در حالی که حتی سایت های اصولگرا هم با انتشار مطالب جداگانه به انتقاد از عملکرد صدا و سیما در انعکاس اجلاس سازمان عدم تعهد پرداخته اند، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور بیانیه ای از “پوشش خبری مطلوب” این اجلاس توسط رادیو و تلویزیون قدردانی کرد. عزت الله ضرغامی، رئیس سازمان صداوسیما هم به دفاع از عمکلرد سازمان تحت امر خود در جریان برگزاری کنفرانس سازمان عدم تعهد در تهران برآمده است. در این میان اگرچه سایت های خبری وابسته به جناح حاکم اصولگرا تلاش می کنند تا مسائلی مانند تحریف سخنان رئیس جمهور مصر توسط صدا و سیما را نه یک اقدام برنامه ریزی شده بلکه ناشی از اشتباه مترجم عنوان کنند اما در بیانیه سپاه از “طراحی هوشمندانه” رادیو و تلویزیون حکومتی قدردانی شده است.
در این بیانیه که روز گذشته منتشر شد، سپاه با قدردانی از “تلاش رسانه ملی در پوشش خبری مطلوب” اجلاس تهران تأکید کرده که صدا و سیما “با طراحی هوشمندانه و موفق خود در پوشش خبری این رویداد مهم، دستاوردهای ارزشمندی در عرصه جدال رسانه ای با رسانه های وابسته به غرب و صهیونیست را رقم زد”.
به گفته سپاه پاسداران که مسئولیت تأمین امنیت این اجلاس را بر عهده داشت، نحوه پوشش خبری صدا و سیما “مطمئنا در نبردهای آینده رسانه ای با دشمنان انقلاب و نظام می تواند مورد بهره گیری های تعیین کننده قرار گیرد”.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و صدا و سیما که در ادبیات رسمی جمهوری اسلامی به عنوان “رسانه ملی” خطاب می شود، هر دو بر اساس قانون اساسی زیر نظر ولی فقیه و شخص رهبری اداره می شوند.
در این بیانیه سپاه همچنین از “دولت خدمتگزار” هم برای “برگزاری شایسته اجلاس” تشکر کرده و بر “اهمیت بهره‌گیری از فرصت مدیریت و راهبری سه ساله ایران در جنبش عدم تعهد برای برداشتن گام‌های مهم و بلند بویژه در حوزه انتقال و فراگیر سازی گفتمان انقلاب اسلامی” تأکید کرده است.
به گفته این نهاد، هم اکنون “دیواره های انحصار رسانه‌ای و حصار امپریالیسم خبری نظام سلطه با الطاف خداوندی و هدایت‌های مقام معظم رهبری و اراده دولت و ملت ایران فرو ریخته” است. اشاره ای دیگر به رضایت سپاه پاسداران از عملکرد صدا و سیما در پوشش خبری اجلاسی که طی دو روز در تهران و با حضور نمایندگان بیش از ۱۰۰ کشور جهان برگزار شد.
سپاه پاسداران همچنین “برگزاری فاخر، کم نظیر و با امنیت کامل” این اجلاس را بیانگر “اقتدار امنیتی همه جانبه جمهوری اسلامی ایران” تلقی کرده و از مشارکت تمام دستگاه ها و سازمان‌های نظامی، انتظامی، امنیتی و اطلاعاتی کشور سپاسگذاری کرده است.
ضرغامی: اشتباه فقط یک مورد
به جز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عزت الله ضرغامی، رئیس سازمان صدا و سیما نیز از عملکرد مجموعه تحت امر خود در پوشش خبری اجلاس سازمان عدم تعهد دفاع کرده است. ضرغامی خود از فرماندهان سابق سپاه است.
او دیروز گفت که ترجمه نادرست سخنان رئیس جمهور مصر در تلویزیون حکومتی ایران که به یک جنجال رسانه ای و سیاسی بین المللی تبدیل شده، ناشی از “اشتباه لفظی مترجم” بوده است.
