برخورد با دراویش در آستانه انتخابات سنت شده

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» موج جدید بازداشت پیروان نعمت الهی گنابادی در مصاحبه با مصطفی آزمایش

بعد از انتشار گزارش هایی در مورد درگیری میان دراویش گنابادی و افراد “لباس شخصی” در شهر کوار در جنوب استان فارس از سوی وب سایت مجذوبان نور، این سایت گزارش داد که برخی از مدیران آن در کوار و تهران بازداشت شدند.به گزارش وبسایت مجذوبان نور از محل نگهداری بازداشت شدگان اطلاعی در دست نیست و پیگیری بستگان بازداشت شدگان از مراجع قضایی نیز نتیجه ای به دنبال نداشته است.

این سایت همچنین نوشته تعداد بازداشت شدگان یکشنبه شب 11 نفر است و قبل از آن نیز در جریان درگیری های روز شنبه 9 نفر دیگر توسط ماموران امنیتی دستگیر شده اند.

سلسله نعمت اللهی به “شاه نعمت الله ولی” از عرفای قرن نهم هجری (پانزدهم میلادی) باز می گردد. پیروان شاه نعمت الله ولی در سده های اخیر به سه شاخه ذوالریاستینی (منورعلیشاهی)، گنابادی (سلطانعلی شاهی) و صفایی (صفی علیشاهی) تقسیم شده اند.

اعتقادات شاخه گنابادی که اخیرا تحت فشار بیشتری نسبت به دیگر شاخه ها قرار گرفته، به اهل شریعت نزدیک تر است و پیروان این شاخه، مکان های تجمع خود را به جای خانقاه، “حسینیه” می نامند.

مصطفی آزمایش، نماینده  و سخنگوی دراویش نعمت اللهی گنابادی در مصاحبه با روز ضمن تشریح جزئیات اتفاقات چند روز گذشته در شهرستان کوار، می گوید فشار بر پیروان سلسله نعمت اللهی گنابادی قبل از هر انتخاباتی در ایران شدت می گیرد.

مصاحبه با مصطفی آزمایش در پی می آید.

 

در روزهای گذشته برخورد ها با دراویش گنابادی شدید تر و حتی در مواردی وقوع درگیری میان آنها و طلاب بسیجی گزارش شده است. می شود بیشتر توضیح بدهید؟

درگیری ها یک عمل برنامه ریزی شده و طراحی شده بود. یک ماه پیش در رمضان عده ای از طلاب آموزش دیده برای تبلیغ برعلیه درویشی و تصوف، در متروهای تهران مقابل تابلوئی با مضامین مذهبی از جمله “مبارزه با عرفان های نوظهور” می نشستند و با عابران صحبت می کردند که آنها را علیه تصوف و درویشی متقاعد کنند و اینکه نباید کسی به آن گرفتار شود. یکی از همین طلاب جوان به نام شهبازی که توسط جامعه مدرسان حوزه علمیه قم به ریاست آقای محمد یزدی برای این کار آموزش دیده بود به شهرستان کوار در استان فارس رفته و آنجا شروع به جمع کردن بسیجی و ها و به ویژه طلاب بسیجی کرده که در نهایت منجر به شعار نویسی بر روی دیوارهای شهر شده است که از جمله می شود به شعارهای “مرگ بردرویش و صوفی آمریکایی” اشاره کرد. سپس شروع به توزیع عکس ها، سی دی ها و کتابهایی با مضامین اهانت آمیز  به بزرگان تصوف کردند. موضوع به این هم خاتمه پیدا نکرد، آنها حتی به جهت اثبات گرایش مذهبی افراد، اقدام به تفتیش مغازه، محل کسب و خانه های دراویش کردند. نهایتا این رفتار اهانت آمیز با برخورد متقابل دراویش روبرو  و همین  مقدمه ای برای درگیری شدید شده است. این درگیری نهایتا با دخالت ناجا و نیروی انتظامی و با پرتاب گاز اشک آور و تیراندازی هوایی خاتمه یافته است. اما ماجرا به اینجاختم نشد. بعد از آن همین طلاب بسیجی با تجدید سازمان عصر یکشنبه  به مجلس هفتانه درویشی در شهرستان کوار حمله کردند. گفته می شود آنها برای احراز هویت دراویش، در ساختمان محل تجمع، اقدام به کار گذاشتن دوربین مداربسته نیز کرده بودند، بعد از آن هم به دراویش حمله برده و حتی از اسلحه جنگی کلاشینکوف و کلت استفاده کرده اند و حداقل شش نفر مورد اصابت گلوله جنگی قرار گرفته و به بیمارستان منتقل شده اند.  یکی از این افراد به نام وحید بنانی هم به علت اصابت گلوله از ناحیه سر وخیم گزارش شده است. اما باز ماجرا به این جا ختم نشد. همزمان یکشنبه شب عده ای موسوم به  سربازان گمنام امام زمان به دفتر مرکزی یکی از پایگاه های خبری دراویش حمله  و 15 نفر از  اشخاصی را که آنجا بودندو -غالبا وکیل و روزنامه نگار-بودند بازداشت و به نقطه نا معلومی منتقل کرده اند. و بالاخره اینکه بعد از تمام این مسائل در سایت های زنجیره ای خودشان مانند جوان آنلاین و  جهان نیوز و خبرگزاری فارس به توهین پرداخته وانمود کردند که دراویش به روحانیون حمله کرده و اسباب درگیری شده اند. این درحالیست که دراویش جز به جا آوردن مناسک دینی هیچ اقدام دیگری نکرده و این مبلغین هستند که زیر عنوان مبارزه با عرفان های نوظهور در صدد مبارزه تصوف برمی آیند.

