مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان و از رهبران مذهبی بانفوذ در سیستان و بلوچستان دیروز طی گفتگویی با خبرگزاری ایسنا اعلام کرد که مزبانان ربوده شده ایران، تا روز بعد در ایران خواهند بود. او گفته بود: “باید شرایطی فراهم شود که این مرزبانان در شرایط امنی به وطن خودشان برسند و از آنجا که مسیر طولانی است، ممکن است ظرف امشب و یا فردا این اتفاق بیفتد و آنها به خاک ایران برسند.”
نقش برجسته علمای اهل سنت ایران و خصوصا مولوی عبدالحمید در آزادی مرزبانان ربوده شده، نارضایتی محافل تندرو محافظهکار را در پی داشت. نفوذ مولوی عبدالحمید در استان سیستان و بلوچستان چنان است که هرگاه او در یکی از انتخاباتهای سراسری از نامزدی حمایت میکند، تاثیری قابل توجه بر افزایش رای او میگذارد. در انتخابات ریاستجمهوری اخیر نیز حمایت او از حسن روحانی موجب پیروزی قاطع او در استان سیستان و بلوچستان شده بود. با پیروزی دولت روحانی این انتظار وجود داشت که یکی از وزارتخانهها به اهل سنت ایران واگذار شود اما چنین نشد. روحانی با تاسیس معاونت اقوام و امور اقلیتها و انتخاب علی یونسی در این معاونت کوشید تا بخشی از وعدههای انتخاباتی خود در مورد اقلیتها را اجرا کند. با اینهمه محافظهکاران تندرو از هرگونه نزدیکی دولت به اقلیتهای مذهبی دیگر و خصوصا اهل سنت در ایران ناراضی بودند.
چند روز پس از انتشار خبر گروگانگیری سربازان ایرانی توسط گروه مسلح جیشالعدل، مولوی عبدالحمید خواستار آزادی گروگانها شده بود. اواخر بهمن ماه سال گذشته به بهانه این گروگانگیری و ناامنیهایی که در بخشی از مناطق سیستان و بلوچستان وجود دارد، روزنامه دولتی ایران گفتگویی با مولوی عبالحمید منتشر کرد. او در آن گفتگو تاکید کرده بود: “تکفیری ها در سیستان و بلوچستان پایگاه مردمی ندارند.” مولوی عبدالحمید درباره ریشه ناامنیها در استان سیستان و بلوچستان گفته بود: “به نظر من مهمترین مسأله مشارکت دادن بیشتر مردم در امور و توجه به ظرفیتهای استان برای توسعه و پیشرفت است. اگر مردم مورد توجه قرار بگیرند و احساس تبعیض وجود نداشته باشد، خود آنها بهترین کمک برای برقراری امنیت هستند. هر چند مردم منطقه هیچ همراهی با این رفتارها و اقدامهای تروریستی ندارند و مخالف هستند.” او اضافه کرده بود: “در بسیاری از کشورهای اسلامی متأسفانه جریانهای تکفیری به خاطر رفتارهای حکومتها شکل میگیرند، حکومتهایی که مردم را در امور دخالت نمیدهند و حق و حقوق آنها را رعایت نمیکنند؛ با چنین جریانهایی روبهرو میشوند. هر چند برداشتها و فهمهای نادرست از آموزههای دینی هم تأثیر دارد، بنابراین اگر برخی حکومتهای جهان اسلام به حقوق مردم احترام بگذارند، شاهد انزوای این جریانها خواهیم شد.”
انتشار گفتگوی مولوی عبدالحمید در روزنامه دولت، خشم محافظهکاران تندرو را در پی داشت. سایت رجا نیوز در گزارشی با عنوان “مولوی عبدالحمید پس از سالها تیتر اول بودن در رسانههای وهابی، عکس یک روزنامه دولت شد” آورده بود: “روزنامه ایران به عنوان ارگان رسمی دولت تیتر یک خود را به مصاحبه با مولوی عبدالحمید که در کارنامه خود دهها مصاحبه علیه نظام با ضد انقلاب و زدن تهمت تبعیض، ظلم به اهل سنت، زیر سوال بردن انتخابات ۸۸، همسویی و همو مواضعی با سران فتنه، حمایت از تروریستهای فعال در سوریه و… دارد، را اختصاص داده است.”
