کارول لی، کیت جانسون
پرزیدنت باراک اوباما روز شنبه با امضای قانون تحریم بانک مرکزی ایران، شدید ترین تحریم ها علیه ایران را رقم زد و با این اقدام احتمال بالارفتن تنش در خلیج فارس را بیشتر کرد.
در این قانون، که کنگره بعنوان بخشی از مجوز دفاع ملی در سال 2012 تصویب کرده است، موسسات مالی خارجی که با بانک مرکزی ایران معامله می کنند، مجازات می شوند.
آقای اوباما در مورد تهدید تنگه هرمز عقب نشینی هایی کرده است زیرا قرار بود این تحریم ها شامل نفت ایران بشود. اما دولت تصمیم گرفت با قانون جدید جلو برود طوری که به اقتصاد جهانی لطمه ای وارد نشود.
یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت: “ما معتقدیم که قادر به انجام این کار هستیم. رئیس جمهور گزینه های مختلف را مورد بررسی قرار داد و قرار بر این شد که در زمان مطلوب و مرحله ای که این قانون به تصویب می رسد، موارد مورد نظر کنگره اجرا شود و رئیس جمهور نیز با آن موافق است.”
برخی از مقامات آمریکایی معتقدند که ایران امضای این مصوبه را وارد شدن به جنگ می دانند. این اقدام می تواند ایران را به سمت گرفتن تصمیم های جدی وادار کند، مثل بستن تنگه هرمز که مهمترین راه دریایی برای حمل نفت خام در جهان است. اگرچه نیروی دریایی ایران قادر به بستن تنگه هرمز نیست و در واقع این کار محال است، اما می تواند قیمت نفت را بالا ببرد.
در این مصوبه که شامل تنبیه های تنش آفرینی است، شدید ترین تحریم علیه ایران برای برنامه های اتمی اش محسوب می شود. این مصوبه بطور خاص هر کس را که با بانک مرکزی ایران معامله کند، هدف قرار داده است و عملا افراد را در موقعیت انتخاب بین خرید نفت از ایران یا منع شدن از انجام هر نوع معامله ای با آمریکا قرار می دهد.
برخی تحریم ها تا 60 روز دیگر قابل اجراست و شامل خرید مواد غیر نفتی و فروش محصولات نفتی به ایران از طریق بانک های خصوصی است. تحریم های شدیدتر از شش ماه دیگر به اجرا گذاشته می شود که آن خرید نفت و محصولات نفتی ایران است.
مقامات آمریکایی بعد از تصویب این قانون در کنگره در اواسط ماه دسامبر، با دولت های دیگر وارد مذاکره شدند و روز یکشنبه دولت بخشنامه اجرایی را به سفارتخانه هایش در سرتاسر دنیا ابلاغ کرد.
آقای اوباما در زمان امضای مصوبه گفت: “تحریم ایران منافاتی با حق قانونی ام که باید روابط کشور را با سایر کشور ها گسترش بدهم ندارد زیرا این مصوبه تاثیری در موضع گیری در مذاکرات با دولت های دیگر ندارد.”
مقامات ایرانی اما این تحریم را حمله جدی به اقتصاد کشور می دانند. معاون رئیس جمهور ایران گفته است که درصورت امضای این قانون اجازه نخواهیم داد یک قطره نفت از تنگه هرمز عبور کند. مقامات پنتاگون می گویند هیچ مداخله ای را در تنگه هرمز تاب نمی آورند.
مصوبه 665 میلیارد دلاری دفاع امنیتی که آقای اوباما امضا کرده است، شامل برخی قوانین در مورد بازداشت مضنونین به تروریسم هم می شود. کاخ سفید نسبت به بازداشت آمریکایی ها به دلیل اینکه نسبت به تروریست بودن آنها شکی وجود دارد و زندانی کردن آنان بدون برگزاری دادگاه، بشدت معترض است.
همچنین این مصوبه شامل محدودیت هایی در مورد کمک مالی به پاکستان وجود دارد که دولت موظف است در مورد موثر بودن این کمک ها، گزارش بدهد.
آقای اوباما می گوید: “اینکه من از این مصوبه حمایت می کنم به این معنا نیست که با همه جزئیات آن موافق هستم.”
