بیش از یک ماه پس از مذاکرات استانبول، امروز بار دیگر نمایندگان جمهوری اسلامی و کشورهای 1+5 در پایتخت عراق برای مذاکره پیرامون بحران اتمی تهران پشت میز مذاکره می نشینند. این گفتگوها یک روز پس از اعلام رضایت دبیر کل آژانس نسبت به توافق با جمهوری اسلامی انجام می شود. از سوی دیگر در شرایطی که مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی نسبت به مذاکرات امروز ابراز امیدواری کرده، رئیس مجلس از غرب خواسته است از “موذی گری” دست بردارد. همزمان دبیر مجمع تشخیص مصلحت از لزوم امتیازگیری از 1+5 سخن گفته و دبیر کل موتلفه رئیس جمهور آمریکا را فریبکار خوانده است. روزنامه کیهان نیز از مسئولان خواسته است راه را گم نکنند.
دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیروز پس از بازگشت از سفر یک روزه اش به تهران به خبرنگاران حاضر در وین گفت توانسته است به توافقی برای حل اختلافات اتمی میان تهران و آژانس اتمی دست پیدا کند. یوکیا آمائو که نسبت به دستاورد سفرش به ایران خشنود به نظر می رسید، خاطرنشان کرد: “در این مرحله، می توانم بگویم که خیلی زود توافقنامه ای در این زمینه امضا خواهد شد اما هنوز نمی توانم زمان آن را دقیقا تعیین کنم.”
وی روز دوشنبه به ایران سفر کرده بود تا به گفته ناظران نگرانی های خود را به سعید جلیلی – مسئول برنامه اتمی جمهوری اسلامی در خصوص سایت اتمی فردو و منطقه نظامی پارچین منتقل کند. آمانو دیروز توافق اخیر را یک “تحول مهم” خواند؛ تحلیل گران می گویند این می تواند به این معنا باشد که جمهوری اسلامی سرانجام به بازرسان آژانس اجازه خواهد داد در روزها یا هفته های آتی به حریم مرکز نظامی پارچین ـ در حوالی تهران- پای بگذارند.
سعید جلیلی به همراه برخی اعضای بلند مرتبه وزارت خارجه دیروز وارد بغداد شد و با نوری المالکی نخست وزیر عراق دیدار کرد. نماینده آیت الله خامنه ای در مذاکرات هسته ای ابراز امیدواری کرده است گفت وگوهای بغداد “شروع خوبی” برای شکل گیری همکاری در موضوعات بین المللی، منطقه ای و هسته ای باشد. وی پیشتر غرب را تهدید کرده بود تا در مذاکرات امروز دچار خطای محاسبات نشود.
بازیگری موذیانه
در همین حال روز سه شنبه رئیس پارلمان جمهوری اسلامی از “بی اعتمادی و ابهام جدی” نسبت به برخورد دوگانه برخی کشورهای “زورگو” سخن به میان آورد؛هر چند او نیز مانعی در برابر مذاکرات بغداد نمی بیند. لاریجانی در اظهارات دیروز خود در صحن علنی مجلس گفت: “مشی جمهوری اسلامی ایران همیشه حل و فصل مسایل در مذاکرات عادلانه و واقعی است، این مذاکرات را ادامه می دهد.”
علی لاریجانی بلافاصله پس از روی کارآمدن محمود احمدی نژاد توسط آیت الله خامنه ای به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ( مسئول برنامه اتمی جمهوری اسلامی) برگزیده شد، اما اختلاف نظرهای عمیق میان وی و رییس دولت باعث شد تا وی مهرماه سال 86 از سمت خود استعفا دهد. حالا وی با ادبیاتی که در عرف دیپلماتیک معمول نیست، شش کشور طرف مذاکره با تهران را “موذی” خوانده و تصریح کرده است: “گروه ۱+۵ باید متوجه باشند که ملت ایران انتظار دارد آنها رفتار گذشته خود را اصلاح کنند و دست از بازیگری های موذیانه بردارند چرا که نمی شود در مذاکرات لبخند زد و در پشت صحنه دنبال اقدامات ایذایی بود.”
