنون پایه حداقل حقوق در ایران معادل ۶۰۹ هزار تومان است که تنها یک ششم هزینه خانوار در ماه را تامین می کند.
