“چرا باید نسبت به اختلاط دختر و پسر در دانشگاه بی تفاوت باشیم، اگر بخواهیم جلو این اختلاط را بگیریم برخی آن را یک ناهنجاری می دانند.” این را نه یک منتقد سیاست‌های دولت بلکه وزیر علوم کابینه‌ای می‌گوید که رییسش کمتر از دو ماه پیش در حرکتی تبلیغاتی نامه ای به وزیر نوشت و تفکیک جنسیتی دانشگاه را “سطحی” و “غیر عالمانه” توصیف کرده بود. اما گویا کامران دانشجو اصرار دارد اقدامات خود را در راستای آنچه “اسلامی کردن دانشگاه‌ها” می‌نامد و مورد تایید برخی مراجع تقلید و چهره‌های اصولگرا هم قرار گرفته، پیگیری کند.
تفکیک بشود اما گفته نشود
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری پس از چندی سکوت درباره نامه رییس دولت و منع تفکیک جنسیتی گفته است: “اسلامی کردن دانشگاه ها حتی یک ریال اعتبار نمی‌خواهد و فقط نیاز به اراده دارد. چرا باید نسبت به اختلاط دختر و پسر در دانشگاه بی تفاوت باشیم، اگر بخواهیم جلو این اختلاط را بگیریم برخی آن را یک ناهنجاری می دانند… شان دانشگاه بالاتر از یک آژانس همسر یابی است.” اما این‌بار به جای جداکردن کلاس‌های دختران و پسران در دانشگاه‌های فعلی برگ دیگری در آستین دارد: “در هر استان یک دانشگاه دخترانه باید باشد تا هر خانواده ایرانی و مسلمان حق انتخاب برای تحصیل فرزندان و جوانان خود در این دانشگاه‌ها را داشته باشند.”
دانشجو سال گذشته، قبل از علنی شدن مخالفت احمدی نژاد، تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها را مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دانسته بود و بر اجرای آن تاکید کرده بود؛ آغازگر هیاهوی بسیار شد و به امیدواری‌ها و نگرانی‌های فراوانی دامن زد.
از یک سو رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس مخالف طرح وزیر بود و از سوی دیگر موافقان با جمع‌آوری استفتا از مراجع تقلید، بر اجرای طرح اصرار داشتند. علی عباسپور تهرانی معتقد بود: “ما وضعیت دانشگاه ها را نامطلوب تر از جامعه نمی‌دانیم و تفکیک جنسیتی تا به آنجا می تواند پیش رود و انجام گیرد که ضربه‌ای به برنامه تحصیلی دانشجویان وارد نکند. در روزهای اخیر این موضوع در رسانه‌ها سروصدای زیادی کرده و برخی از دانشگاه‌ها نیز از اجرای این طرح طی ماه‌های آینده خبر داده‌اند در حالیکه جداسازی دختر پسر در دانشگاه ها مفهومی ندارد چرا که این دو جنس در جامعه باید در کنار یکدیگر کار کنند و همان رابطه‌ای که در جامعه میان زن و مرد حاکم است در دانشگاه‌ها نیز وجود دارد. ” در مقابل اما نوری همدانی، مکارم شیرازی و صافی گلپایگانی در حمایت از طرح وزیر علوم اعلامیه دادند.
با شروع تابستان و فصل تعطیلی دانشگاه‌ها، در حالی که در میان اعتراضات مجازی دانشجویان و رسانه‌ها خبر می‌رسید جداسازی، تصمیمِ محتومِ سال تحصیلی آینده است؛ به ناگاه معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تفکیک جنسیتی را “حرف مخالفین و دشمنان نظام” دانست و گفت: “ما به دنبال اجرای طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها نیستیم، ضمن اینکه در اجرای طرح عفاف و حجاب به دنبال پرده‌کشی، دیوار کشیدن و اقدامات خشن و برخورد فیزیکی نیستیم.”
