نگاه

نگاهی به حواشی ومحتوای آثارشرکت کننده درجشنواره فیلم فجر- دوره سی ویکم

سراشیبی سقوط

 

محتوای آثارجشنواره

درساختاراثرهنری محتوا ودرونمایه جزوعنصری به حساب می آید که بن مایه وخمیره اصلی یک اثررا شکل می دهد. هنرمند برای خلق اثرخود ازمحتوا وفرم سود می جوید تا مکنونات جهان تخیلی وداستانی خود را برای همگان به منصه ظهورگذارد. حال اگرهنرمند توسط نیروهای بیرون ازجهان درونی اش دچارمحدودیت های ناخواسته گردد زمینه فراگیرپیام ونگاهش به محتوای مورد نظرمبتلا به نقصان ها و ویژگی هایی می شود که دیگرمدنظرخود اوهم نبوده است. اعمال سلیقه های شخصی ، ممیزی های محتوا وفرم درساختاراثروحضورنیروهای غیرمتخصص درحوزه سینمای ایران طی سالهای گذشته باعث گردیده تا خروجی اکران فیلم ها با آثاری مواجه گردد که تنها به بخش هایی ازلایه های اجتماعی و سیاسی جامعه می پردازند که تنها به مذاق افراد معدودی که آثارفوق درجهت خواسته هایشان هستند ، خوش آید. جشنواره سی ویکم فیلم فجردرحالی به پایان راه می رسد که با نگاهی اجمالی به لیست آثارپذیرفته شده دربخش مسابقه سینمای ایران “ سودای سیمرغ” ومحتوای طرح شده دراین آثار، به سادگی می توان دریافت که مدیران وهیات انتخاب ، فیلم هایی را مورد تأیید قرارداده اند که کاملا درراستای سیاست های آنها قراردارد. معدود فیلم هایی هم که به طورضمنی به مسائل ومعضلات جامعه پرداخته اند با اکران محدود مواجه گردیده اند. به نظرمی رسد با وجود ممیزی های شدید درحوزه تصویب آثار، دیگرمجالی برای بروزخلاقیت ها وتوانایی های فیلمنامه نویسان جویای نام باقی نماند. محدودیتی که سینمای ایران را درزمان حاضربه گذرگاهی رسانده است که تا سراشیبی سقوط فاصله چندانی ندارد.

 

حواشی جشنواره

گویا هرچه به سابقه جشنواره فیلم افزوده می شود درتمامی سطوح با نزول کیفی وکمی مواجه هستیم. جشنواره سی ویکم با درحوزه تبلیغات با سکوت خبری بی سابقه یی کارخودرا آغازکرد. ستاد جشنواره پیش ازشروع جشنواره ودرمرحله انتخاب آثاراطلاعات بسیارمحدودی را درارتباط با چگونگی گزینش فیلم ها ومعیارهای اصلی انتخاب اعلام کرد. انتخاب چنین تمهیدی درهمان گام اول جشنواره را به حاشیه برد. راه نیافتن برخی ازفیلم ها ازدیدگاه هیات انتخاب به مسابقه سینمای ایران باعث بروزجنجال های فراوانی گردید. آثاری که به زعم صاحبنظران سینما فیلم هایی قابل تأمل بودند. نکته دیگرعدم حضور کارگردان های برجسته وباسابقه ی سینمای ایران درجشنواره است. هیچ دوره یی ازجشنواره فیلم همانند دوره سی ویکم با غیبت ناخواسته کارگردانان قدیمی وصاحب نام همراه نبوده است. کاستن آثاردربخش مسابقه سینمای ایران ، نگاه نو ومستند ازدیگرتمهیدات مدیران این دوره ازجشنواره است. وجود ممیزی و یکسویه نگری هیات های انتخاب باعث گردید تا درجدول جشنواره ، مخاطبان با فیلم های کم اثروضعیفی درحوزه ساختارمواجه گردند. سیستم توزیع بلیط های جشنواره ، کارت های میهمان ویژه هم به شدت دچاربی نظمی وآشفتگی بود. این هرج ومرج به قدری نمایان بود که درهمان روزها وشب های آغازین جشنواره ودرزمان برگزاری نشست های پرسش وپاسخ درسالن همایش برج میلاد که به خبرنگاران وهنرمندان ومنتقدین اختصاص داشت ، به وضوح قابل مشاهده بود. حضورافراد ناشناس که هیچ سنخیتی با سینما نداشتند درسالن نشست دربیشترشب ها باعث گردید تا برخی ازمنتقدین وخبرنگاران برروی زمین بنشینند. نکته قابل تأمل دیگرنمایش فیلم مستند “ حاج کاظم ” بود. فیلم که با حضورپرویزپرستویی به زندگی واقعی یکی ازفرماندهان جنگ که این روزها حال مساعدی ندارد ، می پرداخت درزمان نمایش با اعتراض شدید مدیربنیاد شهید که درسالن حضورداشت ، مواجه گردید. وی به تصویرکشیدن زندگی حاج کاظم وحضورپرویزپرستویی درفیلم معترض بود که این اتفاق با برخورد متقابل خبرنگاران وهنرمندان حاضردرسالن مواجه گردید. نکته قابل تأمل دیگردراین دوره ازجشنواره عدم استقبال مردم ازبرگزاری چنین رویدادی فرهنگی –هنری بود. جشنواره فیلم فجرکه هرساله درزمان برگزاری شاهد برپایی صف  - های طولانی برای مشاهده فیلم ها بود امسال با تحریم کم سابقه یی ازسوی مخاطبان مواجه گردید. تعداد معدودی ازفیلم ها بودند که درزمان نمایش با استقبال قابل توجه مخاطبان مواجه شدند. فیلمهای “ چه خوبه که برگشتی ، ساخته داریوش مهرجویی – کلاس هنرپیشگی ، ساخته علیرضا داوود نژاد و حوض نقاشی ، ساخته مازیارمیری ” ازاین دسته آثاربودند. با توجه به شرایط موجود “ بسته شدن خانه سینما – ازبین رفتن صنوف سینمایی – تشکیل سازمان سینمایی – دخالت افراد غیرمتخصص درحوزه سینما – چندگانگی درشیوه تصمیم گیری برای اکران فیلم ها – بسته شدن تعداد زیادی ازدفاتر تولید وپخش و…” سینمای ایران درمقطع زمانی بی سابقه یی به سرمی برد که تنها زمان واتفاقات نامنتظره پیش رومی تواند آینده وبقای آن را رقم بزند.