نویسنده گزارش اضافه کرده بود: “در سالهای اخیر خطبههای مولوی عبدالحمید علیه جمهوری اسلامی بارها مورد سواستفاده رسانههای ضد انقلاب و پایه استدلال اتهام به نظام در عدم رعایت حقوق اقلیتها و قومیتها مخصوصا اهل سنت در گزارشهای حقوق بشری واقع شده است.”
با اینهمه آنچنان که رسانههای داخلی نیز فاش کردند، تلاشهای مولوی عبدالحمید برای آزادی گروگانها ادامه یافت. روزنامه جمهوری اسلامی، شانزدهم فروردین در ستون جهت اطلاع خود خبر داد: “آزادی ۴ مرزبان ایرانی ربوده شده توسط بقایای گروهک ریگی، پس از طی مراحل پیچیدهای صورت گرفت که مهمترین عامل آن اقدام علمای اهل سنت سیستان و بلوچستان بود. مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان چندی قبل با ارسال نامهای همراه با یک جلد قرآن کریم، از ربایندگان خواست مرزبانان را آزاد کنند و از دولت جمهوری اسلامی امان نامه دریافت نمایند. این اقدام، مورد استقبال عبدالرئوف رئیس گروهک «جیش العدل» قرار گرفت ولی بعضی از اعضاء این گروهک برای جلوگیری از آزادی مرزبانان، یکی از آنها را به شهادت رساندند. سرانجام، جناح عبدالرئوف ظاهراً با غلبه بر جناح مقابل، دیروز اعلام کرد ۴ مرزبان دیگر را آزاد کرده است.”
نقش آفرینی علمای اهل سنت و در راس آنها مولوی عبدالحمید مورد پسند محافظهکاران نبود. سایت جهاننیوز وابسته به نهادهای امنیتی-نظامی در ایران طی گزارشی که پنجم فروردین منتشر کرد نوشت: “استاندار سیستان و بلوچستان طی ماه های اخیر از طریق ارتباطات نزدیکی که با یک جریان مذهبی پر حاشیه مانند گروه مولوی عبدالحمید در جنوب شرق برقرار کرده – که خود این جریان از حامیان تروریست های وهابی و مخالفین دولت سوریه می باشد- تلاش کرد که جدای از دستگاه دیپلماسی رسمی کشور مرزبانان را از این طریق آزاد کند.”
این سایت اضافه کرده بود: “خود این جریان تندرو مذهبی متهم در طرفداری از هواداران سرنگونی بشار اسد در سوریه میباشند چگونه با گروه جیش العدل که هدف عملیاتهای خود را انتقام از نقشآفرینی ایران در سوریه معرفی میکند، قرار بوده است که رایزنی کند؟! سادهتر آنکه دو گروه همراه در حوادث سوریه چگونه مورد اعتماد مسئولین دولت تدبیر و امید در یک مسئله پیچیده امنیتی قرار گرفته است؟! آیا این خود یک رخنه امنیتی نیست؟! آیا نزدیکی دولت به این گروه مذهبی حامی تروریستهای سوریه خود مشروعیت بخشیدن به اقدام ترویستها که انتقام از ایران را در سوریه هدف خود اعلام میکنند نیست؟!”
این گزارش را روز بعد، خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران نیز منتشر کرد.
در همین حال، سخنگوی گروه مسلح جیشالعدل پس از آزاد شدن چهار سرباز گروگان گرفته شده، در گفتگویی با شبکه العربیه وابسته به عربستان سعودی درباره دلایل پذیرش میانجیگری مولوی عبدالحمید از سوی این گروه بلوچ با توجه به مخالفت این روحانی برجسته اهل سنت بلوچستان با خطی مشی مسلحانه آنها، گفته است: “به هر صورت مولانا عبدالحمید رهبری اهل سنت را دارند و پر نفوذترین عالم سنی است و ما بااینکه با ایشان اختلافنظر داریم اما به ایشان احترام میگذاریم… و ما بخشی از جامعه اهلسنت هستیم و نمیتوانیم در برابر ایشان قرار گیریم.”