به گفته ضرغامی “ایراد تنها در یک مورد ترجمه نام سوریه به بحرین در یکی از شبکه های سیما بود”.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی با بیان اینکه در مورد ترجمه های فارسی نیز شبکه خبر محوریت پوشش برنامه اجلاس را داشت، افزود: “در هنگام سخنرانی مرسی رئیس جمهور مصر شبکه یک نیز این مراسم را به صورت زنده پخش می کرد که اشکالی در پخش زنده بوجود آمد بنابراین از مترجم دیگری تنها در همین شبکه برای سخنرانی مرسی استفاده شد که این مترجم در یک اشتباه لفظی بجای سوریه بحرین گفت”.
رئیس صدا و سیما با بیان اینکه “همین دستاویزی برای رسانه های غربی شد” بار دیگر گفت که “هیچ اشکالی در ترجمه شبکه خبر وجود نداشت”.
این اظهارات ضرغامی در شرایطی بیان شد که حتی خبرگزاری حکومتی مهر نیز به چند مصداق از تحریف های سخنان رئیس جمهور مصر اشاره کرد.
تأکید رئیس صدا و سیما بر ترجمه درست شبکه خبر از سخنان محمد مرسی در حالی است که به گزارش رادیو فردا، این شبکه حکومتی نیز هنگام انتقاد رئیس جمهور مصر از رژیم بشار اسد و “سرکوبگر” توصیف کردن حکومت سوریه، صدای مترجم را قطع کرد.
تحریف سخنان رئیس جمهور مصر که نخستین رئیس جمهور این کشور بود که در ۳۳ سال گذشته و با هدف تحویل دادن ریاست جنبش عدم تعهد به ایران سفر می کرد، توسط صدا و سیمای جمهوری اسلامی با انعکاس بین المللی و واکنش دولت های مصر و بحرین مواجه شد.
وزارت خارجه بحرین در اعتراض به تحریف سخنرانی مرسی در اجلاس عدم تعهد در تهران و گذاشتن نام بحرین به جای سوریه در ترجمه فارسی سخنرانی وی، ضمن احضار کاردار ایران در منامه، خواستار عذرخواهی رسمی دولت جمهوری اسلامی در این رابطه شد.
همچنین وزارت خارجه مصر در بیانیه ای اعلام کرد که رئیس جمهور این کشور در سخنرانی خود از بحرین نام نبرده است.
محمد مرسی، نخستین رئیس جمهور مصر پس از سه دهه ای که حسنی مبارک رهبری این کشور را در دست داشت، در جریان سخنرانی خود در تهران با لحن تندی به حکومت سوریه حمله کرد و خواهان حمایت سیاسی از مخالفان بشار اسد شد.
مرسی به جناح اسلامگرای مصر نزدیک است و از اعضای اخوان المسلمین این کشور به شمار می آید.
جزئیات تحریف
رسانه‌های حکومتی جمهوری اسلامی این بخش از سخنان رئیس جمهور مصر را به اشکال متفاوتی تغییر دادند. یکی از مترجمان به جای سوریه از کشور بحرین نام برد. همچنین از قول آقای مرسی گفته شد که “ما باید از دولت مردمی سوریه حمایت کنیم”، در حالی که او به تندی به حکومت بشار اسد حمله کرده و از مخالفان دولت سوریه حمایت کرده بود.