فیلم “آفتاب ، مهتاب ، زمین”

فیلمنامه : علی قوی تن   

کارگردان : علی قوی تن

خلاصه داستان: یک مرد روحانی برای احقاق حق خود وارد روستایی می‌شود که همه آدم‌های آنجا برایش غریبه‌اند.

فیلم “استرداد “

فیلمنامه : مهدی رضا زاده – علیرضا طالب زاده

کارگردان : علی غفاری

خلاصه داستان: پس از پایان جنگ جهانی دوم مقرر می‌گردد تا متفقین غرامت ایران را بپردازند.

فیلم “آسمان زرد کم عمق “

فیلمنامه وکارگردان : بهرام توکلی

خلاصه داستان: زوج جوانی برای بهتر شدن رابطه شان، اتفاقات گذشته‌ی خود را در زندگی مرور می‌کنند که همزمان می‌شود با وقوع اتفاقات جدید و تاثیر آن بر زندگی آنان.

فیلم “برلین منفی ۷”

فیلمنامه : محمد رضا گوهری

کارگردان : رامتین لوافی

خلاصه داستان: زندگی چند مهاجر از کشورهای مختلف،آدم‌هایی که زندگی تازه ای را در برلین جستجو می‌کنند.

 

فیلم “بشارت به یک شهروند هزاره سوم”

فیلمنامه وکارگردان : محمد هادی کریمی

خلاصه داستان: مینو در تب‌و‌تاب رسیدن به آرزویی که سال‌ها انتظارش را می‌کشیده با یک دعوت مواجه می‌شود. دعوتی که یک سوی آن دشواری‌های طاقت فرساست و سوی دیگر آرامشی که برای او بی معنا است. اما مینو اولی را بر می‌گزیند.

فیلم “جیب برخیابان جنوبی”

 فیلمنامه وکارگردان : سیاوش اسعدی

خلاصه داستان: کاوه دربندی جوان ۲۶ساله‌ای است که پس از آزاد شدن از زندان با طلا که دختری دزد است آشنا می‌شود، در پی این آَشنایی درگیر جریاناتی می‌شوند که در انتها مسیر جدیدی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد.

 

فیلم “چه خوبه که برگشتی”

فیلمنامه : داریوش مهرجویی – وحیده محمدی فر

 کارگردان : داریوش مهرجویی

خلاصه داستان: با ورود یک شی مرموز به زندگی فرزاد و کامبیز، رفاقت دیرینه آنها دچار بحران می‌شود.

 

فیلم “حوض نقاشی”

 فیلمنامه : حامد محمدی

کارگردان : مازیارمیری

خلاصه داستان: مریم و رضا با آدم‌های دیگر یک تفاوت بزرگ دارند.

