رئیس دیوان عالی کشور گفته است: “حیات، آسایش و آرامش زندگی ما به اعدام و قصاص بستگی دارد.”
خبرگزاری مهر که این سخنان آیت الله محسنی گرکانی را گزارش کرده، نوشته که او این اظهارات را در جلسه “درس اخلاق” خود عنوان نموده اما اشاره ای به محل سخنرانی نداشته است.
رئیس دیوان عالی کشور پس از بیان آیه ای از قرآن درباره مسئله اعدام و قصاص افزوده: “مسئله اعدام ها و قصاص هایی که قرآن می فرماید، حیات، آسایش و آرامش زندگی ما به آن بستگی دارد.”
افزایش روند اعدام زندانیان با جرایم مختلف در ماه های گذشته با واکنش اعتراضی بسیاری از دولت ها و نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر روبرو شده است.
مقامات دولت جمهوری اسلامی می گویند که اکثر اعدام شدگان اخیر از مجرمان مرتبط با جرایم مواد مخدر و قتل و جنایت بوده اند. رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه هم گفته 80 درصد افرادی که در ماه های گذشته در کشور به دار آویخته شده اند، مجرمان پرونده های مربوط به مواد مخدر بوده اند.
اینک رئیس دیوان عالی کشور با تایید این اظهارات، گفته است: “مساله قاچاق مواد مخدر بلایی است که استعمار در جامعه رواج داده و قتل آرام جوانان ما را رقم میزند.”
او از اینکه “قضات دیوان عالی کشور به این پروندههای مهم با سرعت، دقت و قاطعیت رسیدگی و در صورتی که محاکم رأی صحیحی صادر کرده باشند آن را ابرام میکنند” ابراز خوشحالی کرده است.
محسنی گرکانی با تقدیر از “زحمات” قضات و پرسنل قوه قضائیه، از اینکه “بعضی ها قدر دستگاه قضایی را نمی دانند” انتقاد کرد و گفت: “[آنها] نمی فهمند که امنیت حاکم در کشور به دست قضات خدوم دستگاه قضایی است.”
او همچنین گفت: “قضات و کارکنان دستگاه قضایی تمامی توان خود را صرف احقاق حق و نهادینه کردن امنیت در جامعه میکنند.”
دیوان عالی کشور عالی ترین نهاد قضایی جمهوری اسلامی است که مصوبات هیات عمومی آن که از بلندپایه ترین قضات کشور تشکیل می شود، از ارزشی به اندازه قوانین موجود برخوردار است. این دیوان حتی صلاحیت رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور از وظایف قانونیش را نیز دارد.
“این دیگر چه صیغهای است”
سخنان رئیس دیوان عالی کشور مبنی بر اینکه “حیات ما به اعدام بستگی دارد” در حالی عنوان شده که در روزهای گذشته بر میزان اعتراضات داخلی و بین المللی به روند رو به رشد مجازات اعدام در ایران افزوده شده است.
بر پایه گزارش های رسمی تنها در ماه ژانویه دست کم 66 نفر در ایران اعدام شده اند اما برخی از فعالان حقوق بشر می گویند رقم واقعی اعدام ها بسیار بیش از این مقدار است.
میرحسین موسوی و مهدی کروبی، از رهبران معترضان به دولت ایران (موسوم به جنبش سبز) چند روز پیش در یک دیدار مشترک، نسبت به “تعداد زیاد اعدام ها و تعجیل در اجرای احکام اعدام بدون طی کامل مراحل دادرسی و قانونی” در کشور اعتراض کردند و آنرا ناشی از “بی تدبیری حاکمان و ایجاد رعب و وحشت در جامعه” دانستند.
این دو “طی کامل مراحل دادرسی و قانونی” برای بهره مند شدن تمام افراد از حقوق خود را فارغ از چند و چون اتهامات افراد و درستی یا نادرستی این اتهامات، حق قانونی و شرعی آنها دانستند.
