پرونده رفع حصر در شورای عالی امنیت ملی

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» با موافقت خامنه‌ای بررسی می شود

محمدتقی کروبی٬ فرزند مهدی کروبی٬ خبر داده است که با موافقت آیت‌الله خامنه‌ای٬ قرار است موضوع حصر میرحسین موسوی٬ مهدی کروبی و زهرا رهنورد٬ در شورای عالی امنیت ملی بررسی شود.

وی در صفحه فیس بوک خود٬نوشته است: “چند هفته پیش در محافل سیاسی خبری از دیدار آقای هاشمی با رهبری بیان شد که در آن موضوع پایان دادن به وضعیت حصر و حبس غیر قانونی رهبران جنبش سبز مورد توجه رئیس مجمع تشخیص مصلحت قرار گرفته بود. در همین راستا شنیده شد که رهبری موافقت خود را با ارجاع این پرونده به شورای عالی امنیت ملی اعلام کردند تا این شورا با دبیر جدید به موضوع حبس غیر قانونی ورود ماهوی داشته باشد”.

تقی کروبی اشاره‌ای به منبع خبر خود نکرده و تاکنون هیچ منبع رسمی دیگری نیز این مساله را تایید نکرده است. تلاش‌های “روز” برای تماس با تقی کروبی و یا اردشیر امیرارجمند ـ- سخنگوی شورای هماهنگی راه سبز امید -ـ نیز به نتیجه نرسید.

اشاره تقی کروبی به خبری است که چند هفته پیش به طور غیررسمی منتشر شده بود. براساس آن خبر پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات٬ هاشمی رفسنجانی٬ رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام٬ در دیداری با آیت‌الله خامنه‌ای٬ از وی خواسته بود برای رفع حصر از میرحسین موسوی٬‌ مهدی کروبی و زهرا رهنورد٬ اقدام کند.

پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات٬ چندین بار اخبار غیررسمی مبنی بر احتمال رفع حصر از موسوی٬ کروبی و رهنورد منتشر شده است. از آن جمله برخی اعضای حزب اعتمادملی گفته اند که مذاکرات برای رفع حصر از مهدی کروبی ادامه دارد و وی به زودی از حصر بیرون خواهد آمد.

آن زمان محمدتقی کروبی٬ فرزند مهدی کروبی٬ این مساله را تکذیب کرده و در گفت‌‌وگو با سحام‌نیوز گفته بود: “خبری مبنی بر پایان دوران حبس و رفتارهای غیرقانونی حکومت نداریم… تاکنون هیچ چیز تغییر نکرده. مثلا برادرم، حسین آقا کماکان از ملاقات محروم هستند یا ملاقات سایر فرزندان مطابق گذشته اعمال می گردد. آقای کروبی همچنان در ساختمان امن وزارت اطلاعات حبس و زندانی است”.

پس از انتخابات ریاست جمهوری برخی از چهره‌های سیاسی خواستار رفع حصر از موسوی٬ کروبی و رهنورد شده اند.احمد منتظری، فرزند آیت‌الله حسین‌علی منتظری، از این جمله است که در نامه ای به رهبر جمهوری اسلامی از وی خواسته بود تا “تصمیم ی تاریخی” بگیرد و در ماه رمضان، نه تنها دستور آزادی میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد و دیگر زندانیان سیاسی را بدهد٬ بلکه ترتیبی دهد تا آن ها در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری حاضر شوند.

مخاطب این تقاضاها آیت الله علی خامنه ای است؛ کسی که مقامات مختلف جمهوری اسلامی، بارها و به صور مختلف،رسیدگی به ماجرای حصر را در حیطه قدرت وی تعریف کرده اند، همان طور که دستور حصر رهبران جنبش سبز نیز توسط وی صادر شده است.

در همین راستا سال گذشته اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، در گفت‌وگویی با روزنامه کیهان فاش کرد که “در یک جلسه ای بعد از فتنه روز عاشورا ما به ایشان [آیت‌الله خامنه‌ای] عرض کردیم که یک تعداد از کسانی که در این فتنه دخیل هستند باید دستگیر شوند. فرمودند بروید ابتدا احراز کنید بعد بیاورید پیش من از من مجوز بگیرید. بعد از احراز یک لیست ۴۰ نفره بردیم فرمودند؛ این چند نفر با من… قطعا در هر جای دنیا چنین اتفاقی می افتاد با عوامل آن برخورد خیلی شدیدتری می کردند”.

احمدی‌مقدم گفته بود که نیروی انتظامی قصد بازداشت این افراد را داشت، اما این اتفاق نیفتاد و آن‌ها تنها در حصر رفتند: “اگر مخالفت مقام معظم رهبری نبود برخوردی شدیدتر از حصر خانگی با آنان می‌شد… قرار بود واقعا با این‌ها برخوردهای جدی کنیم ولی آقا اجازه ندادند”.

 محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس نیز پیرامون نظر خامنه‌ای درباره حصر موسوی و کروبی و نحوه‌ی برخورد با آن‌ها گفته بود: “برخی دوستان می‌گفتند موسوی و کروبی را فورا باید اعدام کنیم که من به آنها گفتم این که این دو نفر را در میدان قیام اعدام کنیم، مشکل حل نخواهد شد… همه ما می‌فهمیدیم و می‌دانستیم که برای محدودیت خانگی آقای موسوی و کروبی، آخرین نفری که راضی شد، حضرت آقا بود. قوه قضائیه ۶ ماه زودتر می‌خواست این دو نفر را محدود کند، اما آقا موافق نبود”.

