هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ازاین شماره به همت همکارمان ناژین خالدیان معرفی کتاب های تازه انگلیسی هم به این بخش افزوده شده است.
ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هائی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز فرستاده شده است، متاسفانه به علت درهم ریختگی نشانی پستی به دست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان نشانی را به صورت صحیح اعلام می کنیم:
Iran Gooya : نام گیرنده
BP 114 : شماره صندوق پستی
Creteil 94000 : اسم وکد پستی شهر
France : نام کشور
در جست وجوی انسانیت و عدالت
خاطرات اکتر احمد علی بهرامی
به کوشش عطا آیتی
ویراستار مرتضی رسولی پور
نشر نوگل- 412 صفحه – 5500 تومان
عطا آیتی پژوهشگر ایرانی مقیم پاریس که از سر فروتنی حتی یک کلمه هم در کتاب در باره خودش ننوشته، یک اثر تاریخی دیگر را روانه بازار کتاب کرده است.
این اثر خاطرات دکتر احمد علی بهرامی است. او به نوشته مقدمه کتاب:“درخانواده ای از صاحب منصبان سلاطین قاجار وکارگزاران پهلوی اول در سال 1919 و د رهنگام قرار داد بین ایران وانگلستان چشم به جهان گشود.
در بین خانواده مادری که همه از شاهزادگان قاجار بودند، از جمله دائی اش سلیمان میزرا اسکندری بنیانگذار نهضت سوسیالیستی در ایران به رمز و راز مبارزه سیاسی انس والفت گرفت.
او که به زبان فرانسه مسلط است، به سمتهای وزارت و نمایندگی مجلس رسید و:“د رجریان انقلاب و به هنگام نخست وزیری شاپور بختیار که از همکاران او در وزرات کار بود به سمت رئیس کل هئیت بازرسی شرکت ملی نفت منصوب شد و پس از انقلاب با اجازه رسیمی وزارت امور خارجه دولت موقت برای ادامه مداوا راهی فرانسه شد.
احمد علی بهرامی اینک در سن 86 سالگی در انزوای تمام در پاریس زندگی می کند. کتاب خاطرات او حرف های نگفته در باره تاریخ معاصر ایران کم ندارد و بیشتراز همه ا زاین واقعیت پرده بر می دارد که سفرای گذشته ایران در نقاط مهم جهان، چه مردان فرزانه و جهان دیده ای بوده اند.
ساعت سرخ در ساعت 25: گزینه شعر
شاعر: کیومرث منشی زاده
160 ص، تهران: نشر نگیما، 1387، چاپ اول
«کیومرث منشی زاده» به نسلی تعلق دارد که در دهه های 1340 و 1350، شعر را با دغدغه های جدی آغاز کردند. او در ابتدای فعالیت ادبیش با تخلص «حکیم» در قالب غزل و مثنوی شعر می سرود. بعدها به شعر نیمایی و سپید روی آورد. سپس از شعر نیمایی فاصله گرفت و با الهام از اندیشه های ریاضی و فیزیک، به تجربه تازه ای دست زد که «شعر ریاضی» نام گرفت. «منشی زاده» پس از تجربه «شعر ریاضی» با استفاده از حالت پذیری رنگ ها و رنگ پذیری حالت ها به خلق تصویرهای رنگی در شعر پرداخت و از کاربرد رنگ ها در شعر خود سود برد. کتاب حاضر گزیده ای از شعرهای او در دوره های مختلف فعالیتش است. انتخاب شعرها با مشورت شاعر بوده و بخشی هم به شعرهای تازه او اختصاص داده شده است، شعرهایی که نشان می دهند زبان شعری «منشی زاده» همیشه تازه و در خور تامل است و نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت.
مجازات های اسلامی و حقوق بشر
نویسنده: حسینعلی منتظری
160 ص، قم: انتشارات ارغوان دانش، 1387،چاپ اول
موضوع مجازات های اسلامی، به ویژه ارتباط و چالش آن با مسائل حقوق بشر، در سال های اخیر مورد توجه محافل حقوقی داخل و خارج کشور بوده و زمینه سوالات و شبهات فراوانی را به وجود آورده است. در کتاب حاضر، پاسخ های آیت الله «منتظری» به سوالات گوناگونی در زمینه مجازات های اسلامی و ارتباط و چالش آنها با مسائل حقوق بشر، گردآوری و تدوین شده است. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارتنداز: «لزوم برخورد علمی با شبهات»، «امکان فهم فلسفه مجازات های اسلامی»، «امکان توقف بعضی از مجازات ها»، «آیا دیه به معنی ارزش مادی انسان است؟»، «عدم ارزش گذاری انسان در دیه»، «آزادی اهل کتاب در مذهب و عمل به آن»، «منشاء خشونت های رایج»، «هدف اصلی از مجازات های اسلامی»، «معنای جهاد ابتدایی و جهاد دفاعی»، «معیار ثابت یا متغیر بودن احکام شرع»، «آیا اجرای مجازات ها باید علنی باشد؟»، «قرآن و سنت و حکم رجم» و «ابقاء حکم رجم در اسلام».