به گفته کروبی و موسوی “اعدام قریب به ۳۰۰ تن طی یک سال گذشته، آیا جز ایجاد رعب و وحشت در جامعه دستاوردی برای اذهان عمومی کشور دارد و نتیجه ای جز انزوای بیشتر ایران در مجامع بین المللی را به همراه نخواهد داشت؟”
رهبران معترضان ایران با طرح این پرسش که آیا اعدام بدون طی شدن مراحل دادرسی و بدون اطلاع خانواده متهم اقدامی انسانی و اسلامی است؟ خواستار توقف این شیوه شدند.
این دو همچنین خودداری از تحویل اجساد اعدام شدگان به خانواده و بستگان آنها را “صیغه ای” دانستند که “به تازگی آنرا باب کرده اند.”
جمهوری اسلامی در کمتر از 40 روزی که از آغاز سال جدید میلادی می گذرد، رکورد بیشترین اعدام ها در جهان را از آن خود کرده است. این میزان به حدی بود که در ماه ژانویه 2011 در ایران به طور متوسط هر 8 ساعت، یک اعدام در ایران صورت گرفت.
اعدام؛ به راحتی
سازمان دیدهبان حقوق بشر روز یکشنبه نسبت به افزایش اعدامها در ایران ابراز نگرانی کرد و تخمین زد که در سال ۲۰۱۱، تعداد افراد اعدام شده میتواند به “بیش از هزار تن” برسد. این یعنی ایران رتبه اول اعدام در تمام جهان را به خود اختصاص می دهد و در این زمینه حتی از چین هم پیشی می گیرد.
در سالهای گذشته چین و پس از آن عربستان و ایران به ترتیب اولین، دومین و سومین کشورهای اجرا کننده حکم اعدام در جهان بودند؛ این در حالی است که جمعیت چین بیش از 20 برابر ایران است.
سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه سازمان دیده بان حقوق بشر به خبرگزاری فرانسه گفته اگر اعدامها در ایران با سرعت کنونی پیش برود، تا پیش از به پایان رسیدن سال ۲۰۱۱، بیش از هزار نفر در ایران “به راحتی” اعدام شده اند.
این سازمان در گزارش سال ۲۰۱۱ خود که در روزهای اولیه بهمنماه منتشر شد، اعلام کرد نقض حقوق بشر در ایران، در سال گذشته میلادی، با افزایش اعدام، شکنجه و ارعاب، بحرانیتر از گذشته شده است.
پیش از این ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در موضعگیریهای جداگانه ای با ابراز نگرانی از وضعیت اعدام ها در ایران، خواستار توقف این روند شده بودند.
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز روز چهارشنبه 13 بهمن از افزایش شمار اعدام ها در هفته های اخیر در ایران ابراز نگرانی عمیق کرد.
در بیانیه ای که ناوی پیلاوی در این خصوص منتشر کرد، آمده است: “ما بارها و بارها از ایران خواسته ایم تا اعدام ها را متوقف کند و من از اینکه ظاهرا مقامات ایرانی، به جای توجه به این درخواست، به کاربرد بیشتر مجازات اعدام روی آورده اند عمیقا متاثرم.”
او همچنین گفته است که از تعداد زیاد افرادی که در جمهوری اسلامی ایران به اعدام محکوم شده و در انتظار اجرای حکم به سر می برند، از جمله زندانیان سیاسی، محکومان پرونده های قاچاق مواد مخدر و مجرمان نوجوان “بیمناک” است.
این مقام سازمان ملل افزوده است که کشورهای مختلف جهان عموما به سوی لغو مجازات اعدام از طریق تغییر قوانین کیفری و یا رویه های قضایی حرکت می کند و از جمهوری اسلامی خواسته است تا اجرای احکام اعدام را به حالت تعلیق در آورد و به اقدامات لازم برای لغو این مجازات دست بزند.
مخالفان دولت و فعالان حقوق بشر، جمهوری اسلامی را متهم می کنند که تحت پوشش اعدام گسترده مجرمان جرایمی مانند قاچاق مواد مخدر و قتل، به قتل عام زندانیان سیاسی می پردازد و از این منظر وضعیت اعدام ها در ایران را با دهه 1360 مقایسه می کنند که در آن هزاران نفر از اعضا و هواداران گروه های مخالف جمهوری اسلامی در زندان های کشور شکنجه و اعدام شدند.