کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش تیرماه خود به روال هرماهه به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته است.
این کانون که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در این گزارش با اشاره به توافق هستهای، تاکید کرده است که “اکنون نوبت تلاش برای تغییر فضای سیاسی کشور، آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی و محصوران دربند توسط آقای روحانی است”.
کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش خود با اشاره به تلاش روحانی برای حل پرونده هسته ای از وی خواسته در جهت “از میان برداشتن موانع قانونی آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی و محصوران دربند” و “حل مسائل داخلی براساس وعده‌های انتخاباتی” خود بکوشد.
در این گزارش که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، در سه بخش “حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی”، “حقوق اقتصادی و اجتماعی” و “میراث فرهنگی و محیط زیست” به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
متن گزارش ماه تیر ۱۳۹۴ کانون مدافعان حقوق بشر که در ۳۱ تیر ماه ۱۳۹۴ منتشر شده، به شرح زیر است:
مقدمه
در ماه گذشته پس از ساعت‌ها بحث و گفت‌وگوی طولانی میان ایران و گروه ۵+۱ توافقی شکل گرفت که در صورت تصویب نهایی و اجرایی شدن، به تدریج باعث رفع تحریم‌های اقتصادی خواهد شد. یعنی این توافق می‌تواند گام اول در راه حل مشکلات اقتصادی مردم، بخصوص طبقات کم درآمد جامعه باشد.
همچنین این توافق که با تلاش دولت حسن روحانی در ایجاد اجماع میان تصمیم‌سازان ایران برای حل بحران، میسر شد، توانست دریچه‌ای از امید برای شهروندان بگشاید.
پس اکنون نوبت تلاش برای تغییر فضای سیاسی کشور، آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی و محصوران دربند توسط آقای روحانی است. بنابراین آقای روحانی باید تمام نیروی خود، نظیر آنچه که برای انرژی هستهای انجام داد را در جهت از بیان برداشتن موانع قانونی آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی و محصوران دربند، به‌کار گیرد. چراکه زمان مذاکره ملی برای حل مسائل داخلی براساس وعده‌های انتخاباتی آقای رییس جمهور فرا رسیده است.
در گزارش ماه تیر ۱۳۹۴ همچنین خلاصه ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در تیر ماه ۱۳۹۴ در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه تیر ۱۳۹۴
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
۱) در این ماه حدود ۱۵ نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: عباس پوراظهری، محمد دادیزاده- ۲ فعال ملی، مذهبی-، اسماعیل عبدی- فعال صنفی-، علی اصغرغروی- عضو نهضت آزادی ایران-، سروش فریدونی و مهرزاد فریدونی- ۲ فعال مدنی- و اسماعیل گرامی مقدم- سخنگوی حزب اعتماد ملی- به هنگام بازگشت به ایران و در فرودگاه.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت ابراهیم نوری، میلاد عظیمی، رسول رضوی، حسین رخشانی کیا، سئویندیک لطفی، محمد مهدی نکونام، جعفر رستمی راد و حمید جلیلوند، حکایت دارند.
همچنین تعداد زیادی از معلم‌ها که برای طرح خواسته‌های خود به مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی رفته بودند، مورد ضرب و شتم و توهین نیروهای امنیتی و پلیس قرار گرفتند و تعدادی از آنان بازداشت شدند.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه بصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
۲) زیبا پورحبیب- عضو گروه عرفان حلقه- برای گذراندن سه سال حبس، اردشیر‌شهنواز- عضو گروه عرفان حلقه- برای گذراندن پنج سال حبس، شکرالله قهرمانی فرد- فعال مدنی- برای گذراندن شش ماه حبس، امید عبدالوهابی- فعال رسانه‌ای- برای گذراندن شش ماه حبس، عباس صادقپور- فعال مدنی- برای گذراندن شش ماه حبس و محمدرضا افشار- عضو گروه عرفان حلقه- برای گذراندن دو سال حبس، رضا امجدی- فعال کارگری- برای گذراندن ۳ ماه و یک روز حبس، فردین میرکی- فعال کارگری- برای گذراندن ۹ ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند.
۳) امین انواری رستمی- دانشجو- به دو سال و شش ماه حبس که به مدت ۵ سال به حالت تعلیق در می‌آید، مریم سادات یحیوی- فعال مدنی- به هفت سال و نیم حبس، آرام زندی و فواد زندی- ۲ فعال کارگری- هر کدام به ۴ ماه حبس، فائق چیره- فعال مدنی- به دو سال حبس، میلاد پورعیسی- روزنامه نگار- به ۶ سال و سه ماه حبس و آتیلا سیفی (موسی)- فعال مدنی- به شش ماه حبس و مهدی فراحی شاندیز- فعال سیاسی که دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند- بار دیگر به ۳ سال حبس محکوم شدند. همچنین فرزاد مرادی نیا- فعال کارگری- در دادگاه تجدید نظر به ۲ سال حبس محکوم شد.
از سوی دیگر سخنگوی قوه قضائیه از صدور حکم حبس برای ۵ نفر از فعالان سیاسی بدون ذکر نام خبر داد.
۴) مولوی فتحی محمد نقشبندی- فعال مذهبی اهل سنت-، غالب حسینی- فعال کارگری-، همسر غالب حسینی، گودرز شفیعیان- فعال صنفی- به وزارت اطلاعات و زرتشت (اسماعیل) احمدی راغب- فعال مدنی-، به پلیس امنیت احضار شدند.
