آرش سیگارچی
قرائت گزارش تحقیق و تفحص مجلس از قوه قضاییه در جلسه علنی روز گذشته مجلس هرچند اعتراض بسیاری از نمایندگان و قوه قضاییه را در پی داشت، اما در سویی دیگر موجب شد “قوه قضائیه برخورد با مفاسد را از خود مجلس شروع کند” و به این ترتیب یکی از نمایندگان مجلس که پرونده ای اخلاقی در یکی از شعب دادگستری داشت، عصر دیروز پس از احضار، تحقیق و تفهیم اتهام، بازدشت و راهی زندان شد.
به گزارش سایت عصر ایران، خبرنگار این سایت که در ساختمان دادگاه حضور داشت شاهد ورود این نماینده مجلس به دادگاه بود. وی از حدود ساعت 12 دیروز، تحت باز جویی قاضی پرونده قرار گرفت و احضار خانم های مختلف به شعبه رسیدگی کننده، حکایت از انجام مواجهه حضوری بین متهم و این زن ها داشت.پس از چندین ساعت، بازجویی متوالی، سرانجام نماینده مورد نظر تحت الحفظ مامورین، با اتومبیل زندان اوین، روانه این بازداشتگاه شد.
هر چند این سایت نام این نماینده مجلس را نبرده است اما اشاره شده است که این نماینده مجلس هفتم از مدتها پیش در اثر شکایت افراد متعدد به اتهام “فساد اخلاقی و تجاوز” تحت تعقیب و تحقیقات است و به نوشته عصر ایران، “روز چهارشنبه پس از قرائت گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضاییه که در آن برخی از نمایندگان مجلس، از کوتاهی قوه قضاییه در برخورد با فساد اخلاقی گله مند بودند، پس از پایان این جلسه، دادگاه کیفری نماینده مذکور را احضار و پس از انجام تحقیقات و تفهیم اتهام، بازداشت و روانه زندان نمود.“
همچنین سایت خبری فردا، بازداشت این نماینده مجلس را پس از خواندن گزارش تحقیق از قوه قضاییه، “سریعترین واکنش از قوه قضاییه” عنوان کرده و یادآورد شده است: ”دادگاه تهران سریع ترین واکنش را در تقاضای برخورد قاطع، با مفاسد انجام داده و این موضوع را از خود نماینگان مجلس، آغاز نموده است.”
با این حال سایت عصر ایران اظهارنظری از یکی از دست اندرکاران تحقیق و تفحص از قوه قضاییه را پس از خواندن این گزارش و دستگیری نماینده مزبور منعکس کرده است. وی در یک موضع گیری اعلام نموده “درخواست ما در این گزارش، مربوط به خود ما نبوده است و سایر افراد جامعه را در نظر داشته ایم و قوه قضاییه پیرامون این گزارش با سوء تفاهم مواجه گردیده و در مصداق، برداشت اشتباه نموده است!”
حذفیات مهم گزارش
گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضاییه در حالی دیروز پس از سه سال و نیم بالاخره در مجلس قرائت شد که انتقادات فراوانی را در پی داشت.
در این گزارش به مسائلی همچون سنگسار، وجود قاضی هایی که به حقوق قضا اشراف ندارند، رشوه گیری برخی قضات، آرای قضایی غلط که منجر به ضرر و زیان جانی شده است، تخلف های مالی و اخلاقی قضات، طولانی شدند مدت بررسی پرونده ها، اختلاس و رشوه در رابطه با برخی وثیقه های کلان و… اشاره می شد که به مرور زمان طی چند نوبت برخی از این موارد از متن گزارش حذف شده بودند. اما درهر حال قوه قضائیه همواره مخالفت خود را با قرائت این گزارش اعلام کرده بود.
متن کامل گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضاییه را اینجا و اینجا بخوانید.
