امیدهای بسیاری میان ایرانیان وجود دارد که حسن روحانی سریعا به نیازهای آنها رسیدگی خواهد کرد. اما بزرگترین چالش او میتواند مدیریت این انتظارات باشد.
تقویت اقتصاد یکی از مهمترین خواستههای رایدهندگان است. اقلیتهای قومی و دینی به دنبال محافظت از حقوقشان هستند. دیگران میخواهند ببینند روحانی چگونه در مورد مسائلی مانند فعالیتهای هستهای با دولتهای خارجی طرف میشود. تحلیلگران میگویند پاسخگویی سریع به نگرانیهای گوناگون میتواند برای موفقیت رئیسجمهور بسیار مهم باشد. روحانی باید بتواند به عنوان یک میانجی و دیپلمات از مهارت خود برای تعدیل انتظارات، بدون از دست دادن محبوبیتش، استفاده کند.
روزبه پارسی، استاد ارشد مطالعات حقوق بشر دانشگاه لوند سوئد که مرتب به ایران سفر میکند میگوید: «موفقیت انتخاباتی روحانی مربوط به توانایی او در این است که از تمام گرایشها ذرهای در خود دارد – از اصلاحطلبان گرفته تا محافظهکاران میانهرو. حالا او باید برنامه خود را که باعث شد مردم به او رای بدهند پیاده کند.»
روحانی برای پیروزی توانست رای بلوکهای متفاوتی را بدست آورد، از مناطق دور افتاده گرفته تا تهران. برای همین انتظارات گوناگونی از دولت او وجود دارد. راضی نگه داشتن رای دهندگان و در عین حال هدایت چالشهای داخلی و خارجی مهارتی است که مقامات پیش از روحانی فاقد آن بودند.
تحلیلگران آشنا با سیاست ایران میگویند کارهای زیادی وجود دارد که او میتواند برای حفظ موقعیت خود در میان مردم انجام دهد. از جمله رسیدگی به معضل تورم، آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیشتر در جریان اطلاعات. او همچنین میتواند برای رسیدگی به نگرانیهای منطقهای روشن کند که ایران مایل است با کشورهای دیگر، خصوصا آمریکا، رابطه داشته باشد.
تحلیلگران میگویند روحانی با بقیه رئیسجمهورهای ایران فرق دارد چون اعتقاد دارد کشوری که در آن منافع بسیار گوناگون و متفاوتی وجود دارد نمیتواند تنها توسط یک بخش و تنها یک برنامه اداره شود. روحانی با برگزیدن وزرا بر اساس سابقه و شایستگی به جای ایدئولوژی این پیام را به ایرانیان میفرستد که دولت در زندگی روزانه آنها دخالت کمتری خواهد کرد.
شیروان ملکزاده، استاد علوم سیاسی کالج سوارتمور میگوید: «بعضی چیزها نیازی به دخالت ایدئولوژیک ندارد.»
اما در جلسه بررسی صلاحیتهای وزرای روحانی در مجلس برخی از محافظهکاران آنها را به حمایت از دشمنان ایران متهم کردند و این نشان میدهد که سیاست در ایران هنوز بسیار از هم گسیخته است. برخی حناح ها تهدید کردهاند که ابتکارات داخلی و خارجی روحانی را تضعیف خواهند کرد.
محمدعلی شعبانی، تحلیلگر مستقر در تهران میگوید: «کاملا روشن است که تندروها به حاشیه رانده شدهاند اما نباید کلا نادیده گرفته شوند. درست است که روحانی آنها را در کابینهاش راه نداده اما به این معنی نیست که نقشی بازی نخواهند کرد.»
نتیجه این نبردهای سیاسی بر رفتار روحانی در مورد مسایل مهمی که با آنها روبروست تاثیر خواهد گذاشت.
بسیاری اعتقاد دارند روحانی باید ابتدا توجه خود را معطوف سیاست خارجی کند و به دنبال راهی برای کاهش تحریمهای بینالمللی بر کشور باشد. اما رسیدن به توافق هستهای نامحتمل به نظر میرسد مگر اینکه به رهبری ایران اطمینان داده شود که تحریمها بلافاصله کاهش خواهد یافت.
حتی اگر فشارهای بینالمللی هم کاهش یابد، باز اقتصاد ایران نیاز به بازسازی گستردهای دارد. طبق گفته مشاوران اقتصادی روحانی، در سال گذشته درآمد نفتی به نصف رسیده و ارزش واحد پول کشور حدود 70 درصد از ارزش خود را از دست داده است و تورم بیشتر از 40 درصد است.
کوان هریس، جامعه شناس از پرینستون میگوید: «هرآنچه از چند سال آینده سر برآورد، شبیه اقتصاد ایران در ده سال گذشته نخواهد بود. چالش روحانی فقط این نیست که چنین تغییراتی را آغاز کند، بلکه باید آنها را آنقدر ماهرانه مدیریت کند تا ائتلاف سیاسی و اجتماعی او بطور همیشگی گسیخته نشود.»
منبع: واشنگتن پست - 18 اوت 2013