با وجود آنکه جلسات بررسی صلاحیت وزیران کابینه حسن روحانی به طور مستقیم از تلویزیون و رادیوی حکومت ایران پخش شد، اما فاصله نتیجه رای اعتماد با گمانه زنی های بر آمده از رصد مذاکرات مجلس، تعجب فعالان سیاسی و شهروندان از رای عدم اعتماد به سه وزیر کابینه که هر سه وزارتخانه با جوانان سر و کار دارند، را موجب شده است.
بر اساس این گزارش، عدم موفقیت محمد علی نجفی، وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، آنهم با وجود اعلام برائت او از جنبش سبز و اعتراضات مردم، رسانه های اصلاح طلب را وادار کرده که به کنکاش در خصوص رای نیاوردن او و دو وزیر پیشنهادی دیگر بپردازند.
در این میان، انتشار گزارش هایی از پخش شبنامه در مجلس، تحرکات غلامعلی حداد عادل، اقدامات اعضای جبهه پایداری و البته “پخش برگه بازجویی یکی از وزرا” از سوی یک نهاد امنیتی، از جمله ناگفته های این جلسات بوده است که افکار عمومی با دیدن یا شنیدن جلسات مجلس متوجه آنها نشده و دیروز برخی نمایندگان و رسانه ها به افشاء آنها پرداخته اند.
در همین باره، علی مطهری نماینده مستقل تهران در مجلس، در گفت و گویی با روزنامه شرق، در باره حوادث بعد از ظهر روز پنجشنبه در مجلس گفته است:“متاسفانه قبل از جلسات رای اعتماد، گاهی مساله کارآمدی و صلاحیت و توان مدیریتی وزیر پیشنهادی مغفول مانده و بیشتر به این پرداخته می‌شد که این فرد نقشی در فتنه داشته یا نداشته. یعنی تفتیش عقاید می‌کردند و اعترافگیری داشتند و می‌خواستند افراد را وادار به توبه کنند.متاسفانه حتی وقتی شخص در برخی جلسه‌های فراکسیون هم اعلام می‌کرد که نقشی در حوادث بعد از انتخابات 88 نداشته، آنها باز هم قبول نکرده و کاری می‌کردند که منجر به تخریب وزیر پیشنهادی می‌شد، این روش‌ها درست نیست، چون اگر اینها جرمی مرتکب شده بودند، مراجع «ذی‌صلاح» از وزارت اطلاعات گرفته تا دادگستری مساله را به رییس‌جمهوری اعلام می‌کردند و لازم نبود که تفتیش عقاید صورت بگیرد”.
او افزوده است:“در جریان رای اعتماد واضح بود که افرادی از برخی نهادها با تعدادی از نمایندگان همکاری داشتند. اینکه نماینده‌ها، برگه بازجویی یک وزیر را کپی کرده و آن را در کازیه نمایندگان قرار دهند، غیرقانونی بوده و برای همه سوال‌برانگیز است. آن فرد به موضوعی اعتراض داشت و اینکه در جاهایی خشونت به خرج داده شده. این متن مکتوب که البته متنی محرمانه در اختیار افراد خاص و نهادهای امنیتی است، برای همان وزیر تبدیل به یک جرم بزرگ می‌شود، بر مبنای همین برگه بازجویی، برخی نماینده‌ها اعلام کردند نباید به این افراد رای داد.آنچه مسلم است برخی مسوولان چنین نهادهایی در این قضایا با نمایندگان همکاری داشتند، این رویه خوبی نیست. مسوولان نامرتبط نباید در این ماجرا دخالت کنند، آنها نباید پشت صحنه ساقط کردن وزرا باشند و برخی نمایندگان را هدایت کنند”.
مطهری در ارائه مصداقی از هدایت نماینده‌ها از سوی برخی افراد در نهادهای امنیتی نیز گفته است:” یکی از نماینده‌ها وقت گرفته بود تا در موافقت وزیر علوم و تحقیقات صحبت کند اما منصرف شد، بعد هم گفت که از جایی دستور دادند و به او گفته بودند که نباید وقتش را به دیگری بدهد و باید انصراف دهد. اسم نفر بعدی که درآمد ما از او وقت گرفتیم. البته آن نماینده هم نباید قبول می‌کرد، اما خب شاید به فکر دور بعدی است، خلاصه اینکه تاثیر برخی از بیرون در ماجرای رای‌اعتماد به کابینه یازدهم بسیار آشکار بود، این یک آسیب است و باید تلاش کنیم که برچیده شود. یکی از کارهایی که آقای علوی باید انجام دهد، تصحیح رویه‌های غلطی است که باب شده و باید تغییر کند”.
