همزمان با حذف بخش های مهمی از سخنرانی آیت الله خامنه ای در روزنامه کیهان، دیگر نشریات دست راستی نیز به طور گزینشی بخش هایی از اظهارات وی را بازتاب داده و تحلیل کرده اند. در همین حال رئیس جمهور ایالات متحده نیز ۲۴ ساعات پس از سخنرانی آیت الله خامنه ای، اعلام کرد مذاکرات هسته ای دیگر موضوعیت فنی ندارد و اراده سیاسی است که سرنوشت آن را رقم خواهد زد.
در اقدامی منحصر به فرد، دیروز روزنامه کیهان بخش هایی از سخنان آیت الله خامنه ای در خصوص مذاکرات هسته ای را که روز یکشنبه مطرح شد سانسور و از انتشار آن در این نشریه خودداری کرد.
این روزنامه در شماره دو شنبه خود آن بخش از صحبت های رهبر جمهوری اسلامی را که به متوقف شدن فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی، به دلیل “اقتضای مذاکرات” اشاره داشت و از نگاه تحلیل گران از مهمترین بخش های سخنرانی وی بود، به طور تمام و کمال از گزارش یک خود حذف کرد.
ولی فقیه در جریان سخنرانی روز یکشنبه خود از اقدامات دولت روحانی در متوقف کردن فعالیت های سایت فردو و اراک و توقف غنی سازی در حد ۲۰ درصد دفاع کرده بود.
اما روزنامه کیهان که توسط حسین شریعتمداری – نماینده ولی فقیه در این موسسه کیهان – اداره می شود تمامی کلمات آیت الله خامنه ای در این مورد را حذف کرده است: “طرف ایرانی، برخی از کارهایی که میتوانست او را به توافق نزدیک کند انجام داده است. کارهای متعدّدی را انجام داده: گسترش و توسعه‌ی ماشین‌های غنی‌سازی را متوقّف کرده، خب این را لازم دانستند که یک برهه‌ای متوقّف کنند؛ تولید اورانیوم بیست درصد را - که یک کار بسیار بزرگی است رسیدن به دانش و فنّاوری بیست درصد، کار بسیار بزرگی بود؛ این را کسانی که اهل فنّند میدانند که رسیدن از پنج درصد به بیست درصد، اهمّیتش خیلی بیشتر است از رسیدن از بیست درصد به بالا؛ این کار بزرگ را جوانان ما و فنّاوران متعهّد ما انجام دادند، متوقّف کردند، اقتضای مذاکره این بود که متوقّف بکنند؛ کارخانه‌ی اراک را که یکی از کارهای بسیار بزرگ و مهمّ فنّاوری و یک هنر بزرگ فنّاوری است، فعلا متوقّف کرده‌اند؛ فردو را که یکی از برترین ابتکارهایی است که نیروهای ما و عناصر داخلی ما آن را برای امنیت دستگاه‌های سانتریفیوژ ما توانستند تأمین بکنند و تضمین بکنند، فعلا متوقّف کرده‌اند. این همه کارهای بزرگ انجام داده‌اند، طرف ایرانی بنابراین منطقی عمل کرده است، طبق منطق مذاکره عمل کرده است.”
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه نیز که سرمقاله دیروز خود را به اظهارات رهبر جمهوری اسلامی اختصاص داده، از تحلیل بخش هایی که نشان از نرمش آیت الله خامنه ای دارد، خود داری کرده است.
در عوض جذاب ترین بخش سخنرانی آیت الله خامنه ای برای این نشریه آنجا بوده که گفته: “این حرف را که میگویند در یک برهه درباره اصول کلی توافق شود و بعد درباره جزئیات نمی‌پسندم. اگر توافق میکنند درباره کلیات و جزئیات در یک جلسه واحد تصمیم بگیرند.”
جوان بر این اساس نوشته است: “در حقیقت از اشاره رهبر معظم انقلاب در یک سخنرانی به سخنان دو رئیس‌جمهوری که پشت دو تیم مذاکره کننده هستند، چنین نتیجه گرفته می‌شود که وقتی قرار است «دو طرف به نقطه مشترک برسند»، چیزی به نام «توافق خوب» برای یک طرف، وجود ندارد.” از سوی دیگر سایت رجانیوز نزدیک به جبهه پایداری هم با انتشار گزارشی، ضمن تمرکز تام بر تاکید آیت الله خامنه ای در خصوص “دو مرحله ای ” نشدن توافق هسته ای و نادیده گرفتن تمام بخش های دیگر سخنرانی ولی فقیه، مروری مفصل کرده بر تمامی خبرهایی که در چند ماه اخیر این سایت منتقد دولت در رد توافق دو مرحله ای منتشر کرده است.
این در حالی است که آیت الله خامنه ای در خصوص همراه نبودنش با توافقی دو مرحله ای با ادبیاتی قاطعانه سخن نگفته و صرفا تاکید کرده این موضوع را “نمی پسندد”. وی روز یکشنبه در دیدار با فرماندهان نیروی هوایی گفته بود: “این حرف را که میگویند در یک برهه درباره «اصول کلی» توافق شود و بعد درباره جزئیات، نمی پسندم.”
