بازسازی استراتژی تهدید در برابر تهدید

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» روحانی: در برابر تهدید دست روی دست نمی‌گذاریم

چند سال پس از تاکید رهبر جمهوری اسلامی بر لزوم به کار گیری “استراتژی تهدید در برابر تهدید” و اظهارات فرماندهان مختلف نهادهای نظامی مبنی بر “بازنگری در دکترین دفاعی” بر این اساس، حسن روحانی، در روزی که دو نوع موشک کروز و پهباد با قابلیت “تهاجمی و نقشه برداری” در حضورش رونمایی شد با گفتن اینکه” ما هیچگاه تحقیق نکرده‌ایم که چگونه می‌توانیم کشوری را تصرف کنیم” مدعی شد که “استراتژی ما استراتژی بازدارندگی است و به دنبال دفاع موثر هستیم”.

رییس دولت جمهوری اسلامی در مراسمی با عنوان “روز صنعت دفاعی” و در جمع “مدیران صنایع هوایی” گفت:” علی‌رغم همه حرف‌ها دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران مشخص و روشن است. ما در برابر تهدید دست روی دست نمی‌گذاریم. ما در برابر طراحی دشمن نسبت به استقلال و عظمت‌مان آرام نمی‌نشینیم اما در عین حال اخلاق و عدالت را و اعتدال را حتی در دفاع فراموش نمی‌کنیم.”

او با گفتن اینکه” دکترین دفاعی ما بر مبنای دفاع است” اضافه کرد: “ما هیچ سلاحی را بر مبنای تجاوز طراحی نکرده و نخواهیم کرد. ما هیچگاه تحقیق نکرده‌ایم که چگونه می‌توانیم کشوری را تصرف کنیم. همه تحقیقات و صنعت دفاعی ما بر این مبناست که یا چگونه دفاع کنیم یا چگونه دشمن را از تجاوز باز داریم. استراتژی ما استراتژی بازدارندگی است و به دنبال دفاع موثر هستیم و هدف دیگری را دنبال نمی‌کنیم.”

حسن روحانی همچنین افزود: “کشورهایی هستند که ناوهای هواپیمابر، هواپیماهایشان، بمب‌هایشان و… بر مبنای تجاوز، تصرف، دخالت و سلطه طراحی شده است، اما ما نه قصد تجاوز داریم و نه می‌خواهیم بر کشوری مسلط شویم و نه می‌خواهیم منابع دیگران را غارت کنیم؛ ما اهل غیرت هستیم، اهل غارت نیستیم. ما نمی‌خواهیم منابع دیگران را غارت کنیم.”

به گفته او “تحقیق، طراحی و آموزش نظامی ما بر مبنای بازدارندگی و دفاع است، اگر موشک زمین به زمین می‌سازیم و دقت آن را دنبال می‌کنیم باز هم به دنبال بازدارندگی هستیم. این دقت، اخلاقی و انسانی است.”

رییس دولت جمهوری اسلامی در عین حال تاکید کرد که “همه این کارها برای این است که جنگ نشود، برخی فکر می‌کنند که ما این صنایع را برای کوبیدن بر سر دشمن می‌سازیم. البته اگر ضرورتی پیش بیاید، ممکن است این کار را انجام دهیم. اما اساس این کار برای این است که جنگ نشود. قدرت و توانمند شدن یک کشور برای این است که هوس تجاوز از سر دشمن بیرون بیاید.”

حسن روحانی که در ماه آینده راهی نیویورک می شود تا در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند، در آستانه این سفر تاکید کرد که جمهوری اسلامی به دنبال ساخت سلاح هسته ای یا سایر سلاح های کشتار جمعی نیست.

او در این ارتباط نیز با گفتن اینکه “ما دنبال سلاح کشتار جمعی نبوده، نیستیم و نخواهیم بود. به دلیل موازین شرعی، اخلاقی، اصول انسانی و به دلیل فتوای مقام معظم رهبری ما نه به دنبال سلاح هسته‌ای هستیم و نه سلاح کشتار جمعی و نه سلاح شیمیایی نیستیم” تصریح کرد که “باید سلاح کشتار جمعی از کل جهان برچیده شود؛ مخصوصا از منطقه حساس خلیج فارس. ما بر این هدف و آرمان‌مان تاکید می‌کنیم که منطقه خاورمیانه باید از سلاح کشتار جمعی عاری شود.”

همزمان خبرگزاری رسمی کشور در گزارش هایی اعلام کردند که وزارت دفاع درحضور رییس دولت جمهوری اسلامی از “۲ فروند موشک کروز دریایی و ۲ پهپاد با قابلیت‌های تهاجمی و نقشه‌برداری” رونمایی کرده است.

همزمان سرتیپ پاسدار حسین دهقان، وزیر دفاع روحانی نیزدر وزارت دفاع اعلام کرد که “امروز دشمنان ما، ایران را در یک وضعیت تقابل با دنیا قرار داده‌اند اما به لطف خدا در ابعاد مختلف دفاعی و سیاسی وضعیت خوبی داریم و بخصوص با حاکم‌شدن دولت یازدهم وضعیت بیرونی ما مثبت بوده و در داخل و در سایه وحدتی که بوجود آمده، گام‌های موفقیت‌آمیزی را برداشته‌ایم و انشاءالله در آینده سریع‌تر و امیدوارانه تر گام بر خواهیم داشت.”

او همچنین تاکید کرده است که “ما در موشک‌های زمین به زمین و در رِنج‌های مختلف چه در سوخت جامد و چه در سوخت مایع به توانمندی قابل قبولی رسیده‌ایم. علاوه بر آن به دنبال افزایش برد، قدرت تخریب و دقت و قدرت پوشش در برابر جنگ الکترونیکی دشمن هستیم.”

