محمود سرابی
روزنامه خورشید در چهارمین پیش شماره خود خبر از امضای یک قرارداد هسته ای داد. تیتر این مطلب که ”آغاز صادرات هسته ای ایران” بود خبر از آن می داد که ایران و نیجریه قراردادی امضا کرده اند که بر اساس آن کشور نیجریه از ایران فناوری اتمی خریداری می کند؛ خبری که یک روز بعد توسط وزارت بازرگانی تکذیب شد.
در متن خبر روزنامه خورشید که توسط خبرگزاری آسوشیتد پرس و نیز بی بی سی نیز نقل شد، آمده است: “ایران توافقنامه انتقال فناوری هسته ای صلح امیز با نیجریه را امضا کرد”.
در ادامه این خبر آمده است: “خبرگزاری روسی ریانووستی در این باره گزارش داد:محمد علی پیغامی عضو هیات ایرانی حاضر در نیجریه اعلام کرده که ارائه فناوری های هسته ای به نیجریه کاملا قانونی بوده و هر کشوری با توجه به روند اتمام سوخت های فسیلی حق استفاده از انرژی های نو وتمیز را دارد”.
همچنین بر اساس ادعای روزنامه دولت “تیجانی کائور سخنگوی وزارت امورخارجه نیجریه نیز تاکید کرده است که این فعالیت ها صرفا در راستای تولید برق خواهد بود”.
سفر هیات ایرانی به نیجریه به سرپرستی مسعود میرکاظمی وزیر بازرگانی جهت برگزاری سومین دور مذاکرات تجاری دو طرف در هفته گذشته صورت گرفته بود. به گزارش شبکه خبر(تلویزیون رسمی ایران) به نقل از فرانس پرس “محمدعلی ضیغمی، معاون وزیر بازرگانی ایران در پایان سومین روز گفتگوهای خود با مقامات نیجریه گفت: ضرورت دارد ما انرژی پاکی را در آینده در اختیار داشته باشیم، زیرا انرژی فسیلی، دیر یا زود پایان خواهد یافت”.
محمدعلی ضیغمی، معاون بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه و تجارت کشور افزود: “ایران حق دارد نیجریه را در دانش هسته‌ای خود سهیم کند و هیچکس نمی‌تواند کاربرد دانش را در هیچ‌جای دنیا محدود کند”.
البته به گزارش همین شبکه تلویزیونی، وزیر مشاور در امور خارجی نیجریه نیز تاکید کرده: “نیجریه هیچ توافقنامه ای با ایران که در آن به جنبه نظامی اشاره شده باشد، منعقد نمی کند”.
اما یک روز پس از اعلام خبر این توافق هسته ای، اداره کل روابط عمومی وزارت بازرگانی خبر خبرگزاری آسوشیتد پرس را تکذیب کرد اما هیچ اشاره ای به خبرگزاری بی بی سی و ریانووستی روسیه که منبع خبر روزنامه دولتی خورشید بود نکرد.
در توضیح اداره کل روابط عمومی وزارت بازرگانی آمده است: “در سومین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و نیجریه موافقت نامه های بازرگانی، مالی، بانکی، فرهنگی و گمرکی به امضا طرفین رسید و شایان ذکر است هیچ وجه مذاکرات انجام شده فیمابین دو کشور معطوف به انتقال دانش و فناوری هسته ای نبوده است”.
این درحالی است که پیغامی، عضو هیات ایرانی موضوع این قرارداد را در کنفرانس خبری خود در ابوجا، پایتخت نیجریه نیز مورد اشاره قرار داده اما تلویحا اعلام کرده بود که این توافق در راستای کمک به ساخت نیروگاه اتمی است.
احمدی نژاد یک سال قبل در سفر خود به ایالات متحده برای حضور در اجلاس سران و نیز در سخنرانی های دیگر خود بارها اعلام کرده است: “اگر ایران به تکنولوژی اتمی دست یابد آن را با قیمتی پایین تر در اختیار کشورهای دیگر می گذارد” وی حتی اعلام کرده بود ایران اورانیوم غنی شده را تنها با قیمت 20 درصد نرخ بازار به فروش خواهد رساند.
هم اکنون میزان صادرات ایران به نیجریه حدود 40 میلیون دلار در زمینه های نفت و گاز و صدور کالا و خدمات است.نیجریه سومین صادرکننده اورانیوم در جهان است که تولید سالانه آن، ۱۳۰۰ تن برآورد می شود. همچنین نیجریه بزرگترین تولید کننده نفت خام در قاره آفریقاست اما با مشکل فراوانی به دلیل کمبود تولید انرژی برق روبه روست.
بارها ”اوامارو یارابورا” رئیس جمهور نیجریه اعلام کرده است که توسعه سبد انرژی این کشور یکی از برنامه های کلیدی وی در دوران ریاست جمهوری اش خواهد بود.
نیجریه نخستین رآکتور اتمی خود را در سال 2004 برای پژوهش های علمی در دانشگاه Ahmadu Bello در شهر زریعه در شمال این کشور افتتاح کرد. نیجریه عضو سازمان کشورهای غیرمتعهد موسوم به “نم” است.هرچند نیجریه بزرگترین تولیدکننده نفت اوپک در آفریقا است، اما به خاطر بی‌توجهی در بخش صنعت برق، این کشور با کمبود شدید انرژی برق روبرو است و گفته می شود همکاری ها با ایران در راستای تامین برق است.مصرف برق در نیجریه جیره‌بندی است به‌گونه‌ای که جمعیت 140 میلیون نفری این کشور روزانه تنها چند ساعت برق دارند و شرکت‌ها و اداره‌ها مجبورهستند از ژنراتورهای دیزلی استفاده کنند.