وقتی طبیعت، موزه جنگ می‌شود

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» ادامه تخریب جنگل ناهارخوران گرگان

تخریب بخشی از جنگل نهارخوران شهر گرگان با قصد ساخت موزه دفاع مقدس همچنان ادامه دارد؛ آنهم در حالی که به نوشته خبرگزاری‌ها برخی از ارگان‌های دولتی و بسیاری از سازمان‌های غیردولتی مدافع محیط زیست از مدت‌ها پیش مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده بودند.

این اقدام یک سال پس از تخریب “باغ کشاورزی یکصد ساله گرگان” صورت گرفته و انتقاد شدید اعضای شورای این شهر را در پی داشته است؛ تا جایی که رییس شورای شهر در نامه‌ای به رییس دفتر بازرسی ویژه رهبر جمهوری اسلامی خواستار بررسی موضوع و جلوگیری از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی شده است.

از بین بردن طبیعت و تبدیل آن به مناطق مسکونی در کنار آتش سوزی جنگلهای برخی از مناطق کشور در سالهای گذشته، فعالان محیط زیست را نگران سرنوشت محیط زیست ایران کرده؛ چنانکه برخی از آن‌ها هشدار داده‌اند در صورت ادامه این وضعیت طبیعت ایران به سمت نابودی کامل در حرکت است.

 

ناهارخوران در کمین “سودجویان”

خبرگزاری ‌ ایلنا روز شنبه، ‌ ۱۴ مرداد ماه، گزارش داد که بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس استان گلستان حدود ده هزار متر مربع زمین از ارتفاعات جنگلهای طبیعی ناهارخوران گرگان را برای تأسیس موزه در اختیار گرفته و بی‌توجه به مخالفتهای مردمی، اخیراً اقدام به قطع درختان و خاک برداری عجیب و بی‌سابقه در منطقه جنگلی کرده است.

 این قسمت از جنگل ناهارخوران به تپه “نورالشهدا” معروف است و تخریب آن در حالی صورت گرفته که اکثر اعضای شورای شهر گرگان در مخالفت با آن حتی پیشنهاد زمین جایگزین را هم مطرح کرده‌اند.

به گزارش ایلنا، مجموعه جنگل ناهارخوران در محدوده‌ای از عرصه‌های منابع طبیعی و ملی است که همواره مورد نظر سودجویان و زمین خواران برای تخریب و ساخت و ساز بوده است و بودجه تخصیصی و احداث موزه می‌تواند در زمینهای دیگری غیر از فضای جنگلی گرگان هزینه شود و در فاصله کمی از گرگان، زمین‌های غیرجنگلی و حتی کم بازده وجود دارد.

 ذبیح الله می‌قانی، سخنگوی شورای شهر گرگان گفته است: “بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان گلستان برای این اقدام مجوز دارد و مسئولان از تهران این مجوز را به آن‌ها داده‌اند و نمی‌دانم مسئولان چرا ندیده مجوز می‌دهند.”

به گفته آقای میقانی: “آسیب زدن به منابع ملی و جنگل اشتباه است و من خواهش می‌کنم، مسئولانی که مجوز این اقدام را داده‌اند چه رییس جمهور و چه وزرا بیایند و از نزدیک شاهد قطع درختان و آسیب زدن به یکی از بکر‌ترین منابع طبیعی کشور باشند.”

پارک جنگلی ناهارخوران در جنوب شهر گرگان در استان گلستان واقع شده و به علت جاذبه‌های طبیعی هر ساله میزبان هزاران گردشگر و مسافر از نقاط مختلف کشور است.

تخریب جنگل ناهارخوران در حالی ادامه دارد که در سالهای گذشته بسیازی از مقامات ارشد جمهوری اسلامی بر حفاظت از محیط زیست تاکید کرده‌اند.

چندی پیش عبدالرضا چراغعلی، رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی شورای شهر گرگان در نامه‌ای به رییس دفتر بازرسی ویژه رهبر جمهوری اسلامی، اقدام اخیر بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس را مغایر گفته‌های آیت الله خامنه‌ای در روز درختکاری دانست؛ وی در اسفند ماه گذشته، در حاشیه مراسم روز درختکاری گفته بود: “متأسفانه در طول سالهای متمادی، به مسئله‌ی درخت بی‌اعتنائی شده. البته حالا خوشبختانه مردم و مسئولین به درخت و به محیط زیست توجه نشان می‌دهند، لیکن به نظر می‌رسد که هرچه بیشتر بایستی در این زمینه کار کرد.”