مرسی در سخنان خود، با توصیف حرکت اعتراضی در سوریه به عنوان بخشی از قیام موسوم به “بهار عربی” در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، حکومت سوریه را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
بی بی سی با ترجمه این بخش از اظهارات رئیس جمهور مصر نوشته است که او در دقیقه بیست و دوم سخنرانی خود، پس از اظهار نظر در مورد وضعیت فلسطینیان گفت: “خانم ها، آقایان، همبستگی ما با مبارزات مردم عزیز سوریه علیه رژیمی سرکوبگر که مشروعیت خود را از دست داده، به همان اندازه که یک ضرورت سیاسی و استراتژیک است، یک وظیفه اخلاقی نیز محسوب می شود. این حمایت از اعتقاد ما به آینده سوریه به عنوان کشوری آزاد و سربلند منشا می گیرد. همه ما باید حمایت کامل، و نه نسبی خود را از مبارزه طالبان آزادی و عدالت در سوریه اعلام کنیم. همدلی ما باید به رویکردی سیاسی تبدیل شود که حامی گذار مسالمت آمیز به یک نظام حکومتی دموکراتیک و منعکس کننده مطالبات مردم سوریه در زمینه دستیابی به آزادی، عدالت و برابری است.”
بر اساس این گزارش، شبکه تلویزیونی عرب زبان العالم، متعلق به دولت ایران که سخنرانی مرسی به زبان عربی را به طور مستقیم پخش می کرد، بدون قطع برنامه، به پخش این بخش از سخنرانی ادامه داد.
در مقابل، شبکه اول سیما که برنامه های جلسه افتتاحیه را به طور مستقیم پوشش می داد، این قسمت از سخنان رئیس جمهوری مصر را به شکلی کاملا متفاوت از متن اصلی ترجمه کرد.
در ترجمه اظهارات آقای مرسی در شبکه اول آمده است: “برادران و خواهران عزیز، مساله همبستگی ما با ملت سوریه علیه توطئه ای که بر ضد آن کشور جریان دارد نباید فراموش شود. این وظیفه ای اخلاقی و وظیفه ای سیاسی و راهبردی است.”
مقامات و رسانه های دولتی ایران، همانند مقامات و رسانه های دولتی سوریه، حرکت اعتراضی کنونی در آن کشور را ناشی از “توطئه” خارجی دانسته و کشورهای غربی، اسرائیل، ترکیه، عربستان سعودی، قطر، برخی از کشورهای عربی یا گروه های اسلامگرای تندرو را به طراحی و اجرای این توطئه متهم می کنند.
در مقابل، شبکه تلویزیونی انگلیسی زبان پرس تی وی، متعلق به جمهوری اسلامی که مراسم افتتاحیه اجلاس سران را همراه با ترجمه همزمان سخنرانی ها به انگلیسی پخش می کرد، اظهارات آقای مرسی را کمابیش به شکلی دقیق منعکس کرد.
در ترجمه ای که از سخنان محمد مرسی از رادیو تلویزیون داخلی ایران پخش شد، اظهارات او به شکلی کاملا متفاوت از متن اصلی ارائه شده است.
گاف
این عملکرد حتی صدای سایت های اصولگرای طرفدار حکومت را نیز درآورد. سایت های خبرنامه دانشجویان ایران وابسته به سازمان بسیج دانشجویی و رجانیوز، با انتشار یادداشت مشترکی، برگزاری اجلاس عدم تعهد در تهران را “به خاک مالیدن بینی شیطان” توصیف کردند اما افزودند که “نمی‌توان از لغزش جدی و عجیب صداوسیما به عنوان یک اشتباه سهوی یاد کرد”.
بر اساس این نوشته “گاف یک مترجم”، زمینه‌ساز حاشیه‌سازی‌های فراوان برای ایران شد و سبب شد تا “حتی سخنان بسیار خوب مرسی در حمایت از مواضع ایران نیز در حاشیه این اقدام قرار بگیرد”.
رجانیوز افزود که مشخص نیست مسئولان رسانه ملی به چه حقی و بنا به کدام تحلیلی مبتنی بر عقلانیت، به خود اجازه تغییر و تحریف سخنان یکی از مدعوین این اجلاس را داده‌اند.
این مطلب “اشتباهات” صدا و سیما در “بزنگاه‌های سیاسی مانند اجلاس تهران و بزنگاه‌های اجتماعی مانند زلزله آذربایجان “را اینگونه توضیف کرده که “نه تنها بویی از مشی و رویکرد انقلاب اسلامی ندارد بلکه کاملا در جهت عکس آن و تهیه خوراک برای رسانه‌های ضدانقلاب است”.