درماه های گذشته موضوع بررسی “توان موشکی” جمهوری اسلامی، به ویژه موشک های بالستیک در بحث مذاکرات هسته ای با کشورهای عضو گروه۵+۱ مطرح شده است. البته مقامات جمهوری اسلامی از جمله حسن روحانی این موضوع را رد و اعلام کرده اند توان موشکی جمهوری اسلامی قابل مذاکره نیست.

به نظر می رسد اظهارات اخیر حسن روحانی با توجه به نزدیک سفر او به نیویورک و در واکنش به انتقادهای داخلی درباره امتیاز دهی تیم مذاکرات هسته ای دولت او در زمینه توان موشکی جمهوری اسلامی و کاهش این انتقادات مطرح شده باشد چرا که این اظهارات تنها با تغییر و تعدیل برخی واژه ها تکرار گفته های چند سال پیش رهبر جمهوری اسلامی درباره دکترین نظامی جمهوری اسلامی است.

۱۹آبان ماه سال ۱۳۹۰ آیت الله خامنه ای طی اظهاراتی در دانشکده افسری امام علی ارتش جمهوری اسلامی گفته بود: “ما اهل تجاوز به هیچ ملتی و هیچ کشوری نیستیم؛ ما هرگز اقدام به جنگ خونین نمیکنیم - ملت ایران این را به اثبات رسانده است - اما ما ملتی هستیم که هرگونه تجاوز را، بلکه هرگونه تهدید را، با استواری و با قدرت کامل پاسخ خواهیم داد. ما ملتی نیستیم که بنشینیم تماشا کنیم قدرتهای پوشالیِ مادی که از درون کرم‌خورده و موریانه‌خورده‌اند، ملت استوار و پولادین ایران را تهدید کنند. ما در مقابل تهدید، تهدید میکنیم.”

رهبر جمهوری اسلامی با تاکید بر اینکه “همه باید آماده باشیم… در عرصه‌ی علم، در عرصه‌ی کار، در عرصه‌ی صنعت، در عرصه‌ی مدیریت و سیاست، و در نوک پیکان، برای دفاع ملی، نیروهای مسلح؛ عرصه‌ی رزم نظامی” تاکید کرده بود: “هر کسی فکر تجاوز به جمهوری اسلامی ایران در مخیله‌اش خطور کند، باید خود را آماده‌ی دریافت سیلی‌های محکم و مشتهای پولادین کند.”

پس از این اظهارات رهبر جمهوری اسلامی مقامات ارشد نیروهای مسلح و به ویژه فرماندهان سپاه پاسداران، گفته های وی را با عنوان “استراتژی نوین دفاعی” و “استراتژی تهدید دربرابر تهدید” در دستور کار قرار دادند.

از جمله جانشین فرمانده کل سپاه در این ارتباط از بازنگری در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی و در پیش گرفتن “استراتژی تهدید در مقابل تهدید” خبرداده و گفته بود: “این بازنگری همه نیازهای ما را برای دفاع اطمینان بخش و بازدارندگی نیرومند پاسخ می دهد.”

گفتنی اینکه از آغاز کار دولت حسن روحانی، برخی منصوبان رهبر جمهوری اسلامی در نهادهای نظامی به دفعات تاکید کرده اند که تصمیم گیرنده اصلی در جمهوری اسلامی آیت الله علی خامنه ای است و رییس دولت تنها مجری سیاست های اوست.

از جمله سرتیپ پاسدار یدالله جوانی از مقامات ارشد سپاه پاسداران که هم اکنون تحت عنوان مشاور نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی در سپاه فعالیت می کند تابستان سال گذشته در این ارتباط اظهار کرده بود که “اگر تصور غربی‌ها این باشد که با روی کارآمدن دولت جدید در ایران، رفتار سیاسی نظام اسلامی در موضوع هسته‌ای تغییر می‌کند، این اشتباه بزرگی از سوی آن‌ها است. خود آقای روحانی هم به این قضیه اشاره کردند و غربی‌ها هم متوجه شده‌اند که در ایران سیاست‌های کلان و کلی از سوی رهبر معظم انقلاب مشخص می‌شود و دولت‌ها مجری سیاست‌ها هستند. «ما به رئیس‌جمهور می‌گوییم رئیس قوه مجریه.» در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی نیز دستگاه سیاست خارجی کشور پیگیر سیاست‌های کلی نظام است”.

البته رهبر جمهوری اسلامی نیز ۳۰ تیرماه سال گذشته در جمع “مسئولان نظام” که حسن روحانی نیز در آن حاضر بود تاکید کرده بود که “ما همواره معتقد به تعامل با دنیا بوده و هستیم اما نکته مهم در تعامل با دنیا، شناخت طرف مقابل و درک اهداف و شگردهای اوست زیرا اگر او را به درستی نشناسیم، پشت پا خواهیم خورد. در تعامل با دنیا، نباید عملکرد دشمنان خود را از یاد ببریم حتی اگر بنابر مصالحی، آن را به روی او نیاوریم.”

آیت الله خامنه ای همچنین تصریح کرد بود: “ممکن است دشمنی سر راه شما را بگیرد، بگوید از اینجا نباید جلو بروید. سازش با او به این صورت نیست که شما قبول کنید، برگردید؛ هنر این است که شما کاری کنید که راهتان را ادامه دهید، او هم مانع کار شما نشود؛ والّا اگر چنانچه توافق و تفاهم به این معنا بود که او بگوید شما باید از این راه برگردید، شما هم بگوئید خیلی خوب، اینکه خسارت است. توجه به این جهات باید از سوی مسئولین و دولتمردان وجود داشته باشد.”