اولین فرش قرمز؛ زیر پای آغازگر موج نوی سینما
سرانجام سینمای ایران اولین مراسم فرش قرمزش را تجربه کرد. البته نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم اولین، چرا که چند هفته قبل برای بهرام رادان و فیلم “بی‌پولی” در پردیس سینمایی ملت فرش قرمز انداخته بودند اما مراسمی که روز جمعه 22 مهر در سینما ناهید برگزار شد را می‌توانیم جدی‌ترین مراسم فرش قرمز در سینمای ایران بدانیم که به همت سایت سینمای ما و با همکاری کارگاه آزاد فیلم، مؤسسه فیلمیران و مؤسسه سینماشهر معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای بیست و هفتمین فیلم مسعود کیمیایی یعنی “محاکمه در خیابان” برگزار شد.
برگزاری مراسم فرش قرمز برای افتتاحیه‌ی فیلم‌ها در خارج از ایران اتفاقی عادی به شمار می‌رود که کارکرد تبلیغاتی آن بیش از هر چیز مورد توجه قرار می‌گیرد. حضور ستارگان و عوامل فیلم و پوشش خبری و تصویری این مراسم باعث می‌شود توجه مردم بیشتر به اکران این فیلم‌ها جلب شود. ضمن اینکه مردم در این مراسم می‌توانند با سینماگران موردعلاقه‌شان دیدار کنند و در نهایت ترغیب شوند تا در سینما به تماشای فیلم بنشینند.
توجه به این شیوه‌ی تبلیغات می‌تواند در ایران نیز مورد استفاده قرار بگیرد و در شرایطی که سینماگران با فیلم‌هایشان به دنبال زبان تازه‌ای برای ارتباط با مخاطب می‌گردند، زبان تازه‌ای برای تبلیغ این فیلم‌ها نیز جستجو شود.
مراسم افتتاحیه و فرش قرمز فیلم “محاکمه در خیابان” بنا بود ساعت 17 در سینما ناهید واقع در خیابان 17 شهریور که در یکی از مناطق جنوبی تهران قرار دارد آغاز شود اما عوامل این فیلم با حدود یک ساعت تأخیر به محل برگزاری مراسم رسیدند. از ساعاتی قبل از حضور عوامل، جمعیت قابل توجهی در مقابل فرش قرمزی که روبه‌روی این سینما پهن شده‌بود حضور یافتند که رفته رفته بر تعدادشان افزوده می‌شد و قرار داشتن سینما ناهید در این خیابان پرترافیک تأخیر مدعوان و افزایش جمعیت را تشدید می‌کرد. از سوی دیگر عده‌ای عنوان می‌کردند علت تأخیر عوامل فیلم این است که بر تعداد حاضران افزوده شود و بعد تبلیغاتی بیشتری به اکران “محاکمه در خیابان” داده‌شود.
یکی از نکات قابل توجه در این مراسم عدم در نظر گرفتن محلی برای عکاسان و تصویربرداران بود ضمن اینکه تجمع مردم بیش از حد پیش‌بینی و تصور بود و عوامل حفاظتی برگزاری مراسم با سختی‌های فراوانی مواجه شده‌بودند تا آنجا که در بعضی موارد با اتکا به زور و برخوردها تند سعی می‌کردند جمعیت را کنترل کنند.
احمدرضا احمدی شاعر و دوست قدیمی کیمیایی از جمله اولین میهمانانی بود که به همراه خانواده‌اش بر روی فرش قرمز فیلم کیمیایی گام نهاد و وارد سالن سینما شد و پس از او سعید پیردوست و….
اما سختی کنترل جمعیت زمانی به اوج خود رسید که عوامل فیلم که با خودروهای لیموزین وارد خیابان شکوفه شده‌بودند از ماشین‌ها پیاده شدند و قدم بر روی فرش قرمز گذاشتند.
شقایق فراهانی، نگار فروزنده، شبمن درویش، مسعود کیمیایی، رضا یزدانی، پولاد کیمیایی و نیکی کریمی و تعدادی از عوامل فیلم در میان استقبال و تشویق حاضران وارد سالن سینما شدند و پس از آن‌ها کسانی که کارت ورود به این مراسم را با قیمت‌های 10 هزار تومان برای بالکن و 15 هزار تومان برای طبقه‌ی پایین تهیه کرده‌بودند وارد سالن شدند. البته در این حیث و بیث تعدادی از مردم علاقمند هم به سمت در هجوم آوردند که برای دقایقی جوی ناخوشایند مقابل سینما ناهید به وجود آمد. در سالن انتظار سینما این امکان فراهم شد تا مردم برای دقایقی با هنرمندان مورد علاقه‌شان به گفتگو بپردازند و عکس‌هایی را به یادگار بگیرند و سپس با ورود به سالن سینما مراسم افتتاحیه‌ی “محاکمه در خیابان” آغاز شد.
