جی سالومون
دولت اوباما اولین دیدار خود با ده متحد کلیدی خود را این هفته به منظور ایجاد وفاق برای تحریمهای جدید اقتصادی با هدف تنبیه ایران بخاطر برنامه هستهای آن کشور، بدون سر و صدا تشکیل داد.
به گفته حاضران جلسه، این گردهمایی – که شرکتکنندگان آن بصورت غیررسمی “ائتلاف کشورهای همفکر” لقب گرفتهاند – شامل نمایندگان گروه هفت کشورهای صنعتی، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، استرالیا و کره جنوبی بود.
چین و روسیه که هر دو بیمیلی خود نسبت به اعمال تحریمهای جدید علیه تهران را ابراز کردهاند در این جلسه غایب بودند. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا هفته آینده به مسکو سفر میکند و قرار است موضوع ایران نیز در دستور مذاکرات با مقامات روسی باشد.
دیدار این هفته در دفتر وزارت خزانهداری آمریکا در واشنگتن برگزار شد و توسط استوارت لوی، چهره دولت اوباما در امور تحریمهای ایران آغاز شد. به گفته حضار دانیل گلیزر، یکی از معاونین وزیر خزانهداری سخنگوی اکثریت بود. یک مقام وزارت خزانهداری از ابراز نظر خودداری کرد.
مقامات آمریکا به این دیدار به عنوان اولین جلسه از یک سلسله جلسات استراتژیک بین 11 کشور در مورد چگونگی تصویب جریمههای اقتصادی بر تهران، در صورت رد تلاشهای بینالمللی برای پایان بخشیدن به برنامه هستهای از طریق دیپلماتیک، نگاه میکنند.
معذالک، شرکتکنندگان در جلسه روز چهارشنبه گفتند که آمریکا حتی در میان نزدیکترین متحدانش، نسبت به پیش بردن تحریمهای جامع، مقاومت بیشتری از خود نشان میدهد.
پرزیدنت باراک اوباما تا پایان سال به تهران فرصت داده است تا به پیشنهاد خود مبنی بر روابط بهتر و مشوقهای اقتصادی در عوض کاهش تولید سوخت هستهای پاسخ دهد.
به گفته شرکتکنندگان، مقامات وزارت خزانهداری به عناوین مختلف در این دیدار خاطر نشان کردند که هشت مورد وجود دارد که واشنگتن معتقد است ایران نسبت به آنها آسیبپذیر است.
این موارد شامل تلاش برای جلوگیری از دسترسی ایران به پروژههای مرتبط با مواد نفتی پالایش یافته؛ جریمه بر شرکتهای بیمه و بیمه مجدد؛ ابتکارهایی برای کنترل توانایی کشتیرانی بینالمللی؛ گسترش اقدامات برای فلج کردن بخش بانکی ایران است. همچنین آمریکا در حال کشف راههای جدید برای تحریم رهبران اصلی ایران و منع مسافرت بینالمللی آنها است.
یک دیپلمات که در این مذاکرات شرکت داشت گفت: “هدف از این دیدار کشف زمینههای همکاریهای ممکن بود. همهچیز روی میز است.”
با توجه به اینکه ایران 30 درصد از نیاز بنزین خود را از خارج وارد میکند، مقامات آمریکا در گذشته گفته بودند که بخصوص ممنوعیت فروش بنزین به ایران تاثیر زیادی خواهد داشت. اما کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی خریدار عمده نفت از ایران هستند و نگران هستند که تحریمها بر اقتصاد آنها تاثیر بگذارد.
در همین حال همسایگان نزدیک ایران نظیر عربستان سعودی و امارات متحده عربی نگران هستند در صورتی که تنش بین آمریکا و متحدانش با آن کشور در ماههای آینده افزایش یابد، توسط ایران مورد هدف قرار بگیرند.
ماه گذشته پرزیدنت اوباما و متحدان کلیدی اروپایی یک نیروگاه غنیسازی اورانیوم سری را در نزیک شهر مقدس قم فاش کردند که مقامات آمریکا و متحدان اروپایی معتقد هستند برای توسعه مواد قابل انشقاق برای سلاح اتمی ساخته شده است.
آمریکا و متحدانش متعاقبا شروع به تشدید تلاشهای خود برای توسعه تحریمهای جدید بر ایران در صورت شکست تلاشهای دیپلماتیک کردهاند.
یک شرکتکننده در این مذاکرات گفت، بدون وفاق در مورد تحریمها، ممکن است گردهمایی 11 کشور به وضعیت قبلی منجر شود که هر کشور بصورت مستقل شدیدترین تحریمهایی را که میتواند اعمال کند. این دیپلمات گفت: “بعید است که این موضوع ایران را مجبور به تغییر کند. اما در توانایی برخی کشورها برای انجام چنین کاری محدودیتهایی وجود دارد.”
آقای لوی و دیگر مقامات ارشد آمریکا این هفته توسط اعضای سنا تحت فشار قرار گرفتهاند که تحریمهای جدیدی را علیه ایران در پیش گیرند. این قانونگذاران از جمله چارلز شامر دموکرات از نیویورک و باب کیسی از دموکرات از پنسیلوانیا، بطور خاص خواستار ممنوعیت فروش بنزین و تحریم بانک مرکزی ایران بودند.
مقامات آمریکا و شرکتکنندگان در دیدار چهارشنبه ابراز داشتند که تقریبا هدف مشخص برای تحریمهای آینده، نهاد نظامی ایران، سپاه پاسداران خواهد بود. پرزیدنت محمود احمدینژاد سرباز سپاه پاسداران است و بسیاری از متحدان نزدیک او اعضای کنونی و سابق این واحد نظامی هستند.
این سازمان در حال چیرگی بر اقتصاد ایران است و این ماه با ورود به بخش ارتباطات ایران تسلط خود را افزایش داد.
مقامات آمریکا هدف قرار دادن سپاه پاسداران را به عنوان وسیلهای برای صدمه به رهبریت ایران میبینند و نه شهروندان آن کشور.
آقای لوی در مراسم سهشنبه گفت، معاملات سپاه پاسداران “ممکن است زمینهای باشد که بتوانیم توجهمان را روی آن متمرکز کنیم و توانایی این را داریم که دیگران را با خود همراه کنیم و آن را موثرتر سازیم.”
شرکتکنندگان در این مذاکرات میگویند، تاریخ دقیقی برای دیدار بعدی این گروه تعیین نشد. اما این کشورها دیدارهای آمریکا با ایران را در هفتههای آینده به دقت دنبال میکنند.
روز 19 اکتبر ایران با آمریکا و دیگر قدرتهای بزرگ جهانی برای بحث پیرامون فرستادن اورانیوم غنیشده با درجه پایین به روسیه یا فرانسه برای پردازش بیشتر در وین دیدار میکنند. روز 25 اکتبر قرار است بازرسان سازمان ملل از تجهیزات قم دیدن کنند.
منبع: وال استریت ژورنال، 9 اکتبر