گفت وگو ♦ صدا

نویسنده

مینو غزنوی از دوبلورهای با سابقه ایران و صاحب یکی از آن صداهای آشناست که تماشاگر سینما و تلویزیون ایران از شنیدن آن خاطره ها دارد. هانیکوی سریال سال های دور از خانه، برنادت سوبیروی آهنگ برنادت و شخصیت های کارتونی چون فلرتیشیای ماجراهای گالیور، ماسکی در معاون کلانتر و این اواخر یانگوم در سریال جواهر در قصر…

با توجه به محبوبیت فراوان این سریال نزد تماشاگر ایرانی گفت و گویی با مینو غزنوی انجام داده ایم، کسی که صدای وی روی شخصیت اصلی این سریال سهمی عمده در توفیق آن دارد.

minooghaznavi1.jpg

حرف های مینو غزنوی

ذهنیتی غریب از یک صدا

مینو غزنوی متولد 1337 است. برادرش منصور غزنوی نیز دوبلور بود و همین امر باعث شد تا مینو در 8 سالگی با گویندگی در نقش کودکان وارد این حرفه شود. بعدها در 16 سالگی بازی در تلویزیون را نیز آزمود، و در رادیو نیز حضور پیدا کرد اما دوبلاژ خانه اصلی اش بود. گویندگی در نقش های اصلی فیلم هایی چون آهنگ برنادت، آتیلا[به جای ایرنه پاپاس] و شخصیت های انیمیشن از صدا و چهره وی را به تماشاگر ایرانی شناساند. وقتی در آستانه انقلاب آلبوم مازیار با گویندگی وی منتشر شد، بسیاری از صاحب نظران نقش وی در توفیق این آلبوم را کمتر از مازیار ارزیابی تکردند. مینو در سال های پس از انقلاب با توجه به غیاب بسیاری از پیش کسوتان این حرفه و استعداد ذاتی اش بدل به یکی از پرکارترین دوبلورها شد. اما این امر سبب کاسته شدن کیفیت کار وی نشد. صدای مینو در سال های قبل روی شخصیت های اصلی بسیاری از فیلم و سریال ها شنیده شد، مانند: چراغ خانه[مرجانه گلچین]، عروسی خوبان[رؤیا نونهالی]، آقای اسمیت به واشنگتن می رود[جین آرتور]، تلألو[شلی دووال]، شجاع دل[سوفی مارسو]، بیمارانگلیسی[ژولیت بینوش] و سریال های قصه‌های جزیره[الویا کینگ]، 1-99 [لیزا] و یا کارتون با خانمان[مادرپرین]… مینو گوینده ثابت بسیاری از بازیگران هندی مانند کاجول، نیها، کاریشما کاپور و آشیواریا رای نیز بوده است. با وی در مورد سریال جواهر در قصر و هنر دوبله گپ زده ایم.

تماشاگری که تا به امروز صدای شما را شنیده و با آن آشناست دوست دارد بداند چگونه با این حرفه آشنا شدید؟

من خیلی کوچک بودم. هشت سالم بود که توسط برادرم منصور وارد دوبله شدم. من آن روز آمده بودم تا دوبله را ببینم اما تا امروز ماندگار شدم.

هیچ وقت با رادیو هم همکاری داشتید؟

من مستقیم کارم را با دوبله آغاز کردم. بعد از سال ها با رادیو هم همکاری کردم. دو بارهمکاری ام با رادیو قطع شد تا اینکه چند سال پیش با مرحوم نوذری برنامه صبح جمعه را کار کردیم. چند سالی بودیم تا اینکه کاملاً وقتم در خدمت دوبله گذشت.

هیچ وقت کار تصویری انجام داده اید؟

وقتی سال اول دبیرستان بودم یک کار را برای تلویزیون انجام دادم ولی دیگر ادامه ندادم.

چرا؟

هیچ وقت چندان علاقه ای پیدا نکردم.

سال هاست دوبله می کنید و تماشاگر صدای شما را همان طور جوان و با طراوت می شنود. چطور می شود که پس از گذشت سال ها کمترین تغییر دراین صدا صورت می گیرد؟

به قول یکی اساتیدم صدا با گذشت زمان صیقل پیدا می کند، جلا پیدا می کند و باعث جذب مخاطب می شود. من کاری برای صدایم انجام نمی دهم و فقط تلاشم این است تا هرآنچه که برای یک صدا مضر است را انجام ندهم.

انتخاب شما برای گویندگی نقش های جوان هم بر اساس نوع صدای شماست؟

بله. بر مبنای توانایی های خود گوینده است.