 

به عرفان های نوظهور اشاره کردید، آیا پیروان دراویش نعمت الله گنابادی یک عرفان نوظهور محسوب می شود؟

منظور آقایان از عرفان نوظهور اطلاق به  دو دسته عرفان باطن گرایانه است. یک دسته شامل عرفان های ترجمه ای می شود مانند عرفان هندی، عرفان کیهانی و عرفان سرخپوستی که در طول سالهای گذشته متون زیادی در این مورد از زبانهای مختلف بخصوص از انگلیسی به فارسی ترجمه شده اند. این دسته از عرفان ها از سوی مسولان جمهوری اسلامی معمولا تحت عنوان عرفان های کاذب و یا نوظهور خوانده شده است. اما دسته دوم سلسله نعمت اللهی گنابادی است که به حضرت سید نورالدین شاه نعمت الله ولی- از عُرفای قرن نهم هجری- برمیگردد.این سلسله ی تصوف به امام هشتم امام رضا(ع) و حضرت رسول اکرم برمی گردد. این دسته هر چند از سوی جمهوری اسلامی عرفان نوظهور خوانده نمی شود اما همواره تحت عنوان اسلام انحرافی معرفی شده است. در زمانی که پیامبر اسلام رحلت کردند اسلام به غیر از شیعه و سنی به تصوف هم تقسیم شد. صوفی ها دنباله رو یکی از اصحاب پیامبر اسلام بودند. آنها پیروان نه تشیع بودند نه تصوف؛ هر چند به تسنن نزدیک تر بودند. به طور کلی آنها نه به معنی آنچه در تشیع آمده، اما به ولایت اعتقاد دارند. به همین دلیل است که مسئولان جمهوری اسلامی این طریقت را اسلام انحرافی یا کاذب  از اسلام می دانند.

 

گذشته از این همانطور که خود شما هم اشاره کردید و در برخی از وبسایت های نزدیک به حاکمیت هم دیده می شود، گاهی دراویش گنابادی را دراویش آمریکایی خوانده اند. آیا پیروان سلسله نعمت اللهی گنابادی دارای تشکیلات سیاسی هستند وبا آمریکا رابطه دارند؟

آقای باراک اوباما در پیام تبریک به مناسبت عید نوروز برای عموم هموطنان ایرانی ما از پیروان دین بهایی و دراویش گنابادی اسم بردند.  از آن زمان به شدت بیشتری نسبت به گذشته از سوی مقامات جمهوری اسلامی پیروان بهاییت به جاسوسی متهم شده و پیراون دراویش گنابادی هم از جمله وابستگان به آمریکا محسوب شده اند. این در حالیست که دراویش دارای هیچ سازمان سیاسی یا حزبی نیستند و به هیچ جایی هم وابستگی ندارند.   

 

در طول سال گذشته برخورد با دراویش گنابادی و پیروان این طریقت شدت بیشتری گرفته. چه اتفاقی افتاده که این برخوردها شدید تر شده است؟

به طور مشخص هر چقدر  ما به دوران انتخابات نزدیک تر می شویم این تنش ها در جامعه بخصوص در رابطه با تصوف و به ویژه در ارتباط با دراویش بیشتر می شود. علت آن هم این است که در زمان انتخابات ریاست جمهوری عموم دراویش ایران به ویژه دراویش گنابادی به آقای مهدی کروبی رای دادند. اینها بیم دارند که دراویش آقای کروبی را به عنوان نماینده خودشان معرفی کنند. فراموش نکنیم که دراویش از جمله طیف های مذهبی ایرانی هستند که خواهان آزادی آقای کروبی هستند. آنها می ترسند که در انتخابات پیش رو دراویش به طیف های نزدیک به حزب اعتماد ملی در صورت شرکت درانتخات اعتماد کنند و به آنها رای دهند. از آنجا که جمهوری اسلامی همیشه خواهان بیرون آمدن گزینه مورد نظر خود از صندوق های انتخابات بوده و هست، هر چه به انتخابات نزدیک تر می شویم می کوشد زمینه هر گونه دگراندیشی را از ابتدا کور کند. از طرفی دیگر آنها جریان های آقای احمدی نژاد و اسفند یار رحیم مشایی را به دلیل ادعاهای آنها مبنی به اعتقاد به شریعت و طریقت و همچنین عرفان هندی -که می گویند قبول دارند- به عنوان یک جریان انحرافی معرفی کرده اند، آنها هم به نوعی با تصوف سر سازگاری دارند. به این دو دلیل است که اینها صوفی ها و تصوف را مورد سرکوب قرار می دهند.  به صورت کلی می شود گفت که برخورد با دراویش در آستانه انتخابات به یک سنت تبدیل شده است.