علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت که از زمان اعتراضات سال ۸۸ با موضع گیری هایی به نفع معترضان، از سوی عوامل تندرو جمهوری اسلامی و شخص آیت الله خامنه ای در فهرست”خواص بی بصیرت”قرار گرفته، در تازه ترین اظهار نظر خود که رسانه های خبری از آن با عناوین “بی سابقه” و “انتقادی” یاد کرده اند، به “تفتیش عقیده” در ایران و فضای امنیتی موجود تاخته است.
سخنان هاشمی رفسنجانی را که یک روز قبل از راهپیمایی حکومتی ۲۲ بهمن و در مراسم “کتاب سال” ایراد شد،هیچ یک از روزنامه های داخلی به غیر از روزنامه “جمهوری اسلامی” منتشر نکردند.
اما چند سایت خبری از جمله سایت “سلام نو” این سخنان را بازتاب دادند؛ سخنانی که طی آن هاشمی رفسنجانی درباره تفتیش عقیده و سانسور در ایران گفته است: “فکر می کنم اگر بخواهیم محتوای کتاب های جامعه ما بالا برود و نتیجه آن تفکر عمیق و اصیل انسانها باشد یکی از زمینه های ضروری آن، این است که یک فضای آزاد ایجاد شود. آزاد اندیشی را خدا به ما داده و هیچ کس نمی تواند آن را از ما بگیرد، ممکن است نتوانیم اندیشه های خود را ابراز کنیم اما اندیشیدن طبیعی است. هیچ کس نمی تواند غیر از خداوند عقیده ای را به انسان تحمیل کند که انسان آن را باور کند.با توجه به اینکه خداوند انسان ها را مختار و در عین حال مکلف آفریده است، برای اینکه از افکار اندیشمندان در دنیا استفاده کنیم باید فضای آزاد را ایجاد کنیم. نباید هیچ وسیله ای را به کار گرفت که آزادی، تفکر و اندیشه را از مردم بگیرد. ما از مادر آزاد متولد شده ایم و خدا نیز ما را آزاد خلق کرده و از ما خواسته که فکر کنیم و فکر ما برای ما حجت است”.
او افزوده است: “کسانی که زنجیر به پای مردم ببندند، تاثیری بر عقل آنها ندارند اما کسانی که می خواهند عقل مردم را در بند کنند در واقع به حق مردم و خواست خدا جنایت می کنند به ویژه در حق صاحبان دانش که مسوولیت بالاتری دارند. تفتیش عقاید گناه و حرام است. در حال حاضر در بسیاری از برخوردهای پلیس ها، امنیتی ها و دادگاه ها می بینیم به سمتی می روند که ببینند در تفکر او چه می گذرد و این از اشتباهات بزرگ است چرا که انسان باید آزاد باشد. یکی از وظایف قطعی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که آزاداندیشی مردم را فراهم کند. ما به عنوان مسلمانان در چارچوب خاصی آزاداندیشی داریم و وقتی از آن چارجوب بیرون می رویم دچار مشکل خواهیم شد. اگر دست و پای آزاد اندیشان را ببندیم، قلم را بشکنیم و کتاب ها را سانسور کنیم؛ این برخلاف نظام اسلامی است. درست نیست که ما اگر کسی را به یک مسئله متهم کردیم و به زندان بردیم بیاییم خانه و کتابخانه او را بگردیم و ببینیم چه نوشته و از این نوشته برای محکوم کردنش استفاده کنیم. عوامل مهمی برای تبادل افکار در اسلام تعبیه شده و در این زمینه در گذشته مناظره های خیلی سازنده بوده است اما مناظره ها را به تعصبات آلوده می کنیم که این تعصبات مناظره ها را خراب می کند و این درست نیست و باید دو دانشمند در مقابل هم بنشینند و آزادانه و با اشتیاق افکار خود را مطرح کنند”.
هاشمی رفسنجانی در حالی ازحرام بودن سانسور و تفتیش عقاید سخن گفته که برخی از فعالان سیاسی در دهه ۷۰ وی را عامل تشدید فشارها بر نویسندگان و دگر اندیشان می دانستند.
سانسور سخنان رفسنجانی
هیچ یک از روزنامه های داخلی ایران که به اعتدال گرایان و اصلاح طلبان نزدیک هستند، سخنان وی در حمایت از آزادی بیان را چاپ نکرده اند. همزمان با این سخنان، فائزه هاشمی، دختر هاشمی رفسنجانی هم که به دلیل شرکت در اعتراضات سال ۸۸ چند ماه در زندان بود، به ریاست “انجمن آزادی مطبوعات در ایران” انتخاب شد؛ تشکلی که از سال ۸۸ تا کنون امکان تشکیل جلسه رسمی نداشته است و برخی از بنیانگذاران یا اعضای هیات مدیره آن در زندان به سر می برند، یا با وثیقه آزادند و یا از کشور خارج شده اند.
گفتنی اینکه در همین حال سازمان گزارش‌گران بدون مرز٬ جدول رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات را منتشر کرده است که براساس آن ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان٬ رتبه ۱۷۳ را در اختیار دارد.
سخنان هاشمی رفسنجانی با واکنش حسین فدایی، یک عضو افراطی وابسته به قرارگاه عمار مواجه شده و وی این سخنان را تلاش برای تصاحب خبرگان رهبری در دوره بعد دانسته است.
به نوشته جهان نیوز، حسین فدایی گفته است: “عده ای دنبال این هستند تا کسانی که مقابل فتنه قرار گرفتند را تندرو معرفی کنند، تحریف تاریخ هم این گونه صورت گرفته است، کسانی که ظالمند را مظلوم و کسانی که مظلومند را ظالم معرفی می کنند. طرف فتنه گر و ساختار شکن است، تلاش می کنند که بگویند آدم های معتدلی بودند و مردمی که مقابل فتنه بودند را می گویند افراطی. حالا این فتنه گران افراطی و سیاسیون‌شان دور هم جمع شدند و تحلیل می کنند و خواب خوش خرگوشی دارند که چه کنیم در انتخابات آینده پیروز شویم و برای این هدف خود چند سیاست اتخاذ می کنند.سران سیاسی فتنه گر به این نتیجه رسیده اند که در گذشته اشتباه کرده اند که مستقیما و بطور آشکارا مقابل ارزش های مردم ایستادند. حال می گویند نباید مواضع رادیکالی بگیریم، نباید با شورای نگهبان درگیر شویم، نباید با ارزش های دینی، عاشورا و کربلا رو در رو شویم.می گویند ما جایگاهی در بین مردم نداریم بنابراین برای کسب رای باید از دو ظرفیت استفاده کنیم. اول- باید از ظرفیت دولت آقای روحانی استفاده کرده و دولت را با خود همراه کنیم. دوم آنکه تلاش کنیم بعضی از اصولگرایان مانند باهنر، لاریجانی و ناطق را همراه خود کنیم تا بتوانیم لیستی دهیم که اکثریت داشته باشدو اینگونه دارند نسخه می پیچند و بر اساس این نسخه مذاکره و تعامل می کنند تا خط و خطوط سیاسی خود را پنهان کنند و اوضاع سیاسی را غیر شفاف کنند تا در این بازار آشفته تطهیر شوند”.