تحریم بانک مرکزی ایران واکنش های جهانی را به همراه خواهد داشت. یک مقام ارشد دولت آمریکا اعلام کرد که تحریم های بیشتر نیز تحت بررسی است.
وی گفت: “این پایان راه نیست. تحریم های بیشماری وجود دارند که ما و سایر کشور ها می توانیم در مورد ایران تصویب کنیم و این کار را خواهیم کرد.”
دولت اوباما تحریم نفتی ایران یا بانک مرکزی این کشور را به دلیل نگرانی هایش در مورد بالا رفتم قیمت نفت، به تاخیر انداخته بود. اما کنگره با گنجاندن تحریم بانک مرکزی ایران در قالب مصوبه دفاع امنیتی آمریکا، قای اوباما را مجبور به امضای آن کرد.
مقامات دولتی هشدار داده بودند که تحریم ممکن است منجر به بالارفتن تنش در منطقه بشود. یکی از مقامات دولتی آمریکا گفت: “ممکن است با تنش ها و بالا و پایین رفتن قیمت ها مواجه شویم اما دولت دست از حمایت خود از این مصوبه بر نمی دارد.”
ایران مدت هاست که تهدید به بستن تنگه هرمز می کند زیرا این تنگه اهمیت زیادی در اقتصاد جهانی دارد:هر روز 20 درصد نفت جهان از این تنگه عبور می کند که مقدار آن 17 میلیون بشکه نفت است. لوله های نفتی عربستان این توانایی را ندارد که نفت خام را از طریق خلیج فارس به دریای سرخ ببرد.
با بسته شدن تنگه هرمز ممکن است نرخ نفت سر به آسمان بزند. حتی تهدید به بسته شدن تنگه با بالا رفتن قیمت نفت، افزایش بیمه کشتی هایی که در تنگه تردد می کنند و تغییر در عبور و مرور نفتکش ها، به اقتصاد جهانی لطمه زده است.
اما امروز، تهدید ایران بیشتر یک جنجال آفرینی است.ایران برای بستن تنگه هرمز باید طول تنگه را مین گذاری کند. راه های آبی تنگ را براحتی می توان مین گذاری کرد اما تنگه هرمز جای کافی برای تردد خطوط دریایی به فاصله دو مایل را دارد.
گفته می شود ایران دستکم دوهزار مین دارد. تحلیلگران وزارت دفاع می گویند که ایران سه زیر دریایی ساخت شووری سابق دارد که می توانند مین گذاری کنند بعلاوه 5 کشتی برای مین گذاری دارد.
اگر آنها قادر باشند بدون اینکه کسی متوجه شود، صدها مین در تنگه هرمز بگذارند، آمریکا برای پاک کردن تنگه باید بسیار تلاش کند. به این منظور باید کشتی ضد ناو ایران را که در جزایر اطراف تنگه هرمز قرار دارد، از کار بیاندازد. بعد یک ماه طول می کشد تا کشتی های آمریکایی تنگه را پاک کنند.
کیتلین تالماج، استاد دانشگاه جورج تاون که سال ها در این زمینه تحقیق کرده است، می گوید: “هرگونه مین گذاری بعد از دو روز پاک می شود.” اما این یک سناریوی غیر محتمل است. نیروی دریایی آمریکا با دقت مانور ده روزه نیروی دریایی ایران را زیر نظر گرفته بود.
خانم تالماج، می گوید:“بعید است هر نوع تلاش برای مین گذاری از زیرنظر آمریکا پنهان بماند و همه دنیا شاهد این بودند که چگونه ایران با کمک زیر دریایی هایش در این تنگه مهم را مین گذاری کرد.”
ایران ممکن است با استفاده از کشتی ها و ناو های هواپیمابر، تردد در تنگه را مختل کند، اگرچه این اقدام با پاسخ فوری ناو های آمریکایی مواجه خواهد شد. دو دهه پیش در جریان جنگ ایران و عراق، ما شاهد دخالت آمریکا برای باز نگه داشتن تنگه هرمز بودیم.
وال استریت ژورنال، 31 دسامبر