حکومت دینی و حقوق انسان
نویسنده: حسینعلی منتظری
160 ص، قم: انتشارات ارغوان دانش، 1387، چاپ اول
این کتاب، مجموعه پاسخ های آیت الله «منتظری» به بیست پرسش در زمینه حکومت دینی و حقوق افراد جامعه در آن است. عناوین برخی از پرسش ها عبارتنداز: «ماهیت ولایت فقیه و تصویر آن در فرض تفکیک قوا»، «معیار دینی بودن نظام سیاسی»، «تصدی امور توسط فقیهان، هدف یا مقدمه؟»، «شرط اعلمیت در فرض تفکیک قوا»، «دموکراسی و حکومت دینی»، «معاهدات بین المللی و احکام شرع»، «رابطه حکومت دینی و خشونت»، «نظام اسلامی و ترور»، «نظام اسلامی و شکنجه» و «کتب ضاله با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی».
مسایل ساختاری عدم عادی سازی روابط ایران و آمریکا در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی
نویسنده: شادی قندهاری
192 ص، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا،1387، چاپ اول
با انتخاب «سید محمد خاتمی» در خردادماه سال 1376، روابط ایران و آمریکا بار دیگر در محافل سیاسی و دانشگاهی به صورت جدی مورد بحث قرار گرفت. در پژوهش حاضر، دلایل ساختاری عدم عادی سازی روابط تهران – واشینگتن در دوره ریاست جمهوری «خاتمی» یعنی در فاصله سال های 1377 تا 1384، مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده معتقد است که علی رغم وجود مشکلات بسیار در راه برقراری روابط میان ایران و آمریکا، مشکل اصلی همان ساختارهای سیاست خارجی در دو کشور و نفوذ آراء نهادها و گروه های مختلف مؤثر در تصمیم گیری های تهران – واشنگتن در زمینه عادی سازی روابط میان دو کشور بوده است. او سعی کرده است در این کتاب، با بررسی تابوهای میان دو کشور، مشکلات ساختاری و دشواری های ایجاد رابطه میان دو کشور را در دوره ریاست جمهوری «خاتمی» را به تصویر بکشد.
تجسم مانا: آثاری از هدایت الله یوسفی
به کوشش: رایحه مظفریان
112 ص، شیراز: انتشارات تخت جمشید، 1387، چاپ اول
در این کتاب، گزیده ای از آثار «هدایت الله یوسفی»، مجسمه ساز و پیکره تراش برجسته معاصر ایران به خوانندگان معرفی شده است. این مجموعه شامل آثاری از گچ، آثاری از بتن و آثار متفرقه است. «یوسفی» استاد برجسته ای است که برایش مواد و ابزار آنچنان اهمیتی ندارد. او از گل نرم تا سنگ خارا، با هر کدام اثری زیبا می آفریند. حضور«یوسفی» در«اولین سه سالانه آثار حجمی موزه هنرهای معاصر تهران»، تندیس طلایی موزه را برای او به ارمغان آورد.
گذری بر دیدارهای استقلال و پیروزی
نویسنده: عبدالمجید مهدوی
88 ص، تهران: انتشارات مهربرنا، 1387، چاپ اول
در کشور ما بازی فوتبال از محبوبیت ویژه ای برخوردار است. دو تیم «پرسپولیس» و «استقلال» از قدیمی ترین و پرطرفدارترین تیم های باشگاهی ایران هستند که رقابت میان آنها همواره هیجان انگیز و گاه جنجال برانگیز بوده است. در کتاب حاضر، ضمن آشنایی با تاریخچه شکل گیری این دو باشگاه، با دیدارهای آنها در سال ها و دوره های مختلف آشنا می شویم.
میرزا آقا خان نوری
نویسنده: پیروز مجتهدزاده
296 ص، تهران: نشر انتخاب، 1387، چاپ اول
این کتاب، گزارشی است از زندگی و اقدامات «میرزا نصرالله اعتماد الدوله»، معروف به «میرزا آقا خان نوری»، صدر اعظم ایران در زمان «ناصرالدین شاه». بر اساس این گزارش، شخصیت و زندگی «میرزا آقا خان نوری» به وسیله اکثر مورخان مورد تحریف قرار گرفته است تا از «میرزا تقی خان امیرکبیر» - که او متهم به شرکت در توطئه قتلش است- به عنوان قهرمان نام برده شود. نویسنده بر این اعتقاد است که ادعای مورخان درباره روابط نامشروع میان «مهد علیا»، مادر «ناصرالدین شاه» و «میرزا آقا خان نوری» و همکاری آنان در قتل «امیرکبیر» اساسا نادرست است و برای اثبات آن سند و مدرک تاریخی موجود نیست.
