سامناک آقایی
ایالات متحده امریکا در پی گسترش اعمال تحریم های یکجانبه اقتصادی خود علیه ایران، خارج از دستور کار سازمان
ملل متحد، ادامه فشار روزافزون بر شرکت های چند ملیتی در اروپا را در دستور کار خود قرارداده است. مقامات خزانه داری امریکا در سفر های اخیر خود به کشورهای اروپایی ضمن هشدار در مورد به تاثیرات منفی روابط تجاری شرکت های بزرگ چند ملیتی با ایران، بیان کرده اند که در صورت ادامه این روابط، آنها فرصت خواهند داد. های تجاری در امریکا را از دست گزارشات منتشر شده در این خصوص نشان می دهد که فشارهای واشنگتن بر شرکتهای چند ملیتی درکنار اعمال فشار بر بانک های معتبر اروپایی در همین مدت کوتاه، از سطح معاملات و مناسبات اقتصادی شرکای بزرگ اقتصادی ایران دراروپا به میزان چشمگیری کاسته است و کمتری به خود می گیرد. روند مناسبات اقتصادی اروپا با ایران روز بروز سرعت در همین ارتباط بنابه گزارش خبر گزاری مهر به نقل از روزنامه انگلیسی گاردین، حمایت کشورهایی نظیر فرانسه، آلمان و انگلیس از اعمال فشارهای اقتصادی امریکا به ایران به منظور کنترل و مهار برنامه هسته ای ایران افزایش یافته است.
دراین گزارش آمده است که “تلاش های امریکا برای منزوی کردن ایران و منصرف کردن آن از برنامه هسته ای در پیش گرفته شده ادامه دارد و واشنگتن شرکت ها چند ملیتی را برای پایان دادن به روابط تجاری خود با ایران تحت
فشارهای روز افزون قرار داده و تهدید کرده است که تداوم روابط تجاری آنها با ایران می تواند به منافع آنها در آمریکا آسیب برساند.”
این گزارش همچنین می افزاید که “زیمنس یکی از بزرگترین گروه های مهندسی جهان که در آلمان قرار دارد به سبب
فشارهای دو دولت آلمان و امریکا به همه روابط تجاری جدید خود با ایران پایان داده است. این به دنبال تصمیم سه بانک از بانک های اصلی آلمان برای قطع روابط خود با تهران به دنبال هشدار دیک چینی معاون رئیس جمهور امریکا مبنی بر اینکه اگر شرکت های خارجی درتهران باقی بمانند در تجارت با امریکا دچار مشکل خواهند شد، رخ
داد؛ وزارت خارجه آلمان اگر چه با شرکت های خود ابراز همدردی می کند، اما در هفته های اخیر از هشدارهای امریکا حمایت کرده و درباره تداوم روابط تجاری با ایران با شرکت هایی چون «شل» و «بی.پی» صحبت کرده است.”
علاوه بر شرکت زیمنس آلمان که اگر چه دفترش در تهران را حفظ و اعلام کرده تمام قرارداد های خود با ایران را به پایان خواهد رسانید، اما ازعقد قرارداد های جدید خودداری خواهد کرد، امریکا شرکت های خودرو سازی آلمان را نیز تحت فشار قرار داده و از آنها خواسته است که به معاملات خود با ایران پایان دهند.
در دیدار نمایندگان سفارت امریکا درآلمان با مسئولان خودرو سازی این کشور از سوی امریکائی ها تاکید شده که
ادامه همکاری این شرکت ها با ایران، در معاملاتشان با امریکا تاثیرمنفی خواهد گذاشت. البته مسئولان شرکت های خودروسازی آلمان در مقابل فشار امریکا اعلام کرده اند که در مناسبات و معاملات اقتصادی و تجاری خود با ایران تنها ازمصوبات شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و دولت آلمان تبعیت خواهند کرد. با این حال قطع روابط بانکی آلمان با ایران، به ویژه سه بانک معتبراین کشور به نام های” دویچه بان”، “درسدنر بانک” و “کومرتس بانک” باعث شده که عملا نقل و انتقالات مالی شرکت های آلمانی با ایران نیز متوقف شود.
از سوی دیگر و بنا به گزارشات منتشر شده از سوی منابع معتبر و موثق رسانه ای، تحت اعمال همین فشارهای امریکا، نیکولا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه نیز از دو شرکت بزرگ کشور خود یعنی شرکت های “توتال” و “جی. دی. اف” خواسته است که از
انجام هر گونه معاملات تجاری جدید با ایران خودداری کنند.
قبل از این نیز بانک های “استاندارد چارترد” و “ اچ. اس. پی. سی” از بانک ای انگلیس که روابط بانکی گسترده ای با بانک های ایرانی داشتند و هنوز در تهران حضور دارند، تحت همین فشارهای امریکا مجبور شده اند به میزان چشمگیری از حجم معاملات بانکی خود با ایران بکاهند.
اعمال فشارهای اقتصادی بر ایران در حالی فزونی می یابد که از یک سو ایران همچنان بر ادامه برنامه هسته ای خود اصرار می ورزد و از سوی دیگر تلاش های دیپلماتیک گروه 5 به علاوه یک با سفر رئیس جمهور فرانسه و صدر اعظم آلمان به امریکا ادامه دارد. به همین دلایل بحث و تبادل نظر پیرامون تصویب قطعنامه سوم تحریم از سوی شش قدرت برتر جهان در سازمان ملل اگر چه با مخالفت چین و روسیه روبرو می باشد، اما جدی به نظر می رسد.
امریکا اکنون علاوه بر اقدامات یک جانبه و خارج از دستور کار سازمان ملل، کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس را
نیز برای تحت فشار قراردادن شرکت های چند ملیتی و بانک های مستقل این کشورها، همراه خود کرده است. امریکا دراثر همین فشارها به بانک های مستقل و شرکت های چند ملیتی موفق شده است ظرف مدت کوتاهی کشورهای دیگر
اروپائی نظیرهلند وایتالیا را نیز مجبور کند که از سطح مبادلات اقتصادی و تجاری خود با ایران بکاهند. همه این ها در حالی است که خزانه داری امریکا حتی از اقدامات بانک جهانی در قبال ایران نیزغافل نمانده و این بانک را نیز وادار به تعلیق همه فعالیت های خود با ایران کرده است. با این حال هنوز مقامات کشور در قبال این اعمال فشارها و تحریم ها واکنش چندان جدی از خود نشان نداده اند. درحالی که تاثیرات منفی آن هم در نظام پولی و سیستم بانکی داخلی کشور و هم در وضعیت اقتصاد کلی کشور به خوبی نمایان است.