در واکنشی به اعلام موضوعات فوق، سایت تابناک نزدیک به محسن رضایی این گزارش را “کلکسیونی از پرونده های سوخته” نامید. تابناک مدعی شد: “هرچند اخبار غیر رسمی از وجود اطلاعات مهم و دست اول و پرونده‌های بزرگ در این گزارش حکایت داشت، در متن منتشرشده این گزارش، اکثر قریب به اتفاق موارد مطرح‌شده، تکرار مطالب طرح‌شده در رسانه‌ها بوده و فاقد جزئیات جدید یا ارزیابی دقیق است.برای نمونه، تکرار مطالب سایت‌ها و خبرگزاری‌ها در پرونده فروش سؤالات کنکور، پرونده رئیس اسبق دادگستری خراسان، پرونده رئیس اسبق دادگستری خوزستان، پارکینگ فرودگاه مهرآباد و… از سوی هیأت تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی که علاوه بر ارتباط با دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی، مدارک و اسناد گسترده‌ای را به طور مستقیم دریافت کرده است، غیر قابل قبول ارزیابی می‌شود. همچنین خودداری از پرداختن به پرونده‌های بزرگ مفاسد اقتصادی همچون اورینتال اویل کیش، سلطان شکر و بزرگترین زمین‌خوار کشور، شایبه عملکرد گزینشی و جهت‌گیری هیأت تحقیق و تفحص را افزایش می‌دهد.“
ترک مجلس از سوی نمایندگان معترض
در روزی که مجلس به دلیل تن ندادن هیات رییسه به استیضاح وزیر بازرگانی، شاهد تنش بود و از سویی سعید ابوطالب نماینده تهران برای تهیه فیلم خود در مورد نمایندگان مشغول بود نه تنها مجلس هیچ مصوبه ای نداشت بلکه با خواندن گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضاییه این تنش افزایش یافت و به نوشته خبرگزاری فارس “مجلس امروز ]چهارشنبه[ کاملا بی‌نظم بوده و نمایندگان مدام در حال تردد بودند و عده‌ای هم به نشانه اعتراض به قرائت شدن گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضاییه صحن علنی مجلس را ترک کردند.“
دهقان از نمایندگان مجلس و عضو هیئت تحقیق و تفحص از قوه قضائیه در حالی گزارش تحقیق و تفحص از مجلس را قرائت کرد که به گفته وی “قوه قضائیه به هیچیک از 300 سؤال هیئت تحقیق و تفحص پاسخ نداد”. وی همچنین افزود: ”در 11 استان 1271 نفر از قاچاقچیان مواد مخدر به مرخصی رفته و متواری شده‌اند که بسیاری از آنها به حبس ابد محکوم شده بودند، ضمن اینکه اغلب کسانی که متواری شدند مجدداً به قاچاقچی‌گری روی آوردند.”
برعکس مجالس گذشته که گزارش های تحقیق و تفحص نمایندگان با همراهی سایر نمایندگان مواجه می شد، گزارش دیروز با مخالفت برخی از نمایندگان روبرو شد بطوریکه به نوشته فارس “اصرار حداد عادل در قرائت گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضائیه و انتقاد شدید جمعی از نمایندگان نسبت به قرائت این گزارش فضای مجلس را نا آرام کرد”.
اسماعیل جبار زاده یکی از نمایندگان بود که نسبت به قرائت این گزارش اعتراض کرد و قرائت آن را غیر قانونی خواند و خواستار خارج شدن آن از دستور کار مجلس شد. محمد تقی محصل همدانی نیز رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز در تذکری تأکید کرد: ”گزارش تهیه شده مسیر قانونی خود را طی نکرده است.“
پس از این بود که “در پی اصرار حداد عادل در قرائت این گزارش” تعدادی از اعضای فراکسیون اقلیت مجلس صحن علنی مجلس را ترک کردند. در این میان گرامی مقدم، جبار زاده، علیخانی، ناصر نصیری، ولی رعیت، از جمله افرادی بودند که به نشانه اعتراض به قرائت شدن گزارش تحقیق و تفحص در قوه قضائیه صحن علنی مجلس را ترک کردند.
جبار زاده قبل از ترک جلسه در تذکری نسبت به طولانی شدن روند تحقیق و تفحص در قوه قضائیه انتقاد کرد ولی حداد عادل اعلام کرد که به دلیل وجود برخی مشکلات این گزارش با تأخیر انجام شده است.
جبار زاده هنگام ترک جلسه علنی با صدای بلند می‌گفت: آقای رئیس! مجلس از حد نصاب افتاد و جلسه رسمیت ندارد، پس از تکرار شدن چندین بار این جمله از سوی فراکسیون اقلیت حداد عادل از اعضای فراکسیون اقلیت مجلس خواست تا نظم جلسه را رعایت کنند.
