نه به خشونت در مدارس

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» مرگی افشاگر

در سالگرد قتل معلم بروجردی توسط یک دانش‌آموز، شماری از فرهنگیان و کنشگران مدنی در ایران از دولت خواسته‌اند روز یکم آذرماه را به عنوان روز “نه به خشونت در مدارس” نام گذاری کند. یک فعال مطلع از این کمپین به روز می‌گوید تلاش آنها به صورت جمع‌آوری امضا در جریان است و تاکنون بیش از ۷۰۰ امضا از طیف‌های مختلف جمع شده است.

روز شنبه یکم آذرماه آذرماه سال ۹۳ روزنامه‌های ایران از “حمله” یک دانش آموز دبیرستان حافظیه بروجرد به محسن خشخاشی، معلم فیزیک این دبیرستان خبر دادند؛ حادثهای که با “ضربه چاقو” صورت گرفت و منجر به مرگ معلم فیزیک شد.

این دانش‌آموز که به گفته مسئولان زیر سن قانونی قرار داشت ابتدا متواری اما در دی ماه همانسال در یکی از کانون‌های اصلاح و تربیت تهران از سوی نیروی انتظامی بازداشت شد.

فرهنگیان و کنشگران مدنی ایران در سالگرد قتل این معلم با راه‌اندازی کمپینی خواهان نام‌گذاری این روز به عنوان “نه به خشونت در مدارس” شده‌اند.

آنها در بیانیه خود کشته‌شدن معلم بروجردی به هنگام تدریس را، به عنوان “یکی از عریان‌ترین خشونت‌هایی” دانسته‌اند که “آموزش و پرورش ایران به خود دیده است.”

دست‌اندرکاران این کارزار همچنین در وبلاگ خود نوشته‌اند که مرگ محسن خشخاشی “البته پرده از خشونت‌های پنهان و آشکاری برداشت که سال هاست آموزش و پرورش ایران با آن دست به گریبان است.”

آنها در پایان متن خود از آنچه “فرادستان آموزش و پرورش” خوانده شده خواسته‌اند که “برای افکار عمومی روشن سازند که ۱. از سال گذشته تاکنون برای جلوگیری از بروز خشونت در مدرسه، چه برنامه‌هایی را به اجرا درآورده‌اند؟ ۲. توضیح دهند که چگونه طرح هایی همچون کم کردن یک چهارم از فرهنگیان رسمی کشور که مشغول اجرای آن هستند را می‌توان در راستای کاهش خشونت در مدرسه‌ها ارزیابی نمود و نه افزایش آن؟”

خشونت در لایه‌های مختلف نظام آموزش و پرورش سالهاست مورد انتقاد بسیاری از فعالان در عرصه‌های مختلف است.

تنبیه کودکان در ایران ممنوع است اما سالانه گزارش‌های متعددی از اعمال چنین تنبیهاتی در مدارس منتشر می‌شود.

مدتی پیش نیز یک کودک ده ساله اهل اشنویه بر اثر خودکشی درگذشت. ابتدا گزارش‌هایی منتشر شد که بر اساس آنها این دانش آموز به دلیل عواقب تقاضای کمک های مالی از سوی مدرسه دست به خودکشی زده است.با اینکه برخی دیگر از رسانه‌ها سعی در تکذیب دخیل بودن این عامل داشتند، سایت باشگاه خبرنگاران جوان به عنوان یک فرضیه در مورد دلیل این حادثه نوشت: “مبلغی که خانواده از پرداخت آن عاجز بوده‌اند و کودک با تهدید خانواده به خودکشی در صورت عدم تأمین این هزینه به اتاقش پناه برده و در حال دست‌وپنجه نرم‌کردن با ترس حقارت و تمسخر شدن توسط هم‌کلاسی‌هایش تصمیم می‌گیرد به زندگی‌اش خاتمه دهد.”

سال گذشته در پی قتل معلم بروجردی بحثهای زیادی در مورد خشونت در مدارس مطرح شد. امسال نیز معلمان و فعالان مدنی در حوزه‌های مختلف تلاش کرده‌اند که در سالگرد مرگ محسن خشخاشی با محوریت خشونت زدایی از مدارس به استقبال بحث هایی از این دست رفته‌اند.

شیرزاد عبداللهی، روزنامه‌نگار در حوزه آموزش و پروش سال گذشته در خصوص افزایش خشونت‌ها در مدارس نوشته بود: “اغلب معلمان خشونت ورزی از سوی دانش آموزان را بی ارتباط با تنبیه بدنی معلمان و نتیجه عواملی مانند تربیت خانوادگی دانش آموزان و رواج فرزندسالاری، تاثیر سریالهای تلویزیون ملی و ماهواره ها، تاثیر گروه همسالان، عدم جاذبه برنامه درسی، تراکم دانش آموز در کلاس درس، ضعف مقررات انضباطی، مشکلات معیشت و کار معلمان، ضعف سیستم مشاوره ای در مدارس دانسته و به طور کلی، جامعه و سیستم را مقصر می دانند.”

در پی شدت گرفتن بحث‌ها در مورد خشونت در مدارس، سیدرحیم میرشاه ولد، مدیر کل رسیدگی به شکایات وزارت آموزش و پرورش، آذرماه “تنبیه بدنی” دانش‌آموزان در مدارس را “ناپسند” دانسته و گفته بود: “برعکس چنین موضوعی هم وجود دارد و گاهی معلمان از سوی دانش آموزان مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند که نمونه‌های این موضوع هم کم نیست.”