سایت فرارو نیز روز گذشته برخی ناگفته ها را از جلسه رای اعتماد فاش کرده و می نویسد:“ نمایندگان عضو جبهه پایداری، همان‌طور که از نامشان برمی‌آید، تا دقایق 90، از خود پایداری نشان داده‌اند و به ترتیب، شبنامههایی روی میز نمایندگان گذاشتند، شبنامههایی که در کمال تعجب، برخی آرای خاکستری را به سمت آرای منفی متمایل کرد. برخی از شبنامه‌ها اصلا به امضای هیات‌رییسه نرسیده. اما «مهدی کوچک‌زاده»، امیرآبادی فراهانی، علیرضا زاکانی، فرهاد بشیری، محمدمهدی زاهدی، احمد امیرآبادی و دوستان هم‌سلک‌اش روز آخری بی‌وقفه کار می‌کنند و در واپسین ساعت‌های نفسگیر بهارستان با دسته‌ای کاغذ به استقبال نمایندگان می‌روند. روی نامه هیچ امضایی از سوی هیات‌رییسه برای مجوز انتشار نیست، ساعاتی پیش‌تر هم رییس مجلس تذکر داده که نامه‌ای بدون رویت هیات‌رییسه در صحن پخش نشود اما گویا پای «جبهه پایداری» که به میان میآید، خبری از تعلق خاطر به این بایدها و نبایدهای مرسوم در میان نیست”.
فرارو درباره تلاش ها برای عدم اعتماد به نجفی هم می نویسد:“در این میان همراهی دوستانی از شورای شهر نیز تعیین‌کننده است، اسناد و جلسه‌های نشست نام‌گذاری 9 دی لغت به لغت در اختیار امیرآبادی قرار گرفته و او بخش‌هایی را ضمیمه نامه‌ای کرده و در اختیار نمایندگان قرار داده است. امیرآبادی برادران و خواهران مجلس را خطاب قرار داده و در پایان نامه چنین نوشته: آیا از جمله معترضه «من می‌خواستم بگم بصیرت، ما قرارمون بود» - نقل‌قول از نجفی ـ معلوم نمی‌شود که اصل بر مخالفت با 9 دی بوده و سوال «حق‌شناس وجه تسمیه‌اش چی بوده؟»، نشان‌دهنده آن نیست که اصلا ایشان برداشتی نسبت به واژه حق‌شناس نداشته!البته امیرآبادی پرکار‌تر از این حرف‌هاست که با یک نامه ماجرا را تخفیف دهد، نامه‌ای دیگر نوشته که باز هم به تایید هیات‌رییسه مجلس نرسیده. آن نامه نیز به‌موضوع سرکشی محمدعلی نجفی از منازل آسیب‌دیدگان حوادث پس از انتخابات 88 اشاره داشت. او مدعی شده که فرماندار، مخالف سرکشی و بازدید از خانواده‌ها شده و معتقد است مصوبه شورای شهر در این مورد خاص از سوی فرمانداری «وتو» شده. امیرآبادی نامه‌اش را اینطور جمع‌بندی کرده «جناب آقای نجفی، بدون مصوبه و هماهنگی شورای شهر و شهرداری اقدام به سرکشی خانواده‌ها می‌کنند، فارغ از این آیا ممکن است، شورای اسلامی اصولگرای شهر تهران به عضو اصلاح‌طلب خود چنین ماموریتی داده باشد؟».مهدی کوچک‌زاده هم که از دیگر نمایندگان مخالف وزارت نجفی است، نامه‌ای را در بین نمایندگان پخش می‌کند و با برخی هم گفت‌وگوهای مختصری دارد. این نامه به امضای دو نفر از روحانیون مجلس رسیده؛ حجت‌الاسلام آقاتهرانی و آشتیانی. دوربین عکاس‌ها، نامه را سریع شکار می‌کند و به یمن لنزهای «تله» متن نامه برای جماعت خبرنگار هویدا می‌شود”.
فرارو متن نامه را اینچنین فاش کرده است:“چند نفر از همکاران درخصوص یک اصل فقهی اظهارنظر کردهاند. طی چند روز گذشته گفته شده که درخصوص وزرای پیشنهادی باید حکم برائت اجرا کرد و سختگیری لازم نیست، در حالی که واقعیت غیر از این است و بر اصل فقاهتی و اجتهادی مبتنی بر عقل و روایت معصومین است و در مثل این موارد باید به احتیاط عمل کرد.”
