با گذشت بیش از دو هفته از حمله عدهای از بسیجیان به سفارت بریتانیا و اتفاقات رخ داده در آن، اصولگرایان همچنان درباره این مساله به اظهارنظرهای ضد و نقیض میپردازند.
حسن قشقاوی، سخنگوی سابق وزارت امورخارجه، درباره حمله به سفارت بریتانیا و قطع روابط میان دو کشور، واکنش بریتانیا را “غیرمسوولانه” خواند و مقامات این کشور را متهم کرد که به “منافع ملی” خود توجه نکردند.
قشقاوی با اشاره به مصوبه مجلس درباره رابطه با بریتانیا، اینگونه سخن گفت: “ما از موضع انسانی و اینکه قطع روابط بین دو کشور ممکن است آسیب رسان باشد، کاهش و نه قطع روابط را در نظر داشتیم”.
مجلس هشتم اوایل ماه جاری طرحی را به تصویب کرده بود که براساس آن روباط دیپلماتیک میان ایران و بریتانیا، کاهش مییافت. براساس این طرح وزارت امورخارجه موظف شده بود که سطح روابط با بریتانیا را به “حداقل ممکن” برساند و سطح روابط دیپلماتیک دو کشور به سطح کاردار تنزل مییابد و روابط اقتصادی نیز محدود خواهد شد. وزارت امورخارجه بریتانیا، همان زمان از “واکنش قاطع” این کشور به تصویب چنین طرحی خبر داده بود.
پس از حمله به سفارت بریتانیا، رهبر جمهوریاسلامی از هرگونه اظهارنظر درباره این مساله خودداری کرده است. محمود احمدینژاد نیز در اظهارنظری کوتاه، تنها به واکنش وزارت امورخارجه درباره این واقعه اشاره کرد.
علیاکبر صالحی، وزیر امورخارجه، در کنفرانسی از حمله به سفارت بریتانیا “ابراز تاسف عمیق” کرده و اطمینان داده بود که دولت هر کاری که بتواند برای جلوگیری از بروز مجدد چنین حادثهای انجام میدهد.
در همین علی لاریجانی، رییس مجلس، نیز که پیش از این بارها از حمله به سفارت دفاع کرده بود، درباره هجوم به داخل سفارت گفت: “جوانان ما باید نفرت خودشان را نشان بدهند اما دلیلی نداشت به آنجا ورود داشته باشند تا آنها این مساله را به ماجرایی تبدیل کنند”.
سفیر بریتانیا در تهران، پس از ورود به این کشور از لاریجانی و علاالدین بروجردی، به عنوان افرادی نام برده بود که منافع سیاسی آنان در حمله به سفارت بریتانیا بوده است.
سخنان قشقاوی و لاریجانی در حالی بیان شده که زهره الهیان، از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس، ضمن حمایت مجدد از تجمع نیروهای بسیج مقابل سفارت بریتانیا، اعلام کرد که “پس از مصوبه مجلس مبنی بر کاهش رابطه با انگلیس، انگلیسیها به التماس افتادند و حتی از دفتر ملکه انگلیس با برخی مقامات کشور تماس گرفته میشد و التماس میکردند و این موضوع همچنان ادامه دارد”.
وی با اعلام اینکه “حرکت دانشجویان در تسخیر سفارت نباید عقبگرد داشته باشد”، اعلام کرد که “حرکت دانشجویان در حمایت از مجلس کاملاً به جا بود و حتی جا داشت که دانشجویان 3 یا 4 روز جلوی سفارت تجمع کنند” و خواستار “استمرار این حرکات” شد.
این نماینده مجلس اما ورود دانشجویان به سفارت بریتانیا را “مشکوک” توصیف کرد: “نمیدانیم چه شد که درب سه لایه سفارت انگلیس که رمزی هم هست، به راحتی و بدون به کار بردن هرگونه فشار باز شد؛ در سفارت انگلیس گرچه شیشه شکست ولی قفلی شکسته نشد”.
اصولگرایان هفته گذشته برای نخستین بار بحث مشکوک بودن حمله به سفارت بریتانیا و باز شدن دربهای آن را مطرح کردند. به عقیده این افراد در جریان حمله به سفارت بریتانیا، مهاجمان از داخل سفارت تحریک شدند.
عوض حیدرپور، از نمایندگان مجلس هشتم، با اعلام اینکه مهاجمان از وزارت کشور برای تجمع مجوز گرفته بودند، آنان را “جوانان با احساسات پاک جوانی” معرفی کرد، اما از “تحریکاتی از داخل سفارت با باز گذاشتن دربهای” خبر داد که “موجب شد تا طبق گفته پلیس تعدادی اراذل و اوباش هم به داخل سفارت نفوذ کنند و برخی حرکات از جمع دانشجویان نبوده است”.
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، هدف بریتانیا از این اقدام را ایجاد “بحران و فشارها برای ایجاد فضای آلوده برای انتخابات” دانست و گفت: “احتمالاً انگلیسیها در حال پرورش دادن این سناریو تا زمان انتخابات در شرایط باقی مانده هستند”.
این اظهارات در حالی بیان شده است که برخی مهاجمان به سفارت بریتانیا، از “بازی خوردن” خود در جریان حمله به سفارت خبر داده بودند.
مجمع دانشجویان حزبالله در نخستین بیانیهای که چند روز پس از حمله به سفارت صادر کردند، نوشتند که مهاجمان “بدون تحلیل” وارد ماجرا شده و “احساسات بر عقل”شان غلبه کرده و دانشجویان و اعضای گروههای حامی جمهوریاسلامی در دانشگاهها را “آلت دستی برای منافع و اهداف” گروههای سیاسی معرفی کرده بود.
دو عضو این تشکل نیز صراحتا از “بازی خوردن” دانشجویان در جریان حمله به سفارت خبر داده و با اعلام این نکته که نیروهای نظامی و لباس شخصی حاضر در محل با مهاجمان “هماهنگ” بودهاند، از “امر ولایی” رهبر جمهوری اسلامی برای ترک سفارت خبر داده بودند.
دولت بریتانیا نیز با استناد به میزان تخریب سفارت و خسارات وارده به اموال این کشور در ایران، درخواست بیش از یک میلیون پوند غرامت کرده بود.
حمله به سفارت بریتانیا، با واکنش جامعه جهانی مواجه شده بود. مسالهای که موجب شد تا بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی برخلاف حمایت اولیه، به مخالفت با این اقدام بپردازند.
احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و از اعضای مجلس خبرگان هم پیش از این از مخالفت خود با حمله به سفارتخانهها خبر داده بود.
ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید نزدیک به اصولگرایان نیز به انتقاد از حمله به سفارت پرداخته و مهاجمان را “جوانان عزیز احساساتی” خوانده بود که “کارهای فراتر از قوانین” آنها “بهانه مهمی به دست دشمن ماجراجو میدهد و هزینههای زیادی باید برای آن بپردازیم”.
پیش از این حسین میرمحمدصادقی٬ سخنگوی اسبق قوه قضاییه با انتشار یادداشتی به نقد این حرکت پرداخته و آن را “بازی در زمین حریف و به نفع دشمن” دانسته بود.
حامیان محمود احمدینژاد نیز از این حمله به عنوان برنامهای برای تضعیف دولت یاد کرده و آن را به محمدباقر قالیباف نسبت داده بودند.