قدرت الله علیخانی نماینده بوئین زهرا و آوج در مجلس شورای اسلامی در حاشیه جلسه علنی دیروز در خصوص علت ترک جلسه علنی مجلس از سوی فراکسیون اقلیت مجلس گفت: “ما در دفاع از اسماعیل جبار زاده نماینده تبریز که در خصوص عدم رعایت آیین نامه مجلس برای قرائت تحقیق و تفحص از قوه قضائیه تذکر داده بود، جلسه مجلس را ترک کردیم.“
جبارزاده نماینده تبریز نیز گفت: ”اعتراض ما به محتوای گزارش نیست بلکه نسبت به این است که قرائت این گزارش اقدامی خلاف آیین نامه مجلس بوده است.“
در این میان سیدنظام مولاهویزه نماینده دشت آزادگان از دیدگاهی دیگر به خواندن این گزارش معترض بود: ”قرائت گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضاییه در شرایطی که امر قضا در جمهوری اسلامی توسط سازمان دفاع از حقوق بشر زیر سوال رفته است، امنیت ملی را تهدید می‌کند.“
در این میان سایت رجا نیوز نزدیک به دولت برای بیان موضع خود، اظهار نظری از حسن کامران، نماینده اصفهان و رئیس هیأت تحقیق و تفحص مجلس از قوه قضاییه را منعکس کرد که در واکنش به ادعای رئیس کمیسیون قضایی مجلس مبنی بر اینکه “قرائت گزارش تحقیق و تفحص از قوه قضائیه مسیر قانونی را طی نکرده است” با تأکید بر اینکه گزارش در حضور اعضای هیأت تحقیق و تفحص از قوه قضاییه، اعضای کمیسیون قضایی و نایب رئیس دوم مجلس قرائت شده بود، گفت: ”این گزارش در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس قرائت و تصویب شد که نوار آن نیز موجود است.پس از قرائت، این گزارش با اکثریت آرا به تصویب رسید و پس از رأی گیری هم تمام برگ های مرتبط را رئیس کمیسیون امضا کرد.”
وی “بده بستان های خاص، فراهم کردن آینده کاری مناسب و بازگشت به مشاغل قبلی به دلیل رأی نیاوردن در مجلس” را از جمله دلایل این مخالفت ها عنوان و تأکید کرد: ”بدون شک این مخالفت ها از پشتوانه علمی برخوردار نیست.”
واکنش رسمی قوه قضاییه
با اینکه رییس قوه قضاییه سرگرم دیدار از استان کردستان است اما به کنایه درمورد گزارش مجلس گفت:“دستاوردهای دستگاه قضایی در همه ابعاد زیاد بوده است.” غیر از این، جمشیدی سخنگوی قوه قضاییه در سخنانی انتقادی عملکرد حداد عادل را در “اصرار برای خواندن این گزارش”، آن را “خاطره تلخی از مجلس هفتم” یاد کرد.
وی این گزارش را بر مبنای “اطلاعاتی نادرست، تحقیقات مبتنی بر شایعات و شنیده‌ها” عنوان کرد و آن را پایین تر از ”شان مجلس” دانست. جمشیدی یادآور شد: ”این گزارش مورد اعتراض جمع زیادی از نمایندگان بود و نمایندگان به ویژه رییس، مخبر و اعضای کمیسیون قضایی با قرائت آن مخالف بودند. به دلیل اینکه این گزارش در چارچوب قانونی تنظیم نشده بود و شاید این بهترین گواه بر حقانیت قوه‌ی قضاییه است.”
سخنگوی قوه قضائیه با تاکید بر اینکه گزارش مذکور در دستور کار مجلس قرار نگرفته بود، گفت: ”برای قرائت گزارش باید نیمی از نمایندگان نیز حضور داشتند و در ثانی مهلت قرائت گزارش نیز تمام شده بود که متاسفانه نمایندگان مجلس به این اشکالات شکلی توجه نکردند. متاسفانه آن‌چه که امروز شاهد بودیم، بسیار با عجله این گزارش قرائت شد که دارای اشکالات شکلی و ماهوی است.”
سخنگوی قوه قضائیه با بیان این مطلب که “تاسف دیگر ما از بابت ریاست مجلس است که ایشان خاطره تلخی از حق گرایی در مجلس هفتم از خود به جای گذاشتند” و تاکید کردند که قرائت این گزارش برای اقتدار و منزلت مجلس است، گفت: “جای تاسف دارد که فرد فرهیخته‌ای چون حداد عادل حقانیت، خدا محوری و رضایت خداوند را در قرائت گزارش باید تاکید می‌کردند و ما قرائت گزارش را بدور از شان مجلس و حداد عادل می دانیم”.