این سایت درباره نقش خاص حداد عادل هم می نویسد:“ غلامعلی حداد عادل اگرچه در روزهای رای‌اعتماد به وزیران روحانی، اغلب سکوت اختیار کرده بود، اما برخی معتقدند، عملکرد او در افتادن نجفی بی‌تاثیر نبوده است. از سوی دیگر، برخی نمایندگان لابی نجفی را ضعیف ارزیابی می‌کنند و برخی دیگر تاکید دارند روحانی باید به اندازه زنگنه از او حمایت می‌کرد؛ نه‌تنها نمایندگان اصلاح‌طلب، که برخی اصولگرایان نیز در خروج از جلسه دیروز صحن علنی، از افتادن نجفی شوکه‌اند و آن را اجحاف معلمان می‌دانند. هر تحلیلی که در میان باشد، نمی‌توان تلاش‌های دقیقه‌نودی «جبهه پایداری» و «فراکسیون اصولگرایان» را در افتادن وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش نادیده گرفت”.
در واکنش به این گزارش ها، علی لاریجانی به شرق گفته است:” ما این 9 نامه را مشاهده نکردیم و نامه را برخی نمایندگان به ما نشان دادند که البته آن نامه از سوی هیات‌رییسه برای توزیع امضا نشده بود، اما خب ممکن است برخی از نمایندگان این نامه‌ها را به دوستانشان داده باشند اما مطابق آیین‌نامه هر نامه‌ای که قرار است منتشر شود و به نمایندگان داده شود باید از هیات‌رییسه اجازه بگیرند”.
محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون اقلیت هم درباره شبنامه ها به ایسنا می گوید:“ یکی از مصداق ها پخش نامه پیامک بود.یکی از اینها نامه رییس شورای شهر بود که به نحوی اعتراض ایشان را به اظهارات آقای نجفی در مورد تغییر نام میدان حق‌شناس و هیات اعزامی شورا برای سر زدن به خانواده‌های آسیب دیده در حوادث پس از انتخابات 88 منعکس می‌کرد و نامه دیگر مربوط به رییس وقت سازمان هلال‌احمر بود که بر اساس گزارشات برخی اکیپ‌های اعزامی برای عیادت از خانواده‌های آسیب‌دیده چیزهایی را علیه هیات اعزامی شورای شهر مطرح می‌کرد. توزیع این نامه‌ها هیچ توجیه عقلانی و منطقی نداشت و من در این باره با ریاست مجلس صحبت کردم به ویژه اینکه این نامه‌ها فاقد دستور هیات رییسه بود. البته عده‌ای هم از سوی دیگر به رییس مجلس اعتراض کرده بودند که چرا نمی‌گذارند جوابیه اینها در صحن قرائت شود. از حق نباید گذشت که ایشان از هر دو طرف تحت فشار بود”.
او افزود:” نامه‌ها و پیامک‌ها در شرایطی منتشر شد که فرصت دفاع برای کسانی که در معرض رای مجلس بودند وجود نداشت. مجموع این حواشی و پشت صحنه‌ها باعث شد که سه نفر از اعضای کابینه رای نیاوردند در حالیکه با توجه به معرفی زود هنگام کابینه از سوی رییس‌جمهور و خواسته رهبری برای هر چه سریعتر آغاز شدن کار دولت ما می‌توانستیم از طرف مجلس پیام محبت‌آمیزی را شاهد باشیم که کل کابینه رای بیاورد اما این حواشی و مسائل پشت پرده مانع این اتفاق شد. در روز رای اعتماد همچنین حرف و حدیث و شایعاتی در مورد وزیر پیشنهادی علوم آقای میلی‌منفرد هم مطرح شد که باعث شد ایشان نتواند رای اعتماد مجلس را کسب کند به ویژه اینکه این آقایان قدرت دفاعی در آن شرایط نداشتند و نمی‌توانستند توضیحاتی ارائه کنند.من آرزومند این بودم که همه کابینه رای بیاورد اما در هر صورت پیش‌بینی کرده بودم که یک تا سه نفر رای نخواهند آورد. اگرچه معتقدم اگر موثرین مجلس با سعه صدر بیشتری برخورد می‌کردند کل کابینه می‌توانست از مجلس رای اعتماد بگیرد و یا حداکثر یک نفر رای نیاورد”.