وعده داده شده‌بود که رضا یزدانی در این مراسم سه ترانه‌ای که برای فیلم‌های کیمیایی (حکم، رئیس و محاکمه در خیابان) ساخته را می‌خواند. بر اساس همین وعده در ابتدا رضا یزدانی با حضور بر روی صحنه ترانه‌ی فیلم سینمایی “حکم” را خواند و سپس مستندی به کارگردانی نیما حسنی‌نسب در مورد مسعود کیمیایی پخش شد. در این مستند لیلا حاتمی، احمد نجفی، شاهد احمدلو، فریبرز عرب‌نیا، نیکی کریمی، پولاد کیمیایی، علیرضا زرین دست، کارن همایونفر، رضا یزدانی و فریماه فرجامی در مورد کیمیایی و وجوه مختلف کارگردانی او صحبت کرده‌اند و در بخش‌هایی هم کیمیایی در مقابل دوربین حسنی‌نسب سخنانی را بیان می‌کند.
پس از پخش قسمت‌هایی از این مستند، رضا یزدانی، پولاد کیمیایی، تورج منصوری، سارا حمزه، اسحاق خانزادی، علیرضا شمس شریفی، محمد معید، نیکی کریمی، شقایق فراهانی، شبنم درویش، نگار فروزنده، محمدصادق آذین، فرزین قره‌گزلو، اکبر معززی، بابک برزویه و علی‌اصغر طبسی به عنوان عوامل بیست و هفتمین فیلم بلند مسعود کیمیایی به روی صحنه رفتند و تعدادی از آن‌ها در مورد فیلم جدید کیمیایی و شخصیت او سخن گفتند.
اکبر معززی اولین کسی بود که میکروفن را به دست گرفت و گفت: «امروز بعد از سی سال می‌بینیم اتفاق بسیار خوبی در سینمای ایران افتاده‌است و امیدوارم که این اتفاق برای همه اهالی سینما بیفتد تا تشویق شوند. کیمیایی وقتی قیصر را می‌ساخت یک جریان جدیدی را در سینمای ایران به راه انداخت و فکر می‌کنم با محاکمه در خیابان نیز جریان جدیدی در سینمای ایران به راه بیفتد.»
بعد از معززی، نیکی کریمی به نمایندگی از زنان “محاکمه در خیابان” سخن گفت و از همکاری مجدد با مسعود کیمیایی ابراز خوشحالی کرد و سپس تورج منصوری (مدیر فیلمبرداری فیلم جدید کیمیایی) به نمایندگی از عوامل پشت صحنه گفت: «برای من کار کردن با مسعود کیمیایی یک خاطره خوش است که به هیچ وجه حاضر نیستم این خاطره‌ی خوش را از ذهنم پاک کنم و امیدوارم این فیلم که سیاه و سفید فیلمبرداری شده احساس و عاطفه‌ی همه ما را، به پرده نقره‌ای منتقل کرده‌باشد.»
فرزین قره‌گزلو (آهنگساز محاکمه در خیابان) نفر بعدی بود که در مورد کیمیایی سخنانی را بیان داشت: «عقیده‌ی من در مورد مسعود کیمیایی این است که علاوه بر اینکه کارگردان بسیار خوبی است به حضور همه‌ی افراد در سینما کمک می‌کند و این موضوع در سینمای ما بسیار با ارزش است.»
از حاضران روی صحنه پولاد کیمیایی آخرین نفری بود که حرف زد. او به نمایندگی از طرف بازیگران جوان “محاکمه در خیابان” گفت: «از کسانی که این مراسم را برگزار کردند تشکر می‌کنم و دست پدرم را می‌بوسم. از حضور چنین جمعیتی در سالن انرژی زیادی گرفتیم. من از همه عوامل فیلم که کمک کردند تا فیلم را جمع و جور کنیم تشکر می‌کنم و جای برخی از عوامل نظیر محمدرضا فروتن و حامد بهداد نیز در جمع ما خالی است.»
بعد از این سخنان با اهداء لوح از عوامل حاضر بر روی صحنه تقدیر شد و سپس کلیپی پخش شد که در آن کیمیایی شعری را که برای دوست قدیمی‌اش احمدرضا احمدی سروده بود خواند. بعد از پخش این کلیپ، رضا یزدانی مجدداً بر روی صحنه حاضر شد و ترانه‌ی فیلم “رئیس” را خواند.
