روز پنج شنبه دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت که بی شک به پول و زمان اضافی نیاز است تا بتوان اجرای صحیح توافق مقدماتی ژنو درخصوص برنامه هسته ای ایران را مورد نظارت قرار داد.
یوکیا آمانو همچنین اعلام کرد که ایران از بازرسان آژانس اتمی دعوت بعمل آورده تا در تاریخ ۸ دسامبر از محل تأسیس رآکتور آب سنگین اراک بازدید کنند. این بازدید اولین نتیجه ملموس توافق دیگری است که در تاریخ ۱۱ نوامبر بین آژانس اتمی و جمهوری اسلامی انجام شده.
آژانس از دو سال قبل تاکنون علی رغم درخواست های بسیار، امکان بازدید از این مرکز را پیدا نکرده است.
در توافق ژنو که آخر هفته گذشته به نتیجه رسید و به مدت شش ماه اعتبار دارد، تعلیق در گسترش فعالیت های مرکز اراک نیز پیش بینی شده است.
یوکیا آمانو در زمان یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که می تواند از توان آژانس برای کنترل فعالیت های ایران و اینکه آیا این فعالیت ها مطابق خواسته های مندرج در توافق است استفاده کند، ولی بودجه ای که در اختیار دارد بسیار کم است.
او گفت: “طبیعتاً این اقدام به پول و پرسنل زیادی نیاز دارد […] من فکر نمی کنم که ما بتوانیم تمامی این موارد را با بودجه خودمان پوشش دهیم.”
مرکز اراک به تولید آب سنگین برای رآکتوری تجربی اختصاص دارد که در نزدیکی آن درحال ساخت می باشد. کشورهای غربی بیم آن دارند که این رآکتور که احتمالاً سال آینده راه اندازی خواهد شد، پلوتونیوم لازم برای ساخت بمب را تولید کند.
ایران براین نکته تأکید می ورزد که این رآکتور صرفاً برای به دست آوردن ایزوتوپ برای مصارف پزشکی است.
آمانو در ادامه افزود که آژانس اتمی جزئیات توافق ژنو، به ویژه بخش مربوط به نقش بازرسان را، مورد مطالعه قرار خواهد داد تا بتواند آن را “اجرایی کند”. او گفت که این اقدامات “مدتی زمان خواهد برد”، زیرا موضوع پیچیده ای است.
او در برابر شورای حکام گفت: “این رویکردها به لحاظ مالی و پرسنلی مستلزم آن است تا اقداماتی انجام شود. من به محض آنکه این اقدامات انجام شود، با شورا صحبت خواهم کرد.”
در حدود ۱۰ درصد از ۱۲۱ میلیون یورو بودجه سالانه آژانس اتمی به انجام بازرسی ها اختصاص دارد. آژانس عملاً به دو تا چهار نفر روز در ایران نیاز خواهد داشت.
منبع: نوول ابزرواتور، ۲۸ نوامبر
