در سالگرد اشغال سفارت آمریکا هزاران تندرو ایرانی مقابل ساختمان سابق این سفارت در تهران تظاهرات کردند که نشانگر چالش‌های داخلی است که حسن روحانی در مسیر تلاش برای بهبود روابط با غرب با آن ها روبروست.
۳۴ سال پیش دانشجویان خشمگین به سفارت آمریکا حمله کردند و ۵۲ دیپلمات را به مدت ۴۴۴ روز گروگان گرفتند. در سالگرد این واقعه، جمعیت زیادی از افراد همدل با سپاه پاسداران و شاخه داوطلبانه آن، بسیج، روز دوشنبه در خیابان‌های کشور شعار مرگ بر آمریکا سر دادند و پرچم آمریکا را آتش زدند.
این مراسم هر سال برگزار می‌شود اما امسال تبدیل به نمایش مقاومت در برابر سیاست‌های آشتی‌جویانه روحانی با غرب شد.
بسیاری از مقامات ارشد نتوانستند در راهپیمایی شرکت کنند و هیچ اثری هم از روحانی و اعضای کابینه‌اش نبود. در عوض سعید جلیلی، مذاکره‌کننده پیشین هسته‌ای و ضدغربی‌ترین نامزد ریاست‌جمهوری که از روحانی شکست خورد، در این تظاهرات شرکت کرد.
بنا بر گزارش‌ها او گفته است: “مرگ بر آمریکا یعنی مرگ بر تکبر، مرگ بر خشونت… مرگ بر آمریکا یک سمبل است. مردم ایران آنرا تبدیل به یک سمبل برای آزادی‌خواهی و استقلال‌طلبی کرده‌اند.”
صدها دانشجو و دانش‌آموز تهرانی یک روز تعطیل بوده‌اند تا در تظاهرات شرکت کنند. برخی از آنها مقواهایی به شکل سانتریفیو‍ژهای هسته‌ای در دست داشتند.
به یک خبرنگار ایران اجازه داده شده بود تا تظاهرات را برای شبکه ان‌بی‌سی آمریکا پوشش دهد و تصویری از کارت خبرنگاری خود را که توسط مقامات ایرانی صادر شده بود توییت کرد که رویش نوشته شده بود مرگ بر آمریکا.
بسیاری از دانشجویانی که سفارت را اشغال کردند اصلاح‌طلب شدند و به حاشیه رانده شده‌اند. از جمله ابراهیم اصغرزاده، حبیب‌الله بیطرف و محسن میردامادی که در سال ۲۰۰۹ به زندان افتاد.
پیش از تظاهرات، اصغرزاده که یکی از ۵ دانشجوی اصلی در قضیه سفارت بود، به وب سایت قانون گفت که آنها قصد داشتند فقط ۴۸ ساعت سفارت را اشغال کنند اما اوضاع از کنترل خارج شد. وی گفت: “ما فقط می‌خواستیم آنجا یک تحصن برگزار کنیم و نمی‌خواستیم کسی را گروگان بگیریم. اما خودمان گروگان این گروگان‌گیری شدیم.”
جلیلی گفت، تسخیر لانه جاسوسی به جهان نشان داد که سفارتخانه‌های آمریکا پایگاه جاسوسی است. ساختمان سابق سفارتخانه اکنون تبدیل به موزه شده.
جلیلی به رغم ادبیات ضد آمریکایی خود گفت که ایرانی‌های در مذاکرات با هم متحد هستند.
رهبر ایران نیز روز یکشنبه گفت، نسبت به مذاکرات خوش‌بین نیست اما از دیپلماسی روحانی شدیدا حمایت کرد. وی گفت: “هیچکس نباید مذاکره‌کنندگان را سازشکار بنامد. آنها مسئولیت سختی دارند و هیچکس نباید کسی را که مشغول کار است تضعیف کند. آن روز جوانان ما سفارت آمریکا را لانه جاسوسی نامیدند و امروز پس از سی سال سفارتخانه‌های آمریکا در کشورهای اروپایی که متحد آمریکا هستند لانه جاسوسی نامیده می‌شود. این نشان می‌دهد که جوانان ما ۳۰ سال جلوتر از تقویم جهانی هستند.”
روحانی همان شب از حمایت آیت‌الله خامنه‌ای تشکر کرد و گفت ایران با مردم آمریکا دشمنی ندارند.
پس از بازگشت روحانی از نیویورک بین مقامات بحث‌هایی در گرفت که آیا باید شعار مرگ بر آمریکا همچنان ادامه یابد یا خیر. اما مخالفت تندروها نشان داد که این شعار به این زودی‌ها محو نخواهد شد.
منبع: گاردین - 4 نوامبر 2013
