لورن فرایر
ارتش ایالات متحده روز جمعه 9 ایرانی دربند را آزاد کرد، اقدامی نشانه وقفه در رویارویی میان دو کشورایران و آمریکا در عراق. دو نفر از این آزاد شدگان متهم به عضویت در گروهی بودند که جنگجویان شیعه را به سلاح تجهیز می کنند.
تحویل این افراد از چند روز پیش برنامه ریزی شده بود. این آزادی شامل سه نفر از افراد بلند پایه ایرانی نمی شود که هنوز در اسارات آمریکایی ها هستند. هرچند این اقدام از کشمکش های شدیدی که میان دو کشور وجود دارد چندان نخواهد کاست، اما راه را برای آغاز دوره تازه ای از گفتگوها میان این دوکشور که از 28 سال پیش روابط دیپلماتیک خود را قطع کرده اند، باز خواهد کرد.
این اقدام می تواند ایران را به پایبندی بر تعهد خود در جلوگیری از نقل و انتقال تجهیزات نظامی از مرزهایش برای احزاب شیعه وادارد. حملات شیعیان عراقی این اواخربه مقدار قابل توجهی کم شده است.
علی الدباغ، سخنگوی دولت عراق گفت نیروهای آمریکایی، این نه نفر را تحویل دفتر نوری المالکی، نخست وزیر عراق، دادند و آنها در آنجا با سفیر ایران ملاقات کردند. به گفته تلویزیون دولتی ایران، این افراد جمعه وارد ایران شدند.
این گروه شامل دو نفر به نام های بروجرد چگینی و حمیدرضا اصغری هم می شد که در جریان حمله نیروهای آمریکایی به دفتر دولتی ایران در اربیل عراق در ماه ژانویه بازداشت شده بودند.
در آن زمان، مقامات آمریکا آنها را متهم به عضویت در سپاه قدس کرده بودند که شاخه ای از سپاه پاسداران انقلاب است. بعد از این یورش، یک دفتر ایرانی دیگر در شهر سلیمانیه هم بسته شد. هر دو دفتر که در منطقه کردستان عراق واقع شده اند، به گفته ایرانی ها در روز چهارشنبه مجددا” بازگشایی شدند.
ارتش ایالات متحده طی اطلاعیه ای در روز جمعه خاطر نشان کرد آزادی این نه نفر، پس از “بررسی دقیق سوابق فردی آنها و تعیین اینکه آیا خطری از سوی آنها متوجه عراق بوده و اینکه آیا ادامه نگهداری آنها ارزش امنیتی دارد یا خیر، صورت گرفته است.“
دراین اطلاعیه آمده معلوم شده است که همه این نه نفر دیگر خطری برای امنیت تلقی نشوند.
سخنگوی وزارت خارجه در تهران ابراز امیدواری کرد سه نفر دیگر هم که در اربیل عراق به تعبیر او ”ربوده شده اند”، به زودی آزاد شوند. از سوی دیگر ژنرال برد لیتون، یک سخنگوی ارتش آمریکا در بغداد
گفت: “ارتش ایالات متحده، 11 ایرانی دیگر را همچنان در بازداشت نگه می دارد و این شامل سه نفر دیگری هم می شود که در اربیل عراق دستگیر شده اند.“
محمد علی حسینی روز جمعه به رادیوی دولتی ایران گفت: “ما از همان ابتدا گفتیم که بیگناهیم. حالا ارتش آمریکا هم آنرا تایید کرد.” او ضمنا” گفت تهران آماده گفتگو با ایالات متحده و دیپلمات های عراقی نیز بوده است اما نمایندگان عراقی تندروی کرده اند.
حسینی گفت: “در صورت درخواست مقامات عراقی، ایران آماده است دور تازه ای از گفتگوهای سه جانبه را مد نظر قرار دهد. مقامات آمریکایی باید تمایل خود را برای گفتگوها از طریق مجاری رسمی اعلام کنند.“
شان مک کورمک، سخنگوی وزارت خارجه در واشنگتن، گفت تصمیم آزادی ایرانی ها توسط فرماندهان زمینی آمریکا پس از بازنگری از سوی مقامات ایالات متحده و عراق، گرفته شده است. اما وی هیچ ابراز نظری در مورد احتمال گفتگوهای بیشتر با ایران نکرد.
دو جلسه از مستقیم ترین گفتگوهای ایالات متحده و ایران پس از انقلاب اسلامی سال 1979 در ایران در همین سال جاری برگزار شده است. مقامات آمریکایی محور این گفتگوها را فقط موضوع عراق عنوان کرده اند و هیج موضوع دیگری از جمله برنامه های هسته ای ایران در این خلال مورد بحث قرار نگرفته است.
دولت تحت حمایت آمریکا در عراق، پیوندهای محکمی با ایران دارد و نوری المالکی امیدوار است به کمک این دو کشور، خشونت ها در عراق را پایان دهد.
الدباغ به خبرگزاری آسوشیتد پرس گفت: “ما امیدواریم آزادی این چند نفر منجر به آغاز گفتگوهای جدی میان ایران و ایالات متحده شود و از این طریق به منافع عراق و همه طرفین کمک شود.“
آزادی این نه نفر یک روز پس از رهایی 500 عراقی در بند از زندان ها صورت گرفت. مقامات آمریکایی این زندانیان را به خاطر بهتر شدن اوضاع و نیز کاهش فشارهای موجود بر زندان های تحت کنترل نیروهای آمریکایی، آزاد کرده اند.
طی هفته های اخیر، مقامات آمریکایی با احتیاط از خبرهای خوش بینانه ای صحبت می کنند دال بر اینکه دولت اسلامی ایران احتمالا” قصد دارد جریان ارسال تسلیحات به جنگجویان عراقی را متوقف سازد.
رابرت گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده، هفته پیش گفت ایران به دولت عراق در این مورد اطمینان خاطر داده است. روز سه شنبه هم یک سخنگوی نظامی آمریکا گفت به نظر می رسد ایران به عهدش وفادار مانده است.
در ایران دو خبرگزاری از نارضایتی زندانیان آزاد شده از نحوه رفتار با خود در دوران اسارت خبر داده است. چگینی به خبرگزاری ایسنا گفت: “من از نظر فیزیکی شکنجه نشدم اما آمریکایی ها مرتبا” به ما بی احترامی می کردند.” خبرگزاری مهر هم به نقل از او آورده که در دوران بازداشت، تهویه هوای مناسبی در محل نگهداری آنها وجود نداشته است.
حمیدرضا اصغری شکوه هم به خبرگزاری مهر گفته که او را در بازداشت انفرادی نگهداری می کردند اما بعد از سه ماه، نگهبان آمریکایی اجازه پیاده روی خارج از اتاقش را به او داده است. او گفت سه ایرانی دیگری را هم که همراه او در اربیل بازداشت شده بودند، دیده است و آنها حالشان خوب بوده است.
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل – 10نوامبر