 

حصر برای به خود آمدن

احمد سالک، از اعضای مجلس خبرگان درباره دلایل حصر موسوی و کروبی گفته است: “اگر کسی بازداشت موقت شد ممکن است مدتی در عالم تنهایی خودش به نتیجه برسد که اشتباه کرده و خودش بیاید بگوید ما اشتباه کردیم و اگر قانونی هم هست بیاید در حق ما اجرا بشود”.

غلام‌حسین محسنی اژه‌ای نیز درباره وضعیت موسوی و کروبی گفته بود: “حصر خانگی، بازداشت نیست. برخی از افراد به نفع خودشان است که محدود شوند ولی در آئین دادرسی چنین تعبیری وجود ندارد. گاهی صلاح است که برخی از دستگاهها و اشخاص برای حفظ نظام و یا حفظ خود محدود شوند”.

پیش از آن صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه هم اعلام کرده بود که زمان و نحوه برخورد با موسوی و کروبی، توسط این قوه تعیین نخواهد شد و تلویحا اشاره کرده بود که این دستور توسط رهبر جمهوری‌اسلامی صادر می‌شود.

گفته می شود احمدی‌نژاد حداقل دو بار خواستار رفع حصر از موسوی و کروبی شده است. علی مطهری، نماینده مجلس، با اشاره به اینکه “آقای احمدی‌نژاد دو بار درخواست رفع حصر خانگی آقایان موسوی و کروبی را کرده”، گفته است: “بعد از بحران سال ۸۸ همه اختیارات درباره این موضوع، در دست دولت نبوده و نهادهای دیگر هم در این زمینه نقش دارند و چه بسا در مواردی دولت هم با آنها همسو نباشد”.

این بحث ها باعث شد سیدمحمد خاتمی٬ در آخرین روزهای روی کار بودن دولت احمدی‌نژاد٬ از وی بخواهد برای رفع حصر این سه تن٬ اقدام کند.

اما آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری‌اسلامی٬ حدود دو ماه پیش در دیدار با جمعی از دانشجویان٬ حرف آخر را زد: “چرا و به چه دلیل مدعیان تقلب در انتخابات ۸۸ برای مواجهه با مسئله، به خیابانها اردوکشی کردند؟ بارها و بارها این سوال را نه در مجامع عمومی بلکه به شکلی که قابل پاسخ دادن باشد مطرح کرده ایم. جوابی ندارند بدهند، چرا عذرخواهی نمی کنند؟”

با این حال پیش از رای‌گیری برای اعضای کابینه روحانی در مجلس٬ علی مطهری٬ در نطق میان دستور خود٬ درباره وضعیت موسوی و کروبی چنین گفت: “از شما می‌خواهم به شعارهای خود از جمله دفاع از حقوق ملت و اجرای قانون اساسی پایبند باشید و اکنون که با انتخابات اخیر آشتی ملی تحقق یافته است، بجاست که آثار بحران سال ۸۸ محو شود و زندانیان سیاسی که اکثر آنها جرمی جز انتقاد نداشتند، آزاد شوند و تکلیف آقایان موسوی و کروبی نیز روشن شود و اگر این دو نفر باید عذرخواهی کنند، آیا نیازی به عذرخواهی آقای احمدی‌نژاد که هیزم فتنه را با مناظره و رفتارهای خود فراهم آورد، نیست؟ حداقل این است که به آنها اجازه دفاع از خود داده شود”.

حسن روحانی٬ چه در زمان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری و چه پس از پیروزی و در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود٬ وعده داد که برای رفع حصر از موسوی٬ کروبی و رهنورد تلاش کند.

وی پیش از انتخابات و در سخنرانی در دانشگاه صنعتی شریف٬ در این زمینه گفته بود: “این وضعیت به نفع مان نیست. باید این شکاف را که الان روز به روز دارد عمیق تر می شود، از بین ببریم. من امیدوارم خود انتخابات یک مقدار فاصله ها را کم کند و دولت آینده بتواند یک فضای غیر امنیتی را در کشور به وجود بیاورد. به نظر من مشکل نیست شرایطی را در یک سال آینده بشود فراهم کرد که نه تنها آنها که در حصر هستند آزاد شوند که حتی کسانی که به خاطر مسائل سال ۸۸ در زندان هستند آنها هم آزاد شوند”.

 روحانی اما پس از پیروزی در انتخابات، در جریان کنفرانس مطبوعاتی خود در پاسخ به سئوال خبرنگار روزنامه اعتماد مبنی بر امکان “رفع محدودیت برای برخی چهره‌های شاخص سیاسی” و “تبدیل فضای امنیتی به فضای سیاسی” گفت: “برخی مسایل تنها در دست قوه مجریه نیست، بلکه نیازمند همکاری هر سه قوه است و ما سعی می کنیم با تعامل این مسایل را دنبال و حل کنیم. با توجه به فضای فعلی این مساله هم حل خواهد شد”.