۵) چهارمین جلسه رسیدگی به اتهام‌های روفیا پاکزادان، شهره صمیمی، پریوش شجاعی و تینا موهبتی- ۴ شهروند بهایی- و دومین جلسه رسیدگی به اتهامات آرش صادقی و گلرخ ابراهیمی- دو فعال مدنی- برگزار شد.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
۱) هیات منصفه دادگاه مطبوعات، مدیران مسئول روزنامه “شرق”، ماهنامه “جامعه پرستاری” و سایت “انصاف نیوز” را مجرم دانست.
۲) کنسرت رضا یزدانی در آبادان توسط مقام‌های مسئول لغو شد.
۳) مقام‌های مسئول از اکران فیلم سینمایی “رستاخیز” در سینماهای کشور جلوگیری کردند.
۴) مقام‌های امنیتی از برگزاری مراسم مذهبی در بنیاد “زینب کبری” و جمع هواداران “جنبش مسلمانان مبارز” در تبریز و همچنین برگزاری نماز عید فطر در منزل سید علی اصغر غروی- نواندیش مذهبی- در اصفهان جلوگیری کردند.
۵) مقام‌های مسئول از ثبت نام کمند آگاهی- شهروند بهایی- در دبیرستان خودداری کردند.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
۱) “م.ع.ق” در استان خراسان رضوی اعدام شد. مقام قضایی اتهام این فرد را تجاوز به عنف اعلام کرد.
۲) رسانه‌های وابسته به دولت ایران از تأیید حکم اعدام برای “م.ج.ت” و روزنامه فرهیختگان از صدور حکم اعدام برای یک نفر- بدون ذکر نام- به اتهام قتل عمد خبر دادند. همچنین رئیس سازمان بازرسی کل کشور از صدور حکم اعدام برای چهار نفر در یک پرونده اقتصادی بدون ذکر نام خبر داد.
۳) رسانه‌های وابسته به دولت ایران از اجرای حکم قطع دست ۲ نفر در مشهد- بدون ذکر نام- به اتهام سرقت خبر دادند.
۴) رسانه‌های وابسته به دولت ایران از اجرای حکم ۷۴ ضربه شلاق برای ۴ نفر در استان خراسان رضوی به اتهام روزه‌خواری در ملاء عام خبر دادند.
۵) وضعیت زندانیان سیاسی هم چنان ناگوار گزارش می شود، به گونه ای که تعدادی از آنان مانند آسو رستمی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است. همچنین اسدالله هادی پس از انجام عمل جراحی به زندان بازگردانده شد.
۶) مقام‌های مسئول اجازه ندادند تا حمیدرضا یزدانی- زندانی سیاسی- در مراسم ختم برادرش حاضر شود. پیش از این نیز مقام‌های مسئول اجازه نداده بودند تا سید احمد هاشمی- زندانی سیاسی- در مراسم چهلم همسرش حاضر شود.
۷) مقام‌های مسئول از دفن جسد باجی خانم محمدی فر- شهروند بهایی- در محل دفن شهروندان بهایی در سنندج جلوگیری کردند.
۸) مقام‌های مسئول از بازداشت ۶۹۲ نفر در شهرهای شیراز، همدان و تبریز به اتهام روزه‌خواری خبر دادند. همچنین رسانه‌های وابسته به دولت ایران از بازداشت پنجاه نفر در دزفول به اتهام شرکت در یک مهمانی شبانه خبر دادند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
۱) وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به گونه‌ای که بنابر آمار ارائه شده از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، هفت میلیون نفر از کارگران در مشاغل غیررسمی، حقوقی کمتر از ۷۱۲ هزار تومان دریافت می کنند؛ که این دستمزد نشان‌دهنده آن است که آنان زیر خط فقر، روزگار می گذرانند. او همچنین از بیمه نبودن تعداد هفت میلیون از ۲۲ میلیون شاغل در کشور خبر داده است که این موضوع نیز یعنی وجود تهدید برای سطح زندگی آینده هفت میلیون شاغل.
۲) پرداخت‌های حقوق و مزایای صد کارگر روز مزد مجتمع نیشکر هفت‌تپه برای مدت پنج ماه و کارگران قرار دادی و روز مزد کارخانه سیمان کارون برای مدت سه ماه به‌تعویق افتاده است. همچنین باقیمانده معوقات مزدی سال ۹۳ و مطالبات مزدی جاری سال ۹۴ کارگران پیمانکاری فازهای ۱۵ و ۱۶ پرداخت نشده است.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
۱) حیات رشیدیان- شهروند اهل سقز- بر اثر انفجار مین مجروح شد.
۲) دریـاچـه بختگان و بخشی از رودخانه کشکان لرستان خشک شدند.
۳) غلظت ذرات معلق در هوای منطقه سیستان در استان سیستان و بلوچستان در روزهایی از تیرماه به ۶ برابر حد مجاز رسید.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه تیر ۱۳۹۴ با تأکید بر این نکته که نحوه رفتار با زندانیان سیاسی و عقیدتی تغییری نکرده است و کماکان بسیاری از آنان از حقوق مندرج در آیین‌نامه اداره امور زندان‌ها محروم هستند، رفع محرومیت زنان زندانی سیاسی و عقیدتی از دسترسی به تلفن برای تماس با فرزندانشان را خواستار است.
همچنین کانون مدافعان حقوق بشر اعتراض خود را به تصویب تبصره ماده ۴۸ که به موجب آن متهمان سیاسی و عقیدتی در مهم‌ترین مقاطع یعنی بازجویی‌های اولیه، فقط حق استفاده از وکلایی را دارند که مورد تأیید دستگاه قضایی باشند، اعلام می‌کند. بنابراین ما خواهان توقف اجرای این تبصره که بدون رعایت مراتب پیش‌بینی شده در قانون اساسی تصویب شده است، هستیم.