کیهان: راه را گم نکنید
همزمان روزنامه کیهان نیز بار دیگر سرمقاله خود را به مذاکرات اتمی اختصاص داده است. این نشریه دست راستی در شماره روز سه شنبه این موضع را مطرح کرده است که اتفاقاتی که امروز در مذاکرات اتمی می افتد تاثیری در شرایط داخلی نخواهد گذاشت. مهدی محمدی در مقاله راه را گم نکنید ضمن آنکه حملات تندی به دیپلماسی محمد خاتمی در ارتباط با بحران اتمی کرده، نوشته است: “حالا هم می گویند اگر می خواهید زندگی تان بهتر شود باید به غرب امتیاز بدهید. خواهند دید که مردم ایران راه زندگی بهتر بدون آمریکا را به همه جهان نشان خواهند داد.”
امتیازی که کیهان از آن سخن می گوید احتمالا درخواست غرب برای تعلیق غنی سازی 20 درصد یا 3.5 درصد است. مقامات رسمی جمهوری اسلامی تاکنون هرگونه تعلیق غنی سازی را رد کرده، اما رسانه هایی چون کیهان و فارس به گونه ای نوشته اند که جمهوری اسلامی در صورت برداشته شدن فوری تحریم ها به غنی سازی 3.5 تا 5 درصد بسنده خواهد کرد.
روسیه: توقف غنی سازی 20 درصد
در چنین شرایطی دیروز فارس خبر داد بیست و چهار ساعت مانده به آغاز مذاکرات، دو بسته سوخت صفحه‌ای در اختیار راکتور تحقیقاتی تهران قرار گرفته است. راکتور تهران با میله های اورانیوم 20 درصد تغذیه می شود.
به نظر می آید توقف غنی سازی 20 درصدی اورانیوم “کف” خواسته های 1+5 باشد. چرا که حتی نزدیک ترین کشور به جمهوری اسلامی در میان این شش کشور هم بر آن اصرار دارد.روز گذشته سرگئی ریابکف، معاون وزیر خارجه روسیه گفت: “روسیه مایل است که ایران غنی سازی اورانیوم بیست درصدی را متوقف کند.” وی از آماده بودن “پیشنهادات مشخص” 1+5 به تهران سخن گفته اما جزئیات این بسته پیشنهادی را علنی نکرده است. نماینده مسکو در عین حال از جمهوری اسلامی خواسته در عراق “گام های مشخصی ” برای بازسازی اعتماد میان طرفیت بردارد.
همزمان محسن رضایی ـ دبیر مجمع تشخیص مصلحت-ـ در گفتگو با فارس ضمن ابراز خوشبینی نسبت به “گرفتن امتیار” از غرب در جریان گفتگوهای امروز به تمجید از رهبر جمهوری اسلامی پرداخته و گفته است: “ایستادگی رهبر معظم انقلاب و ملت ایران در حال ثمر دادن بوده و من امیدوارم که با دقت و هوشیاری تیم مذاکره‌کننده کشورمان، ما اولین میوه این ثمر‌دهی را در نشست بغداد برداشت کنیم.”
از سوی دیگر از میان چهره های احزاب راست سنتی نظام، دبیر کل حزب موتلفه اسلامی رئیس جمهوری ایالات متحده را مورد انتقاد قرار داده و ضمن فریبکارانه خواندن مواضع باراک اوباما گفته است: “با آنکه اعتراف می‌کنند ما حق برخورداری از فن‌آوری هسته‌ای را داریم هنوز بر تحریم‌ها و تهدیدها اصرار دارند.”
باراک اوباما این هفته در جریان اجلاس کشورهای صنعتی جهان گفته است: “همه ما به طور جدی به ادامه رویکرد تحریم‌ها و فشار به همراه گفت‌وگوهای دیپلماتیک پایبندیم.” او پیشتر نیز گفته بود اگر جمهوری اسلامی نتواند از فرصت گفتگوها استفاده کند با “شدیدترین تحریم‌ها” روبرو خواهد شد.
در همین راستا بود که دو روز پیش مجلس سنای ایالات متحده بسته تازه‌ای از تحریم‌های اقتصادی را علیه تهران تصویب کرد. جمهوری خواهان که اکثریت را در سنا دارند گفته اند این تحریم ها که در بخش نفت هستند “اخطار دیگری” به جمهوری اسلامی است.
گفتنی است رهبرجمهوری اسلامی در سال جدید اظهار نظری پیرامون مذاکرات اتمی و سیاست های نظام در خصوص آن نکرده اما فردا مشخص خواهد شد وی تا چه اندازه تعامل با غرب را در برنامه خود دارد. گفته می شود اگر مذاکرات امروز با پیشرفت قابل قبولی همراه نباشد، جمهوری اسلامی باید دور جدیدی از تحریم های جامعه جهانی باشد.