قاعدتاً یک نقش جوان هم از عمل وعکس العمل بیشتری درتصویر برخوردار است. درست است؟

بله. آنچه مسلم است این است که من نقش های جوان را خوب اجرا می کنم. به هرحال چون در ایفای این مراحل انرژی بیشتری را هم صرف می کنم مورد توجه مدیران دوبلاژهستم و آنها از انتخابم پشیمان نمی شوند. البته این طور فکر می کنم.[می خندد]

minooghaznavi2.jpg

با توجه به مظلومیتی که درصدای شما وجود دارد هیچ وقت نقش منفی هم بازی کرده اید؟

چرا، اتفاقاً نقش منفی را خیلی دوست دارم و فکر می کنم که از پس آن هم خوب برمی آیم. به خصوص اینکه مثلا طرف قاتل باشد و درپایان فیلم قرار نباشد که لو برود. صدای من ویژگی های یک صدای مظلوم ولی درعین حال حق به جانب و شیطان را دارد.

بازیگران با شیوه های مختلف به شخصیتی که قرار است آن را بازی کنند نزدیک می شوند. دوبلورها چگونه با کاراکتری که قرار است جای آن تنها حرف بزنند نزدیک می شوند. مدیر دوبلاژ در این راه چه نقشی را دارد؟

زمانی که فیلمی قرار است دوبله بشود، مدیر دوبلاژ ابتدا راجع به پرسوناژهای مختلف کار و فضای داستان صحبت می کند.

از همکاران شما شنیده ام که دوبله فیلم های آسیای شرقی به لحاظ سینک و مسائل فنی دیگر بسیار مشکل تر از دیگر کشورهاست.

بله. هیچ جوری زبان شان با ما جور درنمی آید. از نظر ما صدا و زبان آنها بسیار غریبه است.

نقش دوبله در جذب تماشاگران به سریالی همچون “جواهری در قصر” چقدر می تواند باشد؟

به نظرم مهم ترین آن دوبله خوب این سریال است. این سریال درهمه جا نمایش داده شده است اما درایران با استقبال ویژه ای برخوردار شده است.

وغیر از دوبله چه عوامل دیگری را موثر می دانید؟

آسیایی بودن، حسی و زنانه بودن داستان.

دوبله این سریال چقدر طول کشید؟

پارسال حدود 9 ماه طول کشید تا دوبله کردیم. تقریباً یک تیم سی چهل نفری دوبله آن را به عهده داشتند.

در زمان دوبله فکر می کردید که این کار با این حجم مخاطب روبرو شود؟

من خودم به این جریان ایمان داشتم. به دلیل اینکه درحین کار متوجه شدم که داستان متفاوتی دارد. از طرفی این سریال آنقدر برای زنان ما هیجان دارد که می دانستم این اتفاق می افتد.

از این سریال و یانگوم که بگذریم، مینوغزنوی چقدر به کارهای کودک علاقمند است؟

از نظر من کارتون یکی از سخت ترین دوبله هاست که الان ساده و سهل گرفته شده است. من به دوبله انیمیشن علاقه ای ندارم و آن را انجام نمی دهم اما فیلم های کودک را خیلی دوست دارم و کار می کنم.

و علت اینکه به فیلم های انیمیشنی علاقه ای ندارید؟

به نظرم چون با کامپیوتر ساخته می شوند روح ندارند. یک زمانی این کارتونها با دست کشیده می شد و به نظرم کاملاً روح داشت اما الان انگارآهن شده اند.

چقدر با حضور دوبلورها در تبلیغات بازرگانی موافق هستید؟

ببینید به دلیل اینکه من خودم به این کار علاقه ای ندارنم و آن را انجام نمی دهم بنابراین ترجیح می دهم هیچ نظری ندهم. برخی از دوستان این کار را می کنند و با سلایق و روحیه های آنها مطابقت دارد اما من انجام نمی دهم.

قبول دارید سطح دوبله فیلم ها وسریال ها نسبت به سال های گذشته افت محسوسی داشته است؟

بله. کاملاً قبول دارم. یکی از اعتراضات من هم همین است. به دلیل اینکه برخی از دوستان ما به هنرآموزان درحال تعلیم رل می دهند و نتیجه کار صدایی خام می شود که تماشاگر را از خود می راند. الان شرایطی ایجاد شده که همه آنهایی که از بیرون کار را می بینند می خواهند وارد شوند. بعد می گویند پیشکسوتان جلوی کارما را می گیرند. خب تو وقتی به یک اداره هم می روی که از ابتدا رییس نیستی. پله ها را یکی یکی طی می کنی. اینجا هم همین طور است. هنرآموزان باید یک سالی بنشینند و فقط تماشا کنند.

به کدامیک از شخصیت هایی را که جای آنها صحبت کرده اید، علاقه بیشتری دارید؟

گویندگی جای خانم کتایون ریاحی در سریال ملاصدرا و خانم ویشکا آسایش درسریال امام علی را دوست داشتم. گویندگی فیلم های هندی را هم خیلی دوست دارم.