درگیری نظامی در آستانه انتخابات؟

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» کشته شدن دو پاسدار در درگیری با پژاک

چند روز پس از انتشار گزارش واحد مرکزی خبر مبنی بر کشته شدن دو عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در درگیری با پژاک، حزب حیات آزاد کردستان، این حزب طی بیانیه‌ای ضمن تائید این حادثه در نوار مرزی غرب کشور، تاکید کرده: “این درگیری‌ها به منافع هیچ طرفی خدمت نمی‌کند.”

محمد و کامل شمسی، دو تن از اعضای سپاه پاسداران هستند که به نوشته خبرگزاری‌های دولتی در درگیری با نیروهای نیروهای حزب حیات آزاد کردستان کشته شدند.

 واحد مرکزی خبر، محل این درگیری را منطقه “میرآباد” بخش وزینه سردشت اعلام کرده اما ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی نوشته این درگیری روز یکشنبه، ۲۹ اردیبهشت در منطقه “جانداران” در سردشت رخ داده است.

به نوشته ایرنا پیکر محمد و کامل شمسی که از آنها به عنوان “بسیجی” یاد شده، در شهر “میرآباد” محل زادگاه آن دو با حضور فرماندار و امام جمعه این شهرستان تشییع شده است.

پژاک، حزب حیات کردستان، اما در بیانیه خود، از این دو نفر به عنوان “مزدوران محلی” یاد کرده که در همراهی با نیروهای سپاه پاسداران “ علیه این حزب دست به “عملیات” زده اند.

در اطلاعیه پژاک که در خبرگزاری فرات، ارگان نزدیک به حزب کارگران کردستان، پ ک ک منتشر شده، با اشاره به آنچه “حساس‌بودن مرحله چاره‌یابی مسئله کرد در منطقه” خوانده شده، آمده است: “چنین درگیری‌هایی به منافع هیچ طرفی خدمت نمی کند.”

 در این اطلاعیه از هر دو طرف خواسته شده با درک شرایط کنونی “اجازه ندهند چنین درگیری‌هایی به میان آید.”

پژاک یک حزب مسلح چپ‌گرا در کردستان ایران است که مدعی ست “برای احقاق حقوق ملت کرد در ایران” مبارزه می‌کند. این حزب خود را به پ ک ک، حزب کارگران کردستان نزدیک می‌داند. بسیاری پژاک را شاخه ایران پ ک ک می دانند، اما دو حزب هر گونه وابستگی به یکدیگر را تکذیب می کنند.

از آخرین درگیری جدی میان پژاک و سپاه پاسداران نزدیک به دو سال می گذرد. در مرداد و شهریور ماه سال ۹۰، سپاه پاسداران و پژاک وارد یک درگیری دو ماهه شدند که بعد از مداخله مستقیم مقامات اقلیم کردستان و اعلام آتش بس پژاک به صورت موقت از سوی دو طرف متوقف شد.

بر اساس ادعاهای دو طرف، که هیچگاه توسط منابع مستقل تائید نشده، در جریان این درگیری‌ها بالغ بر ۳۰۰ نفر از اعضای سپاه پاسداران و پژاک کشته و شماری دیگر زخمی شدند.

آنزمان مقامات ارشد پ ک ک تائید کردند که با جمهوری اسلامی وارد مذاکره شدەاند. به دنبال این مذکرات که با وساطت حکومت اقلیم کردستان عراق صورت گرفت، درگیری های میان پژاک و سپاه به صورت موقت متوقف شد.

 

 روند صلح در ترکیه

اما اشاره پژاک در بیانیه اخیر به “چاره یابی مساله کرد در منطقه” احتمالا آغاز روند مذاکرات صلح میان عبدالله اوج آلان، رهبر زندانی پ ک ک، دولت ترکیه و حزب صلح و دمکراسی در این کشور است که از چند ماه پیش آغاز شده است.

در آذر ماه گذشته و در شرایطی که تنش‌های سیاسی میان ایران و ترکیه بر سر استقرار موشک‌های ناتو در مرز ترکیه با سوریه افزایش یافته بود، ادریس نعیم شاهین، وزیر کشور ترکیه، مدعی شد ایران از پ‌ک‌ک حمایت می‌کند.

وزیر کشور ترکیه اظهار کرد: “ما از حمایت ایران از پ ک ک آگاهی کامل داریم. ما می‌دانیم آن دسته از اعضای پ ک ک که مجروح می‌شوند، در بیمارستان‌های ایرانی تحت درمان قرار می‌گیرند”.

رامین میهمانپرست، سخنگوی وقت وزارتخارجه جمهوری اسلامی در واکنش به اتهام وزیر کشور ترکیه هر گونه حمایت تهران از حزب کارگران کردستان را تکذیب کرد و گفت ایران و ترکیه در مقابله با پ ک ک در کنار هم هستند.

این بحث‌ها در زمان ترور سه سیاستمدار زن کرد در ژانویه سال جاری میلادی یک بار دیگر مطرح شد و نام جمهوری اسلامی به عنوان یکی از مظنونان این حادثه که گفته می شد که به قصد بر هم زدن روند صلح در ترکیه صورت گرفته بر زبانها افتاد. گرچه این این اتهام از سوی جمهوری اسلامی رد شد.

در ادمه روند صلح در ترکیه، در هفته‌های گذشته پ ک ک اعلام کرد که نیروهای خود را به تدریج از ترکیه به سمت کوهستانهای کردستان عراق خارج می کند.

پس از این اتفاق بحث سرنوشت نیروهای نظامی پ ک ک در صورت حل مساله کردها در این کشور مطرح شد. مراد کاریلان، دومین فرد قدرتمند پ ک ک بعد از رهبر زندانی این حزب، در پاسخ به این سئوال به روزنامه عربی “المصری الیوم” گفته است تنها کردهای ترکیه نیستند که به حمایت و محافظت نیاز دارند، کردهای ایران نیز احتیاج دارند که از سوی “نیروهای مدافع خلق” ـ که اشاره‌ای است به نیروهای نظامی پ ک ک ـ محافظت شوند.

بعد از آن این گمانه مطرح شد که ممکن است پ ک ک بخواهد پس از خروج از ترکیه از نیروهای نظامی خودعلیه سوریه و جمهوری اسلامی استفاده کند.

هر چند تلاش برای اتخاذ سیاست های مشترک در خصوص کرد‌ها همواره بخش مهمی از روابط و توافقات سه جانبه ایران، ترکیه و سوریه (در دوران ثبات) بوده، اما بعد از تحولات اخیر سوریه و صف بندی کرد‌ها در این کشور و همچنین آغاز روند صلح در ترکیه، روابط و منافع آنکارا و تهران هم در ارتباط با کردها دستخوش تغییر شدە است.