یک هفته پس از آن که رییسجمهوری دستور رفع تبعیض میان مردان و زنان را در حوزه ورزش خطاب به وزیر کابینهاش صادر کرد، یک وزیر دیگر کابینه هم تفاهمنامهای با امور زنان و خانواده ریاست جمهوری امضا کرد. اما بنفشه جمالی، فعال حقوق زنان، در گفتگویی با روز با اشاره به سخنان اخیر مولاوردی و روحانی میگوید: “ معتقدم بین شعارها و وعدههای اعلام شده با عمل کردن و تحقق آنها فاصله زیادی وجود دارد”.
در مراسم امضای این یادداشت تفاهم هم اعلام شد که توانمندسازی زنان از اولویتهای دولت یازدهم است. شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به تازگی اعلام کرده که احساس میکند به صلیب بسته شده اما از او انتظار میرود که در مسابقه دو شرکت کند. با این شرایط چقدر میتوان به وعدههای دولت در حوزه زنان امیدوار بود؟ کارنامه دولت حسن روحانی در این حوزه تاکنون چگونه بوده است؟ روزآنلاین این سوالات را با بنفشه جمالی، فعال حقوق زنان درمیان گذاشته و او در پاسخ میگوید که تغییر چشمگیری در روند بهبود وضعیت زنان حاصل نشده است. به اعتقاد او، دولت روحانی توجهاش را به مسائل هستهای معطوف کرده و در مسائلی مانند حوزه زنان، در مقابل تندروها کوتاه میآید.
معاونت زنان و دشواریهای پیشرو
شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری روز شنبه، ۱۸ بهمن ماه و در مراسم امضای یادداشت تفاهمنامه با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تایید وجود شکاف جنسیتی عنوان کرد که در طول سالهای گذشته، میزان پیشرفت زنان در همه حوزهها یکسان نبوده است.
به گفته او بیش از ۲۰ تفاهمنامه با دستگاههای مختلف امضا شده و اگر این تفاهمنامهها به درستی اجرا شوند، از بسیاری از موازیکاریها و واگراییها در حوزه زنان کاسته میشود.
مولاوردی گلایهمند بود که برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده که به تصویب هیات دولت دهم رسیده، توسط دستگاههای مختلف اجرا نمیشود و حتی در مقابل پیگیریهای این معاونت، پاسخی ارائه نمیکنند.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری یک روز پیشتر هم به اصفهان رفته بود و در کارگروه زنان و خانواده این استان گفت: “ تشکیلات منسجم زنان در سطح وزارتخانهها و استانها وجود ندارند. با این وجود امیدواریم احیای سازمان مدیریت و برنام ریزی تغییرات مثبتی را در زمینه توجه به جایگاه، شأن و منزلت زنان در جامعه ایجاد کند.”
او رویکرد دولت در حوزه حجاب و عفاف را ایجابی دانست و توازن میان کار و زندگی را یکی از مأموریتهای مهم معاونت زنان رییس جمهوری معرفی کرد: “زنان شاغل و نخبه ایرانی که همزمان با فعالیتهای مادری و همسری در عرصههای یک یا چندگانه دیگر نیز به کار و تلاش مشغول هستند، نباید بر سر دوراهی کار و زندگی مردد شوند، چرا که جامعه در کنار مردان به تلاش زنان نیز نیازمند است.”
مولاوردی همچنین تاکید کرد که دولت با تفکیک جنسیتی به اسم سالمسازی موافق نیست.
اما این سخنان امیدبخش مورد انتقاد بنفشه جمالی، فعال حقوق زنان در ایران قرار دارد. او با اشاره به سخنان اخیر مولاوردی و روحانی میگوید: “معتقدم بین شعارها و وعدههای اعلام شده با عمل کردن و تحقق آنها فاصله زیادی وجود دارد. مثلا گفته میشود تبعیض در ورزش باید حذف شد اما به طور مشخص در خصوص ورود زنان به ورزشگاه ها عملا کاری صورت نگرفته است. زنان بهرغم هزینه هایی که دادند -مثل دستگیری غنچه قوامی یا فرشته طوسی که درحال حاضر زندانی است و یکی از اتهامهایش همین حضور در تجمعات اعتراضی به ممانعت از ورود زنان به سالن مسابقات والیبال است- همچنان پشت درهای استادیومها ماندهاند. وزارت ورزش و معاونت امور زنان تا به امروز چه قدم مثبتی در این خصوص برداشتهاند؟”
او کاهش سهمیهبندی جنسیتی را یکی از نقاط مثبت کارنامه دولت میداند اما تاکید میکند که تبعیض همچنان در برخی رشتهها و دانشگاهها وجود دارد.
این فعال حقوق زنان اضافه میکند: “در حوزه سلامت زنان، معاونت امور زنان ریاستجمهوری عملا با طرح مجلس که به نام افزایش جمعیت، سلامت و بهداشت جسمی، روانی و جنسی زنان را نشانه گرفته، همسو شده است. قطع ارائه رایگان خدمات پیشگیری از بارداری که قبلا در خانههای بهداشت به صورت رایگان در اختیار زوج ها گذاشته میشد، سلامت و بهداشت زنان را به مخاطره انداخته و با سیاستهایی که در پیش گرفته شده، این روند در آینده به افزایش مرگ ومیر مادران منجر خواهد شد؛ به خصوص در مناطق محروم که تنها منبع دسترسی زنان برای پیشگیری از بارداری همین خانههای بهداشت است.”
جمالی یکی از انتقادات جدی به کارنامه دولت در حوزه زنان را بیسرانجام ماندن اسیدپاشیهای اصفهان میداند و توضیح میدهد: “با وجود کارهای قابل دفاعی که وزیر بهداشت انجام داد، اما همچنان پرونده اسیدپاشیهای سریالی به نتیجهای نرسیده و قربانیان این حوادث هم طبق اعلام مکرر خانوادههایشان از حمایتهای لازم برخوردار نیستند.”
او در عین حال پیشبینی میکند که فشارها در حوزه زنان رو به افزایش خواهد بود: “در ماههای اخیر چندین نشست درخصوص مسائل مرتبط با زنان مثل نشست «زنان، امنیت و فضای شهری» توسط نهادهای امنیتی بدون هیچ توضیحی لغو شد. همچنین در چند روز گذشته شاهد دستگیری فرشته طوسی از فعالین حقوق زنان بودهایم.”
جمالی معتقد است که “تغییر چشمگیری در روند بهبود وضعیت زنان” حاصل نشده و این گونه تحلیل میکند: “دولت روحانی به خاطر مساله هستهای ایران، عملا از برخی حوزههای دیگر به ویژه حوزه زنان غافل شده است. در نتیجه اقدامات و قدمهای قابل دفاعی هم که در این راه برداشته میشود، با سنگاندازیهای تندروها متوقف شده و دولت حمایتی نمیکند؛ مثل توافقنامهای که بین صندوق جمعیت سازمان ملل و معاونت امور زنان بسته شد و مجلس و فراکسیون زنان مجلس با آن مخالفت کردهاند.”