توماس اردبرینک
رهبران و فرماندهان نظامی ایران ظرف چند روز اخیر هشدار داده اند، بازرسی شناورهای ایرانی بوسیله ایالات متحده و متحدانش مطابق با چهارچوب تحریم های جدید سازمان ملل، می تواند به تنش های موجود در خلیج فارس دامن بزند.
محمود احمدی نژاد 28 ژوئن و در همراهی با سایر مقامات ارشد کشور که گفته اند بازرسی شناورها بی پاسخ نخواهد ماند، اعلام کرد: “هرکسی را که بر اجرای قانون بازرسی اصرار کند، به شدت پشیمان خواهیم کرد.”
قطعنامه مصوب ماه گذشته در شورای امنیت سازمان ملل، از همه کشورها می خواهد امکان بازرسی کشتی هایی را که “دلیل منطقی” برای تردید در حمل تسلیحات و یا سایر کالاهای ممنوعه به ایران توسط آنها وجود دارد، فراهم آورند. این درخواست از سوی ایران به دلیل نادیده گرفتن حق حاکمیت آن کشور، رد شده است. قانون مشابه دیگری که سال گذشته از سوی سازمان ملل برای بازرسی شناورهای کره شمالی تصویب شد، به هیچ مورد عملی از توقیف محموله های عازم آن کشور در آب های آزاد منتهی نشده است، ولی به گفته کمیته ناظر سازمان ملل، توقیف محموله های تسلیحاتی کره شمالی در بنادر خارجی را به همراه داشته است.
دورنمای بازرسی از شناورهای ایران، چندین مقام کلیدی این کشور را بر آن داشته است که بر افزایش حضور ایران در خلیج فارس تأکید کنند. به احتمال زیاد این اظهارات فرماندهان ایرانی، نمایشی از تمهیدات واکنشی کشور است.
به گزارش روزنامه دولتی ایران، سردار نیروی دریایی سپاه علی فداوی 26 ژوئن اعلام کرد: “نیروی دریایی سپاه توان نشان دادن واکنش مناسب و کافی به این اقدام علیه کشتی های ایران را دارد. خلیج فارس مرکز و حساس ترین نقطه جهان است… ما می توانیم در هرلحظه از زمان، هرچقدر که بخواهیم در تنگه هرمز فشار وارد کنیم.”
ایران سال هاست که تهدید می کند تنگه هرمز، آبراه باریک مدخل خلیج فارس را که محل عبور تانکرهای حاوی 30 درصد نفت و گاز دنیا هستند، خواهد بست. اما اخیراً مقامات نظامی فعلی و بازنشسته کشور از پیاده کردن آنچه دکترین نظامی خلیج فارس نام برده می شود، سخن گفته اند: تدارک تسلیحات دریایی سپاه پاسداران برای دست زدن به آن دسته از حملات نامعتارف که به نام نبرد نامنظم خوانده می شوند.
فرماندهی آب های استراتژیک جنوب ایران در سال 2007 به سپاه پاسداران سپرده شد، درحالیکه نیروهای دریایی ارتش به دریای آزاد منتقل شدند. در عین حال، کشور بر روی شناورهای کوچک و پرسرعت مجهز به موشک و اژدر اندازی متمرکز شده که قادر به مین گذاری و حتی عملیات شبه زیردریایی هستند. این خبر در گزارش سال 2009 اداره اطلاعات دریایی ایالات متحده منتشر شد.
یک مقام اطلاعاتی آمریکا که نخواست نامش فاش شود، گفت: “آنها کارها را به شیوه متفاوتی نسبت به 10 یا 15 سال پیش انجام می دهند.” وی گفت ایران علاوه بر ارتقای قایق های تندرو و اجرای تمرینات سخت تر، “توانمندی شلیک موشکهای هدایت شونده ای را بدست آورده که به طور قطع تهدیدی علیه هرگونه شناوری در خلیج فارس محسوب می شود.”