قرارداد 1907 به روایت اسناد وزارت امور خارجه ایران
جلد اول
زیر نظر: حبیب الله اسماعیلی
تالیف: محمد حسین نیا، علی ططری
418 ص، تهران: انتشارات خانه کتاب، 1387، چاپ اول
در این کتاب، قرارداد سال 1907 میلادی میان روس و انگلیس درباره تقسیم ایران، بر اساس اسناد موجود در وزارت امور خارجه ایران بررسی شده است. این اسناد شامل عمده ترین گزارش ها و نامه های عادی یا محرمانه کارگزاران وزارت امور خارجه ایران در کشورهای مختلف، به ویژه اروپا و آمریکا است. بخشی از این گزارشات مربوط به مذاکرات و ملاقات های ماموران ایرانی با مقامات و اشخاص مختلف است. بخش دیگر، به مسائل و موضوعات منتشر شده در رسانه های مکتوب حوزه های محل ماموریت آنها مربوط می شود. کتاب شامل دو بخش است: در بخش اول، قسمت مرتبط با ایران در قرارداد 1907 به ویژه مسائل بین المللی آن در چشم اندازی کلی ترسیم شده و نقش دولت ها و شخصیت های تاثیر گذار در روند مذاکرات و انعقاد قرارداد 1907 بررسی گردیده است. بخش دوم کتاب به متن استنساخ شده اسناد، اصل اسناد، به همراه نقشه ها و تصاویر شخصیت های تاثیر گذار در قرارداد 1907 اختصاص دارد. بسیاری از اسناد مجموعه حاضر، برای نخستین بار منتشر شده است.
راهنمای پرندگان ایران
(مصور، رنگی)
نویسنده: جمشید منصوری
528 ص، تهران: انتشارات کتاب فرزانه، 1387، چاپ دوم
این کتاب که با تصاویر زیبای رنگی چاپ شده، مرجعی ارزشمند و جامع برای آشنایی با پرندگان مناطق مختلف ایران است. نویسنده کتاب، اکولوژیست و پرنده شناس برجسته ای است که حدود 30 سال در «سازمان حفاظت محیط زیست» به فعالیت و پژوهش درباره پرندگان و تالاب های ایران اشتغال داشته است و در حال حاضر، دروسی مانند پرنده شناسی، مدیریت تالاب ها و اکولوژی حیات وحش را در دانشگاه تهران تدریس می کند. او که نماینده سازمان «Bird Life International» در ایران است، تاکنون آثار معتبری در زمینه اکولوژی و محیط زیست ایران تالیف کرده است. در کتاب حاضر، پانصد پرنده ساکن ایران در نوزده «راسته»، همراه با نقشه های مختلف درباره پراکندگی آنها، تقسیم بندی و معرفی شده است.
کتاب های تازه به زبان انگلیسی
ناژین خالدیان
بیلی خوش شانس
جان ورنون 294 صفحه انتشارات هیوتون میفلین قیمت: 24 دلار
بیلی دکید، هنوز هم شخصیتی شناور در فکر و خیال آمریکایی ها ست. شخصیتی که بخشی از آن از خیال و بخشی دیگر از واقعیت تشکیل شده. در یک سو یاغی گری، تمرد از قانون و آدمکشی دیوانه وار از ویژگیهای اوست و در سوی دیگر از او به عنوان یک قهرمان، دست قدرتمند عدالت و یک اسطوره یاد می شود. روایت جان ورنون از بیلی دکید با تنها عکس به جا مانده از او که احتمالا در سالهای 1880 گرفته شده آغاز می شود؛ زمانی که هنری مک کارتی ( بیلی) حدودا بیست ساله بوده و درست یک سال قبل از آنکه به دست کلانتر پت گاررت کشته شود.
مردم آمریکا عادت داشته اند او را هر جور که دلشان می خواسته در ذهن مجسم کنند. زندگی نامه او تا کنون از قطعات کوچک پازلی تشکیل شده که بخشی از آنها افسانه و بخشی دیگر روایات اغراق آمیز روزنامه نگاران بوده است. تا حدی که حتی نام و لقب او نیز در شرایط مختلف محلی از انتخاب بوده است. از هنری مک کارتی گرفته تا ویلیام اچ بانی و کید آنتریم. چنانکه مکزیکی ها هم او را با نام ال چیواتو می شناختند.
