ویلیام یونگ
پس از مداخله هفته گذشته رهبر عالی ایران در منازعه میان محمود احمدی نژاد رئیس جمهور و علی اکبر هاشمی رفسنجانی چهره مؤثر در توسعه و گسترش دانشگاه آزاد، آینده بزرگترین مؤسسه آموزشی ایران در سایه ابهام فرو رفته است.
آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران هفته گذشته با صدور حکمی اعلام کرد آقای رفسنجانی نمی تواند دارایی های دانشگاه آزاد اسلامی را که بالغ بر 250 میلیارد دلار تخمین زده می شود، وقف کند. وقف اموال دانشگاه آزاد می توانست به طور مؤثری مانع از کنترل احمدی نژاد بر این نهاد آموزشی شود.
آیت الله خامنه ای در نامه ای برای هر دو نفر آنها نوشت تغییر پیشنهاد شده (موضوع وقف)، دارای “اشکالات اساسی فقهی و قانونی” است. اما وی در عین حال انجام برخی تغییرات مورد نظر احمدی نژاد برای توسعه نظارت دولت بر دارایی ها و انجام انتصابات در بدنه تصمیم گیری این دانشگاه را نیز لغو کرد. کشمکش بر سر این دانشگاه تازه ترین منازعه قدرت در قلب هیأت حاکمه ایران محسوب می شود.
این دانشگاه دارای 350 شعبه در سراسر کشور است و بیش از 1.3 میلیون دانشجو دارد. قرار بود این دانشگاه با مشخصه ای اسلامی در مقابله با دانشگاه های بیشتر چپ گرای دولتی فعالیت کند. اما به مرور زمان، به سوی معیارهای طبقه متوسط اجتماع روی آورد و در خدمت پشتیبانی از رویکرد محافظه کارانه و مصلحت گرای آقای رفسنجانی و طرفدارانش درآمد.
طرفداران احمدی نژاد در جریان همایش های انتخاباتی سال گذشته، رؤسای دانشگاه آزاد را به در اختیار گذاشتن کمک های مالی برای ستادهای انتخاباتی میرحسین موسوی، نامزد مخالف دولت، متهم کردند. این اتهامات یادآور نقش دانشگاه ها در سال 1997 و کمک دانشجویان به جنبش رأی دهندگان و پیروزی خیره کننده محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهور بود.
آقای رفسنجانی در کنار جنبش سبز آقای موسوی قرار گرفت و دانشجویان دانشگاه نقش مهمی در اعتراضات چندین ماهه علیه انتخاب مجدد آقای احمدی نژاد به مقام ریاست جمهوری در ژوئن سال گذشته داشتند. احمدی نژاد به سرکوب اکثر مخالفان دست زد و به حملات خود و تلاش برای انزوای آقای رفسنجانی ادامه داده است.
رفسنجانی و خامنه ای به عنوان دو چهره سربرآورده پس از مرگ آیت الله روح الله خمینی، روزگاری متحدان نزدیک محسوب می شدند. رفسنجانی در نشاندن خامنه ای به اریکه قدرت، جایگاهی که به دلیل کمبودهای ویبه عنوان یک آیت الله العظمی فراتر از حد و اندازه وی بود، نقش مؤثری ایفا کرد. اما دیدگاه های آنها نسبت به اداره کشور، از مدت ها پیش از هم دور شده است. رفسنجانی در سخنان تحریک کننده ای در ماه گذشته با تأکید بر تلاش های خود برای موقوفه اعلام کردن دانشگاه گفته بود خدا “به هیچ کس اجازه نخواهد داد” که مانع از وقف اموال دانشگاه شود. برخی تحلیلگران می گویند حکم رهبر عالی در پاسخ به همین سخنان بوده است.
محمد سهیمی تحلیلگر آشنا به مسائل ایران گفت حکم رهبر ایران یادآور این نکته بود که در جمهوری اسلامی، این آیت الله خامنه ای است که “نماینده خدا بر روی زمین” است.
آقای سهیمی که مقیم کالیفرنیاست و با وب سایت “دفتر تهران” همکاری دارد گفت: “در شرایط فعلی به نظر می رسد آقای خامنه ای می خواهد خود بر دانشگاه نظارت داشته باشد.”
آقای رفسنجانی در وب سایت خود به حکم رهبر واکنش نشان داده و این نشان می دهد نبرد هنوز خاتمه نیافته است.
آقای رفسنجانی چنین نقل کرده است: “گر سخن امام حجت باشد، دانشگاه آزاد هرگز تحت مدیریت دولت قرار نخواهد گرفت”. وی برای رساندن پیامش به محافظه کاران میانه رو به این گفته آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی استناد کرد که: دانشگاه خارج از کنترل دولت قرار بگیرد.
منبع: نیویورک تایمز- 15 اکتبر