فردای آن روز، وزیر علوم در تغییر موضعی آشکار اعلام کرد: “بحث واژه تفکیک جنسیتی از VOAشروع و به BBC فارسی ادامه یافت و برخی خبرگزاری‌های داخلی که امیدواریم ندانسته این موضوع را عنوان کردند ادامه یافت که از شما می‌خواهم این اصطلاح را استفاده نکنید و بر روی این موضوع فضاسازی نشود. “
یک روز بعد نامه محمود احمدی‌نژاد این سه‌گانه را تکمیل کرد و از نبود یک سیاست واحد برای اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها در دولت خبر داد. رییس دولت در این نامه نوشته بود: “شنیده شده است که در برخی دانشگاه ها، رشته ها و کلاس های تک جنسیتی بدون لحاظ تبعات اعمال می‌گردد. ضروری است فوری از این اقدامات سطحی و غیر عالمانه جلوگیری شود.“
عدم اختلاط به جای تفکیک
وزارت علوم در پاسخ به این نامه اطلاعیه‌ای منتشر کرد و با تاکید بر اینکه “دستور ریاست محترم جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی نصب‌العین بوده” اعلام کرد: “آنچه اخیرا تحت عنوان طرح تفکیک‌جنسیتی از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شده با واقعیت انطباق ندارد و وزارت علوم تاکنون طرحی تحت عنوان تفکیک‌جنسیتی در دانشگاه‌های کشور تدوین و ارائه نکرده است. صراحتا اعلام می‌شود آنچه که به جد مورد تاکید و تعقیب می‌باشد موضوع اسلامی شدن دانشگاه‌ها در دو بعد محتوا و ظاهر است که در این زمینه تغییر و تحول در سر فصل‌ها و محتوای دروس علوم انسانی به عنوان یک اصل است.” اما موافقان طرح چنین الزامی به حرف‌شنوی نداشتند و بلافاصله واکنش تندی نشان دادند. از جمله علی مطهری در نامه سرگشاده‌ای نوشت: “این که حکم اسلام یعنی اولویت عدم اختلاط دختر و پسر را علی رغم نظرات چند مرجع تقلید، امری سطحی و غیر عالمانه نامیده اید بسیار مایه تاسف است و دلیل دیگری بر لیبرال بودن این دولت در حوزه فرهنگ” و سیداحمد خاتمی که پیشتر گفته بود “ما از ابتدا، دبستان، راهنمایی و دبیرستان دخترانه و پسرانه داشتیم که این خوب است اما تا می‌رسند به دانشگاه پنبه و آتش را کنار هم می‌نشانند، شما چه فلسفه‌ای می‌توانید برای این موضوع پیدا کنید جز فرهنگ غرب تحلیل دیگری دارد.” این بار خواستار مدال دادن به روسای دانشگاهی شد که این طرح را اجرایی کنند.
ظاهرا این صفت ها که به دولت داده شد و این انتقاد ها همان بود و هست که برنامه ریزان انتخاباتی درون دولت انتظار دارند. آنان مایلند رای خود را از جوانان و به قول اصولگرایان از میان آرای میرحسین موسوی به دست آورند.
حالا و چند روز مانده به بازگشایی دانشگاه‌ها و درحالی که از موافقت روسای برخی دانشگاه‌ها با تفکیک جنسیتی خبر می‌رسد، بار دیگر وزیر علوم از “عدم اختلاط دختر و پسر” صحبت می‌کند. اصطلاحی که جایگزین تفکیک جنسیتی شده و این بار برای “عالمانه” شدن تصمیمات، تاسیس دانشگاه دخترانه مدنظر قرار گرفته است. البته تاسیس دانشگاه جدید به زودی و در کوتاه مدت امکان‌پذیر نیست اما آیا وزیر علوم بی‌منظور در مخالفت با دستور احمدی‌نژاد سخن گفته است؟ و یا این که راضی نگه‌داشتن همزمان موافقان و مخالفان سیاست‌های اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها در دستور کار قرار گرفته است؟