سپس نیما حسنی‌نسب از احمدرضا احمدی دعوت کرد تا سخنانی را بیان دارد. احمدی در میان تشویق حاضران به روی صحنه رفت و در بخشی از سخنانش گفت: «زمان کمی نیست. 45 سال رفاقت است. مسعود پسرعمویی داشت که سال‌ها قبل به دره سقوط کرد و پس از آن ما دو نفر باقی ماندیم. من در زندگیم جز با مسعود کیمیایی با هیچ کس دیگری مسابقه ندادم. دیگر از سن ما گذشته است که دروغ بگوییم و یا شوخی کنیم. مرگ به ما نزدیک است. مسعود کیمیایی در سخت‌ترین شرایط همواره با من بود. امشب که از روی این فرش قرمز رد شدم دیدم که برای من و مسعود کیمیایی که اهل باندبازی نیستیم در کن فرش قرمز پهن نمی‌کنند و با افتخار از روی این فرش قرمز رد شدم.»
این شاعر افزود: «آرزوی من این است که از یک خواب عمیق به یک خواب بزرگ‌تر برویم. من در 50 سال شاعری بیشترین شعرهایم را به مسعود تقدیم کردم و در حال حاضر هم یک دفتر شعر دارم به اسم مجموعه‌های “سالخوردگی” که اتفاقاً شروع آن هم با مسعود است.»
احمدی گفت: «سه سال پیش دکتری با نادانی چشم چپ مرا نابینا کرد، در آن روزهای سخت اولین کسی که دستش بر پیشانی من بود مسعود بود. من پز رفاقت با مسعود را نمی‌دهم. در سال‌هایی به من و مسعود اتهام بی‌سوادی زدند که فرهنگ نداریم. می‌خواهم بگویم آن آدم‌هایی که در طول این سال‌ها دم از فرهنگ زدند برای سینمای مملکت ما چه کردند؟»
او ادامه داد: «من و مسعود در سخت‌ترین شرایط قله‌ها را فتح کردیم و باز هم فتح کرده و فتح خواهیم کرد. این جمعیت و حضار امشب نشان داد که کیمیایی هنوز محبوب دل‌هاست. احتیاج نیست روزنامه‌ی گاردین یا لوموند در مورد کیمیایی بنویسد. من در سال‌های دور مقاله‌های زیادی را می‌نوشتم اما بهترین مقاله زندگیم را در مورد مسعود کیمیایی نوشتم چرا که نخواستم ادبیات ببافم. در شرایط سخت زندگی همسرم به من گوشزد می‌کند که از مسعود یاد بگیر که چگونه امیدوارانه به کارش ادامه می‌دهد.»
احمدرضا احمدی در انتها با اشاره به اینکه یکی از ویژگی‌های کیمیایی دیالوگ‌نویسی است، گفت: «یکی از علت‌های محبوب شدن بازیگران فیلم‌های کیمیایی این است که گفتار دلاویز کیمیایی در دهان هر کس بچرخد زیبا می‌شود.»
او پس از پایان سخنانش از کیمیایی دعوت کرد تا بر روی صحنه حاضر شود. کیمیایی در میان ابراز احساسات و تشویق حاضران در سالن بر روی صحنه حاضر شد و در مورد احمدی گفت: «واقعاً بدون احمد به سر نمی‌شود. هر آنچه داشتم احمدرضا احمدی است. یک خبر هم دارم که خبر خوشی نیست. خواهشم این است که برای عباس شباویز تهیه کننده‌ی قیصر و بسیاری از فیلم‌های دیگر سکوت کنیم.»
بعد از لحظاتی سکوت، خالق “قیصر” و “گوزن‌ها” اظهار داشت: «محاکمه در خیابان فیلم خوبی شده، آن را ببینید. از من سؤال می‌شود که چرا این محل را انتخاب کردی اما من جای دیگری به جز اینجا نداشتم چرا که این سینما، سینمای محله من بود و یادآور خاطرات خوش دوران کودکی من است. من در خیابان شکوفه و محله‌های اطراف آن بزرگ شدم.»
پس از پایان سخنان کیمیایی فیلم “محاکمه در خیابان” به نمایش درآمد و پس از پایان فیلم، رضا یزدانی با حضور بر روی صحنه ترانه‌ی تیتراژ پایانی این فیلم را خواند.
اگر برخوردهای عجیب و غریب و گاه توهین‌آمیز عوامل برگزاری مراسم با مردمی که مقابل در سینما ناهید منتظر استقبال از کارگردان و بازیگران محبوبشان بودند و عصبیت مردم از دیر رسیدن عوامل فیلم و برخی ناهماهنگی‌های دیگر را در یک سو بگذاریم، سینمای ایران یکی از شب‌های به یادماندنی‌اش را تجربه کرد که معلوم نیست کی دوباره تکرار شود اما امیدواریم این حرکت که توسط آغازگر موج نوی سینمای ایران به صورت جدی آغاز شد در آینده و برای سایر فیلم‌ها نیز تکرار شود.
