از زمان انقلاب سال 1979 ایران، آمریکا در طیفی از مقابله و مذاکره با جمهوری اسلامی در نوسان بوده است. با نزدیک تر شدن ایران به توانایی هسته ای در سال های اخیر، تنش میان دو کشور نیز افزایش یافته است. آخرین دور تحریم های آمریکا علیه ایران، که در سال 2010 اعمال شد دسترسی ایران را به منابع مالی برای پالایشگاه های نفت محدود ساخته و شرکت های خارجی را از معامله با ایران بازداشته است. ولی تحریم ها حرکت هسته ای ایران را کند نکرده است ویا تاثیری بر حمایت آن از تروریسم در خارج از کشور و مداخله در امور داخلی همسایگان خود نداشته است.
این استراتژی جاهای خالی زیادی دارد. طی سال گذشته ایران دست به حذف یارانه ها زده و خود را با تحریم های وفق داده است.
واشنگتن تنها به یک شیوه می تواند ایران را خنثی کند و آن استفاده از نقطه ضعف رژیم است و آن ادعای مشروعیت کاذب آن است. قدرت آیت الله ها دچار ضعف شده است و دارای پایگاهی مردمی نیست. آنها از انتخابات تقلبی سال 2009 که محمود احمدی نژاد را بار دیگر در پست ریاست جمهوری نشاند، دیگر تنها بر سرکوب و خشونت وحشیانه اتکا کردند تا صدای مخالفان را خفه کنند، روزنامه نگاران را زندانی کنند، دستگیر شدگان را شکنجه کنند و منتقدین را اعدام کنند. با عیان کردن این جنایات در سطح دنیا و حمایت فعال از مخالفان ایران، آمریکا می تواند فشار موثری را بر تهران وارد آورد و از تغییرات حاصل از آن پشتیبانی کند. تمرکز بر نقض حقوق بشر به آمریکا این امکان را می دهد تا ریاکاری رژیم را به نمایش بگذارد و در حالیکه که دولت ایران سعی دارد نفوذ و قدرت خارجی خود را توسعه دهد، مشکلات داخلی را به آن یاد آور شود.
وضعیت فعلی در ایران با انتخابات سال 2009 و پیدایی جنبش سبز شروع شد. نیروهای امنیتی هزاران نفر از افرادی که در اعتراض به تقلب در انتخابات به خیابان های آمدند سرکوب کردند و شرایط اختناق و سرکوب موجود در کشور را تشدید کردند. مقامات ایران به دستگیری 4500 نفر اعتراف کرده اند. مخالفان از حضور 1000 زندانی سیاسی سخن می گویند.
ایران بالاترین نرخ سرانه اعدام ها را در دنیا دارد. در سال 2010 ایران 252 نفر را اعدام کرد (نسبت به جمعیتی در حدود 70 میلیون نفر). از نظر مطلق این تعداد بعد از چین قرار دارد. مقامات ایران و گروه های حقوق بشر تعداد اعدام ها را 450 نفر در سال جاری ذکر می کنند.
کسانی که ایستادگی می کنند دستگیر و زندانی می شوند. نسرین ستوده یک نمونه از آنهاست: یک وکیل ایرانی که وکالت جوانان در معرض اعدام را بر عهده داشته است. او در سال 2010 به جرم «اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام» دستگیر و محاکمه شد و به 11 سال زندان محکوم شد.
آمریکا بطور قطع با بسیج جامعه بین المللی برای محکوم کردن نقض حقوق بشر در ایران به مراتب بیشتر از تلاش برای متحد کردن دنیا برای محکومیت برنامه هسته ای ایران موفق خواهد بود.
بسیاری از احزاب دست چپی اروپایی، از جمله حزب کارگر بریتانیا، تا قبل از انتخابات 2009 از شعار «با ایران نجنگید» استفاده می کردند در حالیکه بعد از انتخابات همه آنها طرفدار زندانیان و دانشجویان شدند و رژیم ایران را محکوم کردند.
در حالیکه کشورهای اروپایی در تحریم های اقتصادی علیه ایران کند بوده اند، ولی تحریم مقامات ایرانی به دلیل نقض حقوق بشر به سرعت انجام شده است. ین موضوع حتی در برزیل نیز بی تاثیر نبود که موضع خود را از تبریک به دلیل انتخاب مجدد احمدی نژاد به پیشنهاد پناهندگی به سکینه آشیتیانی، زنی که در معرض سنگسار بود، تغییر داد.
دولت ایران برخی از تبلیغات را جدی می گیرد. سال گذشته ایران سعی کرد یک کرسی در شورای حقوق بشر سازمان ملل به دست آورد. جامعه بین المللی به این تصمیم اعتراض کرد و دولت ها آشکارا مخالفت خود را با نامزدی ایران بیان کردند. وقتی تهران متوجه شد نمی تواند رای کافی در این زمینه کسب کند، به عوض رویارویی با شکست، پیشنهاد خود را پس گرفت.
حرکت های بین المللی بر سرنوشت افراد هم اثر دارد. جنبش جهانی برای جلوگیری از سنگسار آشتیانی بالاخره او را از اعدام نجات داد.
منتقدین تاکید می کنند که حمایت آمریکا از مخالفان ایران باعث بی اعتباری آنها می شود. برخی دیگر معتقدند اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران به تغییر رویه رژیم ایران منجر نمی شود.
ولی وقایع دو سال اخیر نشان می دهد که چنی ارزیابی هایی صحت ندارد. شعار مخالفان در تظاهرات که می گفتند «اوباما، اوباما، با اونایی یا با ما» نشان می دهد که آنها حمایت آمریکا را می خواهند. اوباما پس از دو سال سکوت آیت الله های ایران در برابر پیشنهادات او، روش خود را تغییر داد.
اکنون زمان آن است که آمریکا روش های جدیدی را برای خنثی کردن ایران بیابد. آمریکا می تواند بر نقض حقوق بشر متمرکز شود. از سفر مقامات ایرانی جلوگیری کند. اوباما می تواند مخالفان ایرانی را به نام خطاب کند (مشابه مورد نسترین ستوده). آمریکا می تواند تحریم هایی را علیه آیت الله علی خامنه ای اعمال کند. آمریکا همچنین می تواند به محالفان کمک کند از سانسور الکترونیک عبور کنند…
اکنون زمان آن است که واشنگتن به این نتیجه برسد که بر ملا ساختن موارد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی، بسیار کارساز تر از اقدام نظامی یا میز مذاکره است.
منبع: فارین افر- 7 نوامبر