چراغعلی گفت: “این ساخت و ساز گسترده، مخرب و بی‌سابقه نزد مردم شهر گرگان و منطقه، ذهنیت و تبعات بسیار منفی ایجاد کرده است تا جایی که حجم عجیب خاکبرداری در دل جنگل کار‌شناسان منابع طبیعی را نیز حیرت زده کرده است.”

به نظر می‌رسد به این نامه و دیگر اعتراض‌های مطرح شده پاسخی داده نشده و تخریب بخشی از جنگل ناهارخوران همچنان ادامه دارد.

با این حال “بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس” استان گلستان در واکنش به انتقاد‌های مطرح شده گفته است: “زمینی که این پروژه در آنجا در حال ساخت است تنها شش‌ هزار متر است نه ۱۰ هزار متر و مجوز آن در سال ۷۳ برای دفن شهدای گمنام به بنیاد حفظ ارزش‌های دفاع مقدس داده شده است.”

به گزارش خبرگزاری مهر، روز دوم خردادماه سال جاری نیز مصطفی سبطی، رییس شورای شهر گرگان، گفته بود: “سکوت هیچ مسئولی در رابطه با این موضوع را جایز نمی‌دانم و نماینده ولی فقیه و دادستان محترم به عنوان مدعی العموم  باید وارد شوند و برای این مسئله چاره‌ای اندیشه کنند.”

در کنار هشدارهای محیط زیستی، از جمله دیگر انتقادات مطرح شده در رابطه با تخریب جنگل ناهارخوران به گفته مسولان استانی این است که زیر ساخت‌های شهری و ترافیک سنگین این منطقه در گرگان جوابگوی اجرای طرح احداث موزه نخواهد بود.

 

وقتی گلستان می‌لرزد

قطع درختان این پارک جنگی اما در حالی ادامه دارد که استان گلستان در سال‌های گذشته به دلیل نابودی جنگل و فرسایش خاک با سیل‌های متوالی روبرو بوده و خساراتی را بر طبیعت و شهروندان تحمیل کرده است.

در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰، زمانی که برای اولین بار موضوع تخریب آن بخش از جنگ ناهارخوران مطرح شد روزنامه جام جم در گزارشی نوشت تصرف منابع طبیعی و ساخت و سازهای غیرقانونی و غیراصولی در سال‌های اخیر تنها محدود به محوطه ناهارخوران نبوده و بسیاری از روستاهای تاریخی گرگان نیز در این سال‌ها مورد هجوم زمین‌خواران و سازندگان غیرقانونی قرار گرفته است.

سال گذشته نیز اعلام شد که برخی از قسمت‌های “باغ کشاورزی یکصد ساله گرگان” به قصد ساختن مسکن‌های مهر در معرض تخریب قرار گرفته‌اند تا آنطور که روزنامه تهران امروز نوشته یکی از زیبا‌ترین استان‌های کشور ایران روز‌ها با صدای هر اره موتوری بر خود بلرزد.

این باغ از نظر ذخیره گونه‌های نادر ژنتیکی در ایران بسیار با اهمیت بوده و مکان آن روی نقشه‌های سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد “فائو” ثبت شده است.

پیش از آن در مهرماه سال ۸۸ نیز خبرآنلاین از تخریب پارک جنگلی ۵۰۰ هکتاری دماوند در “اقدامی غیر کار‌شناسی” خبر داده و تصریح کرده بود که این اقدام تعجب همگان را برانگیخت تا آنجا که بسیاری از کار‌شناسان آن را “شگفت انگیز” خواندند.

درختان این پارک که با اختصاص هزینه از سوی شهرداری دماوند و با همکاری اداره منابع طبیعی در ورودی این شهرستان کاشته شده بود، عموماً از گونه‌های سرو نقره‌ای، زبان گنجشک، سنجد، بادام و سرو خمره‌ای بودند.

این درحالیست که کار‌شناسان محیط زیست اعلام کرده‌اند اگر نابودی جنگل‌های ایران با روند فعلی ادامه یابد، تا ۳۰ سال دیگر ما در ایران هیچ جنگلی نخواهیم داشت.

قطع گسترده درختان جنگلی و نابودی پوشش گیاهی مناطق مختلف توسط نهادهایی مانند دولت و سپاه پاسداران به بهانه‌هایی مانند ساخت و ساز جاده، اجرای طرحهای دولتی، سد و…در کنار آتش سوزی سالانه صد‌ها هکتار از جنگل‌های ایران مشکلاتی هستند که به نظر کار‌شناسان در صورتی که به صورت جدی در راستای رفع آن‌ها تلاش نشود، کشور را با یک سونامی محیط زیستی روبرو خواهد کرد.