سگ‌ها زندگی سختی در ایران دارند. نگهداری آنها طبق قانون اسلامی ممنوع است اما محبوبیت آنها میان طبقه مرفه افزایش یافته است. پس از قوانینی که سه سال پیش وضع شد، گرداندن سگ در خیابان‌ها این خطر را دارد که حیوان ضبط و صاحب آن جریمه سنگینی شود. با اینکه ممکن است این قانون همیشه اجرا نشود اما سگ گردانی در این کشور تبدیل به نمایش قانون‌شکنی شده و همچنین آزمایشی برای تغییر رفتار دولت جدید.
با اینکه رژیم جریمه‌های سنگینی بر فعالیت‌های غیراسلامی اعمال می‌کند، اما بسیاری از جنبه‌های زندگی شهری در فضایی نامشخصی جریان دارد که مرزهای آن با تغییرات سیاسی تغییر می کند. مرز بین “ممنوع” و “قابل تحمل” حتی در زمان حکومت محافظه‌کاران هم مشخص نبود. سه ماه پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری، امیدهایی برای اعتدال ایجاد شده اما مواردی وجود دارد که هنوز نامشخص است.
پلیس اخلاقی هنوز در میدان‌های تهران ناقضان مقررات پوشش اسلامی را مورد بازخواست قرار می‌دهند و نیروهای بسیج، گاهی خیابان‌های شهر را می‌بندد.
عده‌ای می‌گویند هنوز بیانات رهبر ایران مبنتی بر “نرمش قهرمانانه” در داخل کشور نمودی نیافته است. اما روزنامه‌ها، پس از ده سال خفقان، در حال بازیافتن صدای خود هستند. در سال‌های آخر حکومت احمدی‌نژاد، محدودیت‌های اعمال شده باعث شده بود رسانه‌ها از اجتماع عقب بمانند. در روزهای پس از سفر روحانی به نیویورک، بار دیگر عابران جلوی دکه‌های روزنامه‌فروشی جمع می شوند تا عناوین روزنامه ها را بخوانند.
اما روزنامه‌ها هنوز نمی‌توانند انتظارات خوانندگانشان را برآورده کنند. یک روزنامه‌نگار ایرانی می‌گوید: «دوام پیدا نمی‌کند. اگر موضوع هسته‌ای با غرب حل شود و سیاست‌های داخلی دوباره مورد توجه قرار گیرد، درگیری بین روزنامه‌نگاران، گروه‌های طرفدار دموکراسی و دولت بدتر می‌شود. فعلا تمام روزنامه‌ها از فضای باز بهره می‌گیرند اما سعی می‌کنند برای مسئولان مشکل ایجاد نکنند… با زمان خاتمی فرق دارد. آن موقع روزنامه‌ها غیرمستقیم خامنه‌ای را مورد انتقاد قرار می‌دادند اما حالا کارمان به تحلیل روابط ایران و آمریکا و مصاحبه با خاتمی محدود شده.»
به هر حال فضا نسبت به قبل از انتخابات، که حتی انتشار خبری از خاتمی می‌توانست مشکلات جدی برای روزنامه ایجاد کند، فرق کرده است.
زمینه دیگری که سانسور نقش زیادی در آن داشته است صحنه تئاتر است. انتصاب حجت‌الله ایوبی به ریاست اداره سینمای وزارت ارشاد، حامیان هنرهای نمایشی و سینما را امیدوار کرده اما هنوز فعالیت‌های این بخش شدیدا تحت نظارت قرار دارد.
امیر، یک موسیقی دان 30 ساله مقیم تهران می‌گوید: “ما در کشور بدون قانون زندگی می‌کنیم. هر کس هر کاری دلش بخواهد می‌کند و صبر می‌کند ببیند چطور پیش می‌رود.”
مشکل دیگر اینترنت است که در ایران به آن “فیلترنت” هم می‌گویند. دولت جدید قول بالا رفتن سرعت و برداشتن محدودیت‌ها را داده اما متخصصان فناوری کامپیوتری نسبت به آن شک دارند. افراد مختلفی بر سیاست اینترنت در ایران نظارت دارند، از جمله شورایعالی فضای مجازی. به همین دلیل وعده‌های اخیر دولت تاثیر کمی روی سرعت و دسترسی به اینترنت داشته است.
در مورد حقوق بشر نیز در این کشور تناقض‌هایی به چشم می‌خورد. روحانی پیش از سفر نیویورک توانست تعدادی از زندانیان سیاسی از جمله نسرین ستوده را آزاد کند اما از طرف دیگر ناظران از افزایش آمار اعدام در این کشور خبر می‌دهند. از زمان تحلیف روحانی حداقل 125 نفر اعدام شده‌اند.
علی، صاحب سگ خانگی، می‌گوید: “آزادی زندانیان به هر نیتی که می‌خواهد باشد نشانه خوبی است. به این معنی نیست که همه چیز تغییر کرده اما نشان می‌دهد که این ظرفیت در رژیم وجود دارد. یک قدم به پیش است، شاید اولین قدم به سمت تغییرات پایه ای. مسئولان کاری کردند که خوشی را در فضای خصوصی جستجو کنیم، چون چاره دیگری نداریم. حالا مطمئن نیستم دلم می خواهد بیرون بروم یا در خانه بمانم.”
منبع: گاردین - 18 اکتبر 2013