کاری که وررنون در این کتاب انجام داده آنست که آن چه جزو دانش همگانی و پذیرفته شده است را گرفته و شکاف ها و ندانسته ها را با داستان پردازی پر کرده است. نتیجه این شده که کل کار شبیه به فسلمهای وسترن دوران صامت به نظر برسد: پیرنگی آشفته، کاراکتر هایی که بی توضیح وارد و خارج می شوند و اسلو موشن های تیر اندازی. اما با همه این ها به گونه ای است که به اعتبار و باور پذیری اثر می افزاید. اسطوره بیلی دکید از ویرانه های بازمانده از جنگ لینکلن کانتی سر برآورد که جدالی نفرت انگیز میان دام داران و بازرگانان نیومکزیکو در سال 1878 بود. ورنون به خوبی به این نکته می پردازد که چگونه دامداری انگلیسی صداقت و وظیفه شناسی بیلی را به قیمت با یک اسب، یک زین و یک اسلحه می خرد.
سفری از هند
آمیتاو گوش، 515 صفحه انتشارات فارار، اشتراوس & گیرو، قیمت 26 دلار
در سال 1883 دولت بریتانیا زبانشناسی برجسته به نام سر جرج گریرسون را مامور می کند تا در مورد درستی ادعاهایی در باره بد رفتاری با کارگران هندی استخدام شده و تضعیف حقوق آنها تحقیق کند. این کارگران برای کار در مزارع تحت مالکیت بریتانیا در سراسر جهان به خدمت گرفته شده بودند. گریرسون در خاطراتش از روبرو شدن با پدر یکی از کارگران زن نوشته است و شرح می دهد که چگونه مرد بینوا داشتن چنین دختری را انکار کرده و از آن پس این دختر تنها با یک نام کوچک، یک شماره ردیف و سال مهاجرت شناسسایی می شده.
حالا آمیتاو گوش با رمان جدیدش”دریای پاپی ها” تلاش می کند تا ابهام های به جا مانده از آرشیو های آن دوران را در قالبی دراماتیک روایت کند. بخشی از این رمان که امسال یکی از کاندیدا های دریافت جایزه “من بوکر” است در سالهای شروع جنگ تریاک و در بنگال می گذرد. یک کشتی انگلیسی به نام ایبیس که قبلا برای حمل بردگان استفاده می شده، از باربران مزد بگیر پر می شود تا آنها را به جزیره موریس ببرد. در خلال این سفر طولانی ماجراهای مسافران و گذشته شان مرور می شود.
درس هایی از یک فاجعه
گوردون ام. گلد استاین، 300 صفحه، انتشارات تایمز / هنری هولت و کمپانی قیمت: 25 دلار
در سال 1961 جان فیتز جرالد کندی نسل جدیدی از اکتیویست های عمل گرای جوان را به واشنگتن کشاند که بعد ها به مردان نوین خط مقدم معروف شدند. در میان این عده، رابرت مک نامارا وزیر دفاع و مک جورج بوندی شاخص ترین چهره ها به شمار می آیند.
در “درسهایی از یک فاجعه” که کتابی به شدت غیر معمول از گوردون گلد استاین است، از بوندی به عنوان جالب توجه ترین شخصیت در تراژدی جنگ ویتنام یاد می شود. در واقع تمرکز بر نقش این دو نفر در وقایع آن سالها و رسوایی نیکسون در سالهای بعد تر است که هسته اصلی کتاب را شکل می دهد. گلد استاین می کوشد تا از تکرار آنچه که همه می دانند، به ویژه از زمان ترور کندی به بعد بپرهیزد و در عوض به حقایق ظریف تاریخی اشاره کند که کمتر در رسانه ها به آن پرداخته شده. از این حیث می توان کار او را یک مستند مکتوب از تاریخ معاصر آمریکا به شمار آورد.
اسطوره یک خودکشی
دیوید وان، 172 صفحه، انتشارات دانشگاه ماساچوست، قیمت: 24.99 دلار
خودکشی به انفجار پلی می ماند که هیچوقت نمی شود تعمیرش کرد. تنها کاری که قربانیان ثانویه خودکشی می توانند انجام دهند اینست که به شکافی که پس از انهدام پل ایجاد شده خیره شوند و به این امید دل خوش کنند که در آنسو، آرامش بیشتری وجود داشته باشد.
دیوید وان که در نخستین کتابش “ یک مایل پایین تر” ریشه های خودکشی پدر دریانوردش که در زمان کودکی او اتفاق افتاده دستمایه قرار داده بود، اکنون در پی یافتن دلایل و انگیزه های پدر، “ افسانه یک خودکشی” را نگاشته است. قهرمان اصلی این کتاب که از پنج داستان تشکیل شده، پسرکی به نام روی است. قصه در آلاسکا، جایی که دیوید کودکی اش را سپری کرده اتفاق می افتد. در آنجا تماشای خاک روسیه همانقدر آسان است که در این قصه می توان رد پای نگاه ایوان تورکگنیف در رمان “پدران و فرزندان” را دید.