برزو درآگاهی- رامین مستقیم
درحالی که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران پیشنهاد محاکمه غیابی رهبران اسرائیل را می داد، دانشجویان به مجموعه اقامتی سفیر انگلستان در تهران حمله کردند، پرچم انگلستان را به آتش کشیدند و پرچم فلسطین را به اهتزاز درآوردند.
یک نهاد مذهبی ایرانی هم به ثبت نام از دواطلبان عملیات شهادت طلبانه در نوار غزه دست زد و سردار سپاه هم خواستار پاسخ نظامی ایران به حمله اسرائیل علیه حماس شد.
جمهوری اسلامی با انتخاب لحنی خشونت آمیز، سرپرستی مخالفت با عملیات نظامی اسرائیل در غزه را به دست گرفته است. تحلیلگران می گویند این نمایش های علنی پر سر و صدا، در وهلۀ اول ساخته دست طرفداران دولت تندروی ایران هستند، مقاماتی که می خواهند قبل از انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه هیجان تولید کنند.
اما تحرکات ایران در رده های بالاتر، مانند شمشیر دو دم عمل می کند، زیرا از دید اسرائیل، آمریکا و بخش عظیمی از جهان عرب، بر وجود ارتباطات نزدیک میان ایران و گروه ستیزه جوی فلسطینی حماس که کنترل غزه را از اواسط سال 2007 برعهده گرفته، صحه می گذارد.
رهبران اسرائیلی و متحدان آمریکائی آنها جنگ علیه حماس را به عنوان مبارزه با یکی از نمایندگان ایران در نظر می گیرند که موشک های تأمین شده از سوی تهران را به اعماق قلمروی دولت یهود شلیک می کند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق اسرائیل در مصاحبه روز سه شنبه خود با شبکه سی بی اس، حماس را به عنوان یک «پایگاه تروریستی» ایران در مجاورت اسرائیل توصیف کرده بود.
جان بولتون نماینده سابق ایالات متحده در سازمان ملل هم روز دوشنبه به شبکه خبری فاکس گفت: «ایران یکی از بنیان گذاران اصلی حماس است و سال ها به تأمین تسلیحاتی و آموزش این سازمان مشغول بوده است. این نمایشی از گستره قدرت ایران در جهان عرب است.»
تحلیلگران می گویند پاسخ ایران به مناقشه غزه بیشتر نمایشی بوده تا تهدید کننده و اصولاً برای تقویت قدرت داخلی تندروهای داخل تهران تنظیم شده تا اینکه هرگونه ریاروئی نظامی با اسرائیل را دربر بگیرد. در حال حاضر، حزب الله لبنان به عنوان اصلی ترین متحد ایران در منطقه، امکان هرگونه دخالت نظامی در طرفداری از حماس را رد کرده است. آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران نیز با دقت فراوان و بدون هیچ گونه فراخوانی برای کشتار اسرائیلی ها، خواستار «دفاع» از ساکنان غزه شده است.
حتی پیشنهاد پاسخ نظامی به اسرائیل هم از سوی یک مقام نظامی عالیرتبه و صاحب مسؤولیت در نیروهای زمینی، دریائی و هوائی داده نشده است، بلکه یک سردار مسؤول برگزاری یادواره شهدای جنگ ایران و عراق در دهه 1980 این موضوع را پیش کشیده است.
شهرام خلدی محقق دانشگاه منچستر انگلستان می گوید: «آنها پایگاه های قدرت خود را در ارتباط با موضوع اصلی، یعنی تبلیغات برای انتخابات ریاست جمهوری، به حرکت درآورده اند.»
ضمناً ایران می تواند خون اسلامگراهای تندرو در داخل کشورهای عربی را به جوش بیاورد.
میر جاودانفر کارشناس مسائل ایران از اورشلیم می گوید: «ایران تلاش می کند رهبر جهان اسلام باشد. خامنه ای معتقد است تنها اقلیتی از دنیای اسلام خشمگین است و در این مورد درست فکر می کند. او شاهد سکوت دولت های اسلامی است. او با اعلام اینکه به احساسات جهان اسلام اعتقاد دارد، سعی می کند نمایندۀ آنها باشد.»
حمیدرضا جلائی پور جامع شناس از تهران که اغلب مواضع انتقادی دربرابر دولت ایران دارد، می گوید: «دولت ایران می خواهد نمایش بدهد که ، خوب ما داریم یک کارهائی می کنیم و ابراز همدردی می کنیم.»
بااینحال، برخی معتقدند تحرکات ایران غیرسازنده و پرخطر است. گروه های تندرو در تهران روز سه شنبه، شعبه فروشگاه ایتالیائی بنتون- از جمله معدود فروشگاه های بین المللی مشغول به فعالیت در تهران- را به آتش کشیدند.
علی کدخدازاده مدیر مسائل خاورمیانه در روزنامه همشهری، روزنامه نزدیک به احمدی نژاد و رقیب محمد باقر قالیباف شهردار تهران، می گوید: «استراتژی ایران به نفع روابط دیپلماتیک تهران نیست، ممکن است گاهی از کنترل خارج شود و اتفاق ناخوشایندی رخ بدهد.»
او گفت: «سالها تلاش کردیم روابط خود با مصر را به حالت عادی برگردانیم. حالا پس از تظاهراتی که مقابل دفتر حفاظت از منافع مصر به راه افتاد، همه چیز به نقطه صفر برگشت.»
جاوندانفر می گوید اعم از اینکه استراتژی ایران درقبال غزه به گشایش جبهه ای بین المللی منجر شود یا خیر، حمله اسرائیل به منزله یک طوفان داخلی برای احمدی نژاد و گروه تندروی وی تلقی شده است. رئیس جمهور ایران روز سه شنبه لایحه بحث انگیز قطع یارانه برای سوخت و مصرف برق را تحویل مجلس داد.
جاودانفر می گوید: «این لایحه، از محبوبیت او بیشتر می کاهد. ماجرای غزه برای او موهبتی بود تا توجه افکار مردم ایران را از اوضاع اسفناک اقتصاد داخلی به موضوع دیگری پرت کند.»
منبع: لوس آنجلس تایمز- 1 ژانویه