معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در تازه ترین اظهارنظر خود در مورد وضعیت دریاچه ارومیه، با اشاره به دشواری طرح خرید حق آبه در اراضی کشاورزی اطراف این دریاچه گفت چاره‌ای جز احیای وجود ندارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، روز سه‌شنبه،۲۰ مردادماه، به خبرگزاری ایسنا گفت: “خرید حق‌آبه کار دشواری است، اما به هر حال کشاورزان تنها در کنار دریاچه زنده ارومیه می‌توانند زندگی کنند. اگر دریاچه از بین برود، کشاورزی هم از بین خواهد رفت. بنابر این کشاورز باید الگوی کشت و آبیاری خود را اصلاح کند.”
ابتکار همچنین گفته است: “دریاچه ارومیه باید احیا شود، راه و چاره‌ای غیر از احیای آن وجود ندارد.”
طرح کشاورزی پایدار با هدف کاهش مصرف آب در تیرماه گذشته سازمان محیط زیست و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی آغاز شده بود.
خشکسالی، توسعه کشاورزی و حفر چاه در اطراف دریاچه ارومیه برای تامین آب زمین‌ها در کنار سوء مدیریت و طرح‌های بی‌نتیجه از جمله علل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه هستند.
اما معصومه ابتکار در مورد طرح “کشاورزی پایدار” گفته است این طرح “حاصل دانش کارشناسان ایرانی و مشورت‌های بین‌المللی برای اصلاح الگوی کشت و احیای دریاچه است.”
این طرح درحالی وارد مرحله اجرا شده که پیشتر برخی کارشناسان نسبت به مهاجرت میلیونی کشاورزان حاشیه دریاچه ارومیه هشدار داده اند؛ آنها می‌گویند مهاجرت خاموش شش میلیون کشاورز که به آرامی آغاز شده و در یک دهه به اتمام می‌رسد. نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه در دی‌ماه سال ۹۱ گفته بود ۵۰ درصد روستاهای اطراف دریاچه ارومیه تخلیه شده است.
آرمین نوربخش، از مسئولان ستاد احیای این دریاچه که تنها ۵ درصد از آن باقی مانده، در تیرماه گذشته باردیگر نسبت به مهاجرت ۷ میلیون نفر در نتیجه طوفان‌های نمکی و بیابان‌زایی و توسعه تل‌ماسه‌ها و تحت الشعاع قرار گرفتن سلامتی مردم در صورت خشک شدن دریاچه هشدار داده است.
او در مورد علل خشک شدن این دریاچه به دو عامل حفر چاه‌های غیرمجاز و ایجاد نهرهای جدید در حاشیه دریاچه اشاره کرده و گفته حفر این چاه‌ها که “باعث کاهش آب سفره‌های زیرزمینی شده و در نتیجه با توجه به خشکی زمین، رودخانه‌هایی که قرار بوده وارد دریاچه و در آن جاری شود، جذب زمین شده و در آن فرو رفته است.”
دریاچه ارومیه، بزرگ‌ترین دریاچه ایران و دومین دریاچه آب شور دنیا در معرض نابودی کامل قرار گرفته و بیش از ۹۵ درصد آن خشک شده است. این دریاچه قبل از انقلاب سال ۵۷ به عنوان یکی از تالاب‌های جهان به ثبت رسید.
روند خشک شدن این دریاچه در سالهای گذشته با اعتراضات شدید مدافعان محیط زیست و ساکنان کنار دریاچه ارومیه شده است.