از سوی دیگر روزنامه وطن امروز – متعلق به مهرداد بذرپاش (از نزدیکان محمود احمدی نژاد) – نیز سرمقاله دیروز خود را به موضوع “توافق خوب” و “توافق بد” اختصاص داد و نوشت امکان توافق خوب با دولت باراک اوباما در ایالات متحده در حد کارتون های “والت دیزنی” تخیلی است. سرمقاله نویس این روزنامه متذکر شده است: “آمریکاییها از مسیر «توافق خوب» با ایران بسیار دور هستند به نحوی که بزرگ‌ترین موفقیت اوباما را در سطح عدم تصویب تحریم‌های جدید در کنگره آن هم با شرط اوراق کردن برنامه هسته‌ای ایران با سلاح دیپلماسی میدانند. آیا این خیال‌پردازی نیست که ما گمان کنیم بزودی توافقی جامع با آمریکا امضا خواهیم کرد که براساس آن «همه تحریم‌ها» ضد ایران لغو شده و سرمایه‌گذاران خارجی به سمت مرزهای کشور هجوم می‌آورند؟ والت دیزنی نیز نمی‌تواند چنین تخیلاتی را تبدیل به فیلمی مستند کند چه برسد به دیپلماسی که گل همه طرح‌هایش فیلم تاریک «امتیازدهی یکجانبه با توکل بر کدخدا» بوده است!”
آیت الله خامنه ای دو روز پیش گفته بود: “ما با پیشرفت این کاری که مسئولین دولتی ما شروع کرده‌اند و تلاش هم دارند میکنند ـ واقعا دارند تلاش میکنند و وقت میگذارند و نیرو صرف میکنند - موافقیم؛ به یک توافق خوب هم اگر برسد موافقیم. بنده هم موافقم.”
وی البته در عین حال متذکر شده بود: “آمریکاییها مرتب میگویند توافق نکردن بهتر از توافق بد است، ما هم با این موافقیم/ توافق نکردن بهتر از توافقی است که بامنافع ملت ما در تضاد است.”
مهرداد بذرپاش که از اعضای هیات رئیسه مجلس نهم است، همچنین دیروز در مصاحبه ای با خبرگزاری فارس تحلیل خود را از آنچه اصرار کاخ سفید برای دو مرحله ای شدن توافق خوانده شرح داده است: “در پلان اول آمریکا به دنبال خریدن زمان برای نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده این کشور است، در پلان دوم اصرار آمریکاییها بر توافق بر سر کلیات، اجرای نقشه‌های مرحله دوم مذاکرات است، طراحی‌های مرحله دوم آمریکاییها بسیار جدی است، نقشه آمریکاییها در حین مذاکرات ایجاد و شناخت محل‌های ضربه‌پذیر کردن ایران است.”
اما حمیدرضا آصفی، سخنگوی وزارت خارجه در دولت محمد خاتمی دیروز در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم تحلیل متفاوتی از محتوای سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی ارائه داده و آن را تقویت کننده مواضع هیات مذاکره کننده دولت حسن روحانی توصیف کرده است.
به باور آصفی: “سخنرانی اخیر مقام معظم رهبری ۲ بعد مهم داشت؛ بعد اول حمایت از تیم مذاکره کننده بود؛ مشی مقام معظم رهبری حمایت از همه دولت‌ها بوده است اما ایشان از تیم مذاکره کننده هسته‌ای حمایت ویژه‌ای کرده‌اند تا آنها با انگیزه بیشتری وارد عرصه مذاکره بشوند”
بعد دوم از نظر او هشدار هایی است که آیت الله خامنه ای به واشنگتن داده است: “هشدار رهبر انقلاب به آمریکاییها در واکنش به برنامه آنها برای وقت‌کشی در مسیر مذاکرات بود تا آمریکاییها فکر نکنند که ایران از موضع ضعف و نیاز وارد مذاکره شده و حاضر است به هر امتیازی که آنها می‌خواهند تن دهد که این بعد سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در راستای تقویت موضع تیم مذاکره کننده هسته‌ای بود.”
تحلیل های ضد و نقیض در خصوص اظهارات آیت الله خامنه ای در حالی مطرح می شود که روز گذشته باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، نیز در اظهاراتی پراهمیت خاطرنشان کرد: “موضوع توافق هسته ای با ایران دیگر فنی نیست، بلکه به اراده سیاسی بستگی دارد.”
به نظر اوباما تهران قاعدتا باید پیشنهادهایی را که گروه ۱+۵ در جریان مذاکرات به مذاکره کنندگان هسته ای نظام داده بپذیرد اما گوشزد کرده است: “معلوم نیست که چنین خواهد کرد یا نه.”
او اضافه کرده است: “اگر ایران چارچوب اصولی پیشنهاد قدرتهای جهانی و حداقل های مورد نظر آنها را نپذیرد، تداوم مذاکرات مفید نخواهد بود.”
دو طرف سوم آذر امسال، پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات پیش از پایان ضرب الاجل تعیین شده، توافق موقت ژنو را برای هفت ماه دیگر تمدید کردند با این شرط که ظرف ۳ ماه (۲۴ مارس- ۳ فروردین) بتوانند چارچوب کلی توافق جامع را تعیین و بر اساس آن توافقی را امضا کنند.
اظهارات باراک اوباما نشان می دهد تهران و واشنگتن در نشست های دو جانبه و چند جانبه ای که در این مدت داشته اند چانه های خود را زده اند و ظاهرا مذاکرات در خصوص بحث های فنی به پایان رسیده است، ایالات متحده پیشنهادهای خود را به تهران ارائه داده است و حالا جمهوری اسلامی و در راس آن های آیت الله خامنه ای باید تصمیم بگیرد که آن ها را می پذیرد یا خیر.