این مقام اطلاعاتی گفت: “آنها می توانند آسیب هایی را به ما و هر کشتی دیگری وارد کنند. آیا آنها می توانند کاملاً در کار ما وقفه ایجاد کنند؟ احتمالاً خیر. آنها توان آسیب رسانی دارند. اما آنرا شیوه ای مستمر نمی دانم؛ آن را چندان خیره کننده هم نمی دانم.”
فرماندهان ایرانی می گویند تنها نبرد دریایی میلان ایران و ایالات متحده در خلیج فارس در آوریل 1988 را مورد مطالعه قرار داده اند.
حسین علایی سردار بازنشسته نیروی دریایی سپاه در مصاحبه ای گفت: “آنچه از آن نبرد فراگرفته ایم این است که نیروی دریایی آمریکی وقتی به طور غافلگیرانه مورد حمله قرار بگیرد، می تواند منفعل شود. آنها با وجود سپاهی ها بر روی قایق های تندرویشان، نمی توانستند کاری بکنند.”
علایی که علوم استراتژیک را در دانشگاه امام حسین سپاه در تهران تدریس می کند، گفت: “در جنگ های کلاسیک، معمولاً طرف قوی تر می برد. نیروهای ما اکنون برای هرگونه مناقشه ای در خلیج فارس، بسیار آماده ترند. نیروی دریایی ایالات متحده در برابر نوع مبارزه ما بسیار آسیب پذیر است.”
مقامات دریایی آمریکا می گویند تهدیدات مربوط به حملات نامنظم نیروهای دریایی ایران در خلیج فارس را بسیار جدی گرفته اند. اما آنها گمانه های موجود درباره توسعه شیوه ای از حملات توسط سپاه را که آمریکا از عهده دفاع در برابر آن برنمی آید، رد کردند.
دریاسالار دریک فروست، سخنگوی ناوگان پنجم ایالات متحده در بحرین گفت: “ایالات متحده با این ارزیابی ها هم نظر نیست و در برابر هرگونه رویدادی آمادگی دارد.”
درحالیکه ایران به مطالعه دقیق مناقشه دریایی سال 1988 با ایالات متحده مشغول بوده است، ارتش آمریکا نیز به بررسی نتایج مانور نظامی سال 2005 مشغول است که به شکل بازسازی حمله نیروهای ایرانی در خلیج فارس اجرا شده بود. این مانور نظامی که زنگ خطر را برای فرماندهان پنتاگون به صدا درآورد، نشان داد برای ایرانی ها فلج کردن ناگوان پنجم بوسیله ترکیبی از قایق های پرسرعت و حملات انتحاری هوایی نسبتاً آسان خواهد بود.
به گفته تحلیلگران، از آن زمان به بعد نیروی دریایی به توسعه بیشتر جنگ افزار ام- کی 182 پرداخته که یک سلاح آتش زای مجهز به گلوله های تنگستنی است و می تواند قایق های تندروی ایرانی و یا هرگونه شناور کوچک را هدف بگیرد. ضمناً کشتی های خود را به آنچه سلاح های “سیستم تسلیحاتی زمین گیرکننده” خوانده می شود، مجهز کرده اند که می تواند هرگونه موشک هدایت شونده ضد کشتی یا پرنده های انتحاری را در برد کوتاه هدف بگیرد.
مقامات آمریکایی در ماه فوریه اعلام کردند این کشور سیستم دفاع موشکی خود در کویت، قطر، امارات متحده عربی و بحرین را برای مقابله با آنچه تهدید فزاینده موشکی ایران خوانده شد، توسعه داده است.
دانیل بیمن مدیر برنامه مطالعات امنیتی دانشگاه جورج تاون گفت، توانمندی های نامنظم ایران در آب «تهدید پوشالی» نیست و می تواند در آسیب رسانی و یا از کار انداختن شناورهای آمریکایی موفق عمل کند.
بیمن گفت: “اما اجازه بدهید این موضوع را خیلی هم بزرگ نکنیم. اگر نیروی دریایی آمریکا آماده باشد و در مسیر درستی حرکت کند، نیروی دریایی ایران خیلی سریع در قعرخلیج فارس جای خواهد گرفت.”
منبع: واشنگتن پست- 6 ژوئیه