فیلم “خاک ومرجان “

فیلمنامه : پانته آ تاجبخش

 کارگردان : مسعود اطیابی

خلاصه داستان: مردی که سال‌ها پیش همسرش را در جنگ از دست داده است در آستانه عروسی یکی از دخترانش به کابل باز می‌گردد و ناخواسته درگیر کشمکشی درونی می‌شود.

 

فیلم “خسته نباشید”

فیلمنامه : محمد رضایی راد

کارگردان : محسن قرایی

خلاصه داستان: زوجی جهانگرد که درگیر اختلافی با یکدیگرند، در میانه سفر خود در ایران با موسسه جهانگردی طرف قراردادشان به مشکل برمی‌خورند. مستخدم اخراجی هتل محل سکونت این زوج به کمک پسرعمویش نقشه‌ای برای آنها می‌کشد.

فیلم “دربند”

فیلمنامه وکارگردان : پرویزشهبازی

خلاصه داستان: نازنین دانشجوی شهرستانی ترم یک مجبور است در تهران به دنبال خانه بگردد. او مجبور می‌شود با دختری به نام سحر همخانه شود. سحر در یک فروشگاه کار می‌کند اما این هم‌نشینی اتفاقاتی را رقم می‌زند.

 

فیلم “زیباتراز زندگی”

فیلمنامه وکارگردان : انسیه شاه حسینی

خلاصه داستان: با شروع جنگ تحمیلی، حسین علم الهدی فرمانده سپاه هویزه به همراه نیروهای مردمی به کمک مردم روستاها می‌شتابند و مقابل دشمن می‌ایستند. علی رغم مخالفت‌ها، نیروهای مخلص ارتش به کمک آنها می‌شتابند و در یک عملیات مشترک دوش به دوش هم بر دشمن متجاوز یورش می‌برند.

 

فیلم “رسوایی”

فیلمنامه وکارگردان : مسعود ده نمکی

خلاصه داستان: افسانه دختر بدنام محل که مورد توجه همسایه‌ای از اهالی است به علت بدهی‌های خود و پدرش تحت فشار و در آستانه فروپاشی کامل اخلاقی است او پس از ربودن سفته‌های پدرش به هنگام فرار با حاج یوسف روحانی زاهد محل برخورد می‌کند. حاج یوسف در مسیر کمک به افسانه دچار مصائبی می‌شود.

 

فیلم “روزروشن “

فیلمنامه وکارگردان : حسین شهابی

خلاصه داستان: خانم جوانی برای نجات جان یک نفر از اعدام تلاش می‌کند تا در آخرین مهلت تعدادی از شاهدین صحنه را به دادگاه بکشاند اما شهود هر کدام به بهانه‌ای از شهادت سرباز می‌زنند.

فیلم “گام های شیدایی”

فیلمنامه : مرضیه خدیوی ، مهدی سجاده چی ، حمید بهمنی

کارگردان : حمید بهمنی

خلاصه داستان: جولیا سرباز هنگ چهارم ارتش آمریکا به عراق اعزام می‌شود تا گزارش‌های ویژه‌ای برای فرماندهی مستقر در آنجا تهیه کند. ورود او مصادف است با اربعین حسین (ع) و راهپیمایی مردم به سوی کربلا.

 

فیلم “قاعده تصادف”

فیلمنامه وکارگردان : بهنام بهزادی

خلاصه داستان: فیلم به روابط جوانان با همدیگر و والدینشان می‌پردازد.

فیلم “کلاس هنرپیشگی”

 فیلمنامه وکارگردان : علیرضا داوود نژاد

خلاصه داستان: در یک کلاس هنرپیشگی تاثیر تحولات روز اجتماعی بر مناسبات خانوادگی بازسازی می‌شود.

فیلم “هیس ، دخترها فریاد نمی زنند”

فیلمنامه : پوران درخشنده ، میترابهرامی  

کارگردان : پوران درخشنده

خلاصه داستان: شیرین دختر دانشجوی 28 ساله‌ای‌ست که در دو مرحله نامزدی او بهم می‌خورد و در مرحله سوم زمانی که برای نشستن سر سفره عقد آماده می‌شود، با صحنه ای روبرو می‌شود که او را به هشت سالگی‌اش پرتاب می‌کند. 

 

فیلم “گناهکاران “

فیلمنامه : سام قریبیان

کارگردان : فرامرزقریبیان

خلاصه داستان: آسمان فرازمند دختر یک سرهنگ بازنشسته پس از سال‌ها زندگی در آمریکا به ایران برمی‌گردد. تفاوت فرهنگی و اجتماعی او با اطرافیان و خانواده‌اش پایه اصلی گناهکاران را شکل می‌دهد.