با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری یازدهم مانورهای سیاسی چهره و نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی هم بیشتر می شود. از یک سو کمیسیون شوراهای مجلس اسلامی با تصویب قانون جدید انتخابات ریاست جمهوری و شورای عالی انتخابات خبرساز شده و در سمت دیگر اکبر هاشمی رفسنجانی، پیام های روشن و صریحی برای حاکمیت ارسال می کند.
پس از آنکه علی لاریجانی رییس پارلمان نهم در دیدار تیرماه خود با شیخ محمد یزدی وعده داد که قانون انتخابات ریاست جمهوری را تغییر دهد، کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس به صرافت افتاد تا برای اصل ۱۱۵ قانون اساسی مصداق هایی مشخص کند.
براساس این اصل “رییس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.”
بر همین اساس سواد خواندن و نوشتن برای تصدی این پست کافی بود و شورای نگهبان با استفاده از تفسیر نظارت استصوابی، از میان ثبت نام کنندگان افراد را تایید صلاحیت می کرد.
با این حال براساس مصوبه جدید کمیسیون شوراهای مجلس، مواردی به قانون انتخابات ریاست جمهوری افزوده شده که در صورت تصویب در صحن علنی مجلس و همچنین شورای نگهبان، بسیاری از چهره های مطرح اصولگرا یا اصلاح طلب نمی توانند در انتخابات آتی شرکت کنند.
سابقه ۸ سال نمایندگی مجلس، وزارت، حضور در مناصب بالای حکومتی، فرماندهی نیروهای مسلح، تایید ۱۰۰ نماینده مجلس برای رجل بودن سیاسی و ۲۵ نماینده خبرگان برای رجل بودن مذهبی، داشتن حداقل ۴۵ و حداکثر ۷۵ سال سن و… از جمله موارد محدود کننده این مصوبه است که در صورت اجرای آن افرادی چون اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدحسن خمینی، سعید جلیلی و… نمی توانند کاندیدای انتخاب شوند.
سینگال های هاشمی
در میان کاندیداهای مطرح برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، نام اکبر هاشمی رفسنجانی از همه چشم گیرتراست. او متولد ۱۳۱۳ است و اکنون ۷۸ سال سن دارد. سابقه سه دوره رییس مجلس و دو دوره رییس جمهور را در کارنامه خود دارد و همزمان با آغاز دوره ریاست جمهوری اش تاکنون رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است. نام هاشمی رفسنجانی به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم برای نخستین بار از سوی سایت رجانیوز نزدیک به مصباح یزدی و از حامیان سابق احمدی نژاد منتشر شد. سپس یکی از روزنامه های اصلاح طلب نیز به گمانه زنی درباره آن پرداخت اما هاشمی رفسنجانی بعدها اعلام کرد که “می تواند در انتخابات کاندیدا شود اما نمی خواهد.”
برخی ناظران معتقدند بازگشت مهدی هاشمی فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی به ایران هم به احتمال زیاد در همین ارتباط و برای ابهام زدایی از آنچه فساد مالی خانواده هاشمی نامیده می شود، بوده است.
از سوی دیگر هاشمی رفسنجانی مدتی است که به صورت روزانه دیدارهای گروهی با اقشار مختلف مردم دارد و در این دیدارها تاکید می کند آماده است هرکاری برای رفع مشکلات موجود انجام دهد.
نگاهی به تیترهای اخبار پایگاهی اطلاع رسانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام موید این موضوع است که استراتژی این سایت از حمله به دولت به سمت ارایه راهکار برای حل بحران های جمهوری اسلامی تغییر یافته است.
سایت هاشمی در یکی از مطالب خود به حاشیه دیدار اعضای ادوار مجلس با هاشمی رفسنجانی اشاره می کند و در انتها می نویسد: “چه کسی می‌تواند کشور را از این گردنه سخت عبور دهد؟ باید برای پاسخ این سؤال صبر کرد. صبر و انتظار برای اعتدال.”
محسن هاشمی پسر ارشد اکبر هاشمی نیز چندی پیش در گفتگو با یکی از هفته نامه های ایران گفته بود که “مرد بحران ها می آید.”
تحدید هاشمی
با این وجود قانون جدید انتخابات که احتمال تصویب آن هم وجود دارد باعث می شود تا هاشمی نتواند وارد گردونه انتخابات ریاست جمهوری شود. به گفته تیمور علی عسگری رابط پارلمانی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و از چهره های نزدیک به هاشمی رفسنجانی “برداشت من در ارتباط با اصلاح قانون انتخابات این است که نباید تجربه سوزی کنیم و این اصلاح نباید سلیقه ای باشد مثلا در چند وقت اخیر این شائبه بوجود آمده که کف سن کاندیداها را به ۴۵ و سقف آن را به ۷۵ سال رسانده اند تا آقای سید حسن خمینی از یکسو و آیت الله هاشمی رفسنجانی از سوی دیگر در انتخابات حضور نداشته باشد، ممکن است این موضوع در ذهن طراحان نبوده باشد ولی این شائبه پیش آمده است.”
علی مطهری از نمایندگان منتقد دولت نیز در این خصوص اظهار داشت که “ممکن است افرادی بالای ۷۵ سال سن داشته باشند که از پختگی و توان خوبی نیز برخوردار باشند که در اثر این مصوبه، مردم از خدمات آنها محروم خواهند شد لذا از این نظر با این بند موافق نیستم.”
اما علی لاریجانی که گفته می شود این طرح با سفارش ویژه او از سوی نمایندگان کمیسیون شوراهای مجلس آماده و تصویب شده به شدت از آن دفاع می کند: “برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم حداکثر سن ۷۵ سال تعیین شده و قاعدتا منطقی است که برای رئیس جمهور هم که تحرک بیشتری دارد ۷۵ سال تعیین شود.”
علی لاریجانی خود این روزها بیش از گذشته تحرک سیاسی دارد و به صورت هفته ای در جمع دانشجویان دانشگاه های مختلف حاضر می شود و به سئوالات سیاسی آنها پاسخ می دهد. تغییر رویه علی لاریجانی همزمان است با مطرح شدن کاندیداتوری وی در فراکسیون رهروان ولایت مجلس که از حامیان وی تشکیل شده است.
آنطور که خبرگزاری مهر گزارش داده رییس کمیسیون شوراهای مجلس به همراه سیدمحمدحسن ابوترابی، نایب رییس مجلس وارد لابی با شورای نگهبان شده اند تا اعضای این شورا نظر نمایندگان علی لاریجانی را بپذیرند.
بدین ترتیب حضور یا عدم حضور اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در صورت تمایل وی مشروط به عدم تصویب طرح جدید مجلس می شود.