عملکرد صدا و سیمای حکومتی در جریان زلزله اخیر آذربایجان که به کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از هم میهنان منجر شد، مورد انتقاد تند و شدید بسیاری از فعالان رسانه ای و کاربران اینترنتی قرار گرفت.
این رسانه اخبار و گزارش های مربوط به زلزله را به شکلی ضعیف و در اولویت چندم خود قرار داد و حتی یک شب پس از زلزله به پخش برنامه طنز “خنده بازار” پرداخت.
رجانیوز با اشاره به این مسئله و انتقاد شدید از آن افزود که “ادامه این روند عجیب در رسانه ملی، تنها باعث زحمت و هزینه از نیروهای انقلابی می‌شود و هیچ فایده‌ای نیز برای انقلاب ندارد.”
از سوی دیگر هم سایت تابناک، نزدیک به محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گزارشی به شرح تحریف‌های صورت گرفته در ترجمه زنده سخنرانی رییس جمهوری مصر پرداخت.
این سایت می‌نویسد: “بیشتر تغییراتی که مترجم صدا و سیما ایران انجام داد، متعلق به بخش‌هایی است که رییس جمهوری مصر درباره بحران سوریه گفت. هنگامی که محمد مرسی در سخنرانی خود گفت مردم فلسطین و سوریه برای آزادی، عدالت و کرامت مبارزه می‌کنند، مترجم صدا و سیمای ایران این گونه ترجمه کرد مردم فلسطین و بحرین برای آزادی، عدالت و کرامت مبارزه می‌کنند.”
تابناک می‌افزاید: “هنگامی که مرسی اظهار داشت ما با مردم سوریه علیه نظام ظلم و سرکوب اعلام پشتیبانی می‌کنیم، مترجم گفت آرزوی بقای نظام سوری دارای پشتوانه مردمی را داریم.”
یکی دیگر از بخش‌های سخنرانی رییس جمهوری مصر، انتقاد از وتوی قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره سوریه توسط روسیه و چین بود که وی در این زمینه گفت: “وتو، دست شورای امنیت را از حل و فصل بحران سوریه کوتاه کرد.”
به نوشته تابناک، مترجم صدا و سیما این جمله را چنین ترجمه کرد: “وتو، دست شورای امنیت را برای حل و فصل بحران‌های تحولات مردمی کوتاه کرد.”
سایت تابناک در گزارش روز یکشنبه خود با اشاره به “اختلاف نظر اساسی” میان مقام‌های ایران و رییس جمهوری جدید مصر بر سر مسئله سوریه گفته است: “همه اینها باعث نمی‌شود که در روز روشن، سخنان وی را که در همه جا موجود است، گزینشی و تحریف شده منتشر کنیم، بویژه اینکه این تغییر در سخنان مرسی در ترجمه فارسی انجام گرفته است.”
سایت الف، متعلق به احمد توکلی هم در یادداشتی این ترجمه نادرست را حاشیه‌ای دانسته که “می‌رفت تا پای هزینه کردن اصل متن نیز پیش رود.”
به نظر نویسنده این یادداشت “مترجم بدون هرگونه برنامه‌ریزی قبلی شخصا صلاح نظام و انقلاب را در این می‌بیند که سخنان مرسی را سانسور و تحریف کند”.
او با اشاره به تحریف سخنان محمد مرسی و عدم انعکاس انتقادات بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل از وضعیت حقوق بشر در ایران، می‌پرسد: “چرا سخنان مرسی و بان کی مون نباید انعکاس رسانه‌ای می‌یافت؟ چرا باید سانسور می‌شد؟ چرا تحریف شد؟” و “مسئولین ما از چه چیز نگرانند که حاضر نیستند بازتاب سخنان متفاوت این دو را تحمل